Wprowadzenie od 1 stycznia 2015 r. art. 14a Ustawy CIT mający na celu opodatkowanie świadczenia niepieniężnego wykonanego w celu uregulowania zobowiązania budzi dodatkowe wątpliwości interpretacyjne w zakresie konieczności opodatkowania wydania majątku likwidacyjnego spółki po stronie spółki.
Wydanie składników majątku likwidowanej spółki a przychód podatkowy
Minister Finansów od dawna próbuję wprowadzić opodatkowanie w związku z wydaniem majątku spółki, do którego dochodzi w procesie jej likwidacji. Dotyczy to nie tyle opodatkowania po stronie wspólnika co wprost wynika z przepisów, ale powstania dochodu w spółce, która jest likwidowana. Taki pogląd zaprezentowany został chociażby w indywidualnej interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 6 czerwca 2013 r. (sygn. ITPB4/423-33a/13/MT). Zdaniem MF wydanie majątku likwidacyjnego spółki na rzecz jej wspólników jest jednoznaczne z ich zbyciem, a co za tym idzie, po stronie spółki powstanie przychód podlegający opodatkowaniu na podstawie art. 12 ust. 1 Ustawy CIT. Co prawda spór ten znalazł swoje zakończenie przez NSA, który to wyrokiem z dnia 8 stycznia 2015 r. (sygn. akt II FSK 2951/12), potwierdził, że wydanie majątku likwidowanej spółki nie jest opodatkowane.
Pozytywne orzecznictwo to nie wszystko
Korzystne dla podatników orzecznictwo nie oznacza jednak, że sprawa skutków likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej czy też komandytowo-akcyjnej jest już zamknięta. Należy mieć bowiem na uwadze, że od 1 stycznia 2015 r. do Ustawy CIT wprowadzony został nowy przepis – art. 14a, zgodnie z którym, w przypadku gdy podatnik przez wykonanie świadczenia niepieniężnego reguluje w całości lub w części zobowiązanie, w tym z tytułu zaciągniętej pożyczki (kredytu), dywidendy, umorzenia albo zbycia w celu umorzenia udziałów (akcji), przychodem podatnika jest wysokość zobowiązania uregulowanego w następstwie tego świadczenia.
Zdaniem Ministra Finansów, na podstawie tej regulacji wydanie majątku likwidacyjnego wspólnikom spółki kapitałowej rodzi przychód po stronie spółki. Zastosowanie owego przepisu do sytuacji, w której likwidowana spółka wydaje niespieniężone składniki swojego majątku na rzecz wspólników wydaje się jednak wysoce kontrowersyjne. Należy bowiem pamiętać, że przepis ten został wprowadzony do Ustawy CIT zupełnie z innego powodu. Art. 14a Ustawy CIT odnosi się do sytuacji, w której podatnik mający zobowiązanie pieniężne reguluje je w formie niepieniężnej. Przykładowo, do 2015 r. wydanie majątku jako dywidendy rzeczowej czy też wypłata wynagrodzenia za zbywane/umarzane udziały/akcje w formie rzeczowej rodziła szereg wątpliwości i sporów. Minister Finansów stał na stanowisku, iż tego rodzaju transakcje wiążą się z powstaniem przychodu dla spółki, która dokonuje wydania majątku w celu uregulowania swojego zobowiązania. Korzystne dla podatników orzecznictwo skłoniło ustawodawcę do zmiany przepisów.
O sytuacji, w której wydaje się aktywa niepieniężne w celu spłaty zobowiązań nie sposób jednak mówić w przypadku likwidacji spółki. Podział majątku likwidacyjnego jest naturalną konsekwencją likwidacji spółki. Spółka nie jest zobowiązana wobec wspólnika do jakiegokolwiek świadczenia, z którego zwalnia się poprzez wydanie swojego majątku. Trudno też mówić o jakimkolwiek pierwotnym zobowiązaniu po stronie spółki do uregulowania.