Wielu przedsiębiorców ma wyobrażenie dotyczące wartości spółki, którą stworzyli. Bardzo często opiera się ono na emocjach. Jednak podchodząc do wyceny należy z odpowiednim dystansem spojrzeć na wcześniejsze sukcesy oraz aktualne plany rozwoju – tak, aby z jednej strony ich nie przeceniać, ale z drugiej nie zmniejszać skali tego co się wypracowało do tej pory i co przewiduje się osiągnąć w przyszłości.
Faza rozwoju, w jakiej znajduje się przedsiębiorstwo, plany na przyszłość oraz cel wyceny może w diametralny sposób zmienić perspektywę, z której patrzymy na przedsiębiorstwo i szacujemy jego wartość. Różnice te nie muszą być problemem, jednak musimy być ich świadomi i powinniśmy wiedzieć kiedy i w jaki sposób zmienić perspektywę patrzenia oraz jak wykorzystać tę wiedzę dla własnych potrzeb.
Wycena metodą dochodową – na czym polega?
Wycena metodą dochodową to jedna z najbardziej rozpowszechnionych metod wyceny, stosowana w szczególności w przypadku przekształceń, wejścia nowego inwestora oraz sytuacji, kiedy właściciel chce poznać wartość w pełni uwzględniającą potencjał rozwoju firmy.
Metoda ta opiera się na założeniu, że właściciel sprzedający swoją firmę w rzeczywistości oddaje nabywcy możliwość osiągania w przyszłości zysków wynikających z prowadzenia dotychczasowej działalności operacyjnej. Będąc właścicielem w kolejnych latach, mógłby co roku osiągać zyski finansowe i wypłacać dywidendy. Wartość przedsiębiorstwa powinna być zatem sumą korzyści, jakie wynikają z prowadzenia biznesu po uwzględnieniu czynnika czasu i rozłożenia tych korzyści na przestrzeni wielu kolejnych lat.
W tym momencie pojawiają się jednak pytania:
- Jak długi okres czerpania korzyści wziąć pod uwagę?
- Czy te wzrosty są w ogóle pewne?
- A może kolejne lata okażą się trudniejsze niż się spodziewamy?
Powyższe pytania powstają zarówno w głowie właściciela, chcącego poznać możliwie precyzyjnie wartość jego biznesu, jak również w głowie potencjalnego nabywcy. Odpowiedzi oczywiście nie są proste, w kolejnym artykule naszego cyklu postaramy się na nie odpowiedzieć.
Warto jednak zaznaczyć, że w przypadku transakcji strony często dochodzą do wniosku, że właściwym sposobem wyceny jest porównanie danej firmy do rynku.
Wycena metodą porównawczą – na czym polega?
W wielu przypadkach sprzedanie przedsiębiorstwa po cenie wynikającej z wspomnianej wcześniej metody dochodowej jest trudne, ponieważ opiera się ona na potencjale i prognozach rozwoju spółki, które w przyszłości nie muszą się zrealizować. W momencie sprzedaży biznesu, w większości przypadków, kierowanie przedsiębiorstwem przypada nowemu zarządowi. Wobec tego ryzyko niezrealizowania zakładanego poziomu zysków przenoszone jest na nabywcę. Dlatego też należy się spodziewać, że kupiec będzie chciał zapłacić mniej niż wynika to bezpośrednio z wyceny dochodowej. Z jego punktu widzenia, po uwzględnieniu wszystkich czynników ryzyka wartość spółki jest niższa.
Innymi słowy tylko zdeterminowany kupiec, dostrzegający potencjalne efekty synergii lub przekonany, będzie skłonny zapłacić kwotę bliską czy nawet wyższą niż szacowana wartość dochodowa. W większości przypadków nabywca oprze swoją wycenę na danych historycznych przedsiębiorstwa i porówna je z wynikami osiąganymi przez inne, podobne spółki.
Aby wiedzieć zatem jakiej oferty można się spodziewać od potencjalnego nabywcy należy znaleźć porównywalne przedsiębiorstwa, których wartość rynkowa jest już znana i odpowiednio zestawić wyniki finansowe tychże z wynikami naszej spółki.
Wycena metodą majątkową – na czym polega?
Wśród sporej części przedsiębiorców funkcjonuje przeświadczenie, że wartość firmy jest zbieżna z wartością posiadanego majątku. W praktyce, w większości przypadków wycena bazująca wyłącznie na wartości majątku spółki (wycena majątkowa) jest jednak najniższa w porównaniu z wyceną rynkową i dochodową stanowiąc tym samym dolną granicę przedziału wartości. Gdyby było inaczej, zwyczajnie nie byłoby ekonomicznego uzasadnienia do prowadzenia działalności gospodarczej. Bardziej opłacalnym byłoby spieniężenie majątku niż uzyskiwanie za jego pomocą dochodów, których wartość byłaby równa kwocie, jaką można uzyskać ze sprzedaży.
Dodatkowo, patrząc na swoje przedsiębiorstwo, należy pamiętać, że z punktu widzenia inwestora zainteresowanego danym biznesem najważniejsze są elementy bezpośrednio wpływające na możliwość prowadzenia działalności operacyjnej. W związku z tym, dla potencjalnego inwestora składniki majątku, które nie są wykorzystywane do podstawowej działalności mogą być warte zdecydowanie mniej niż wynikałoby z ich wartości rynkowej. Dlatego też istotnym jest, aby przedsiębiorcy mieli pełną świadomość jaka część majątku faktycznie przyczynia się do generowania przychodów. W innym przypadku ich subiektywna ocena wartości przedsiębiorstwa będzie wyższa w odniesieniu do oceny nabywcy. W takich sytuacjach warto zastanowić się czy opłaca się zgodzić na pewne dyskonto w wycenie wartości majątku nieoperacyjnego i sprzedać go łącznie ze zbywanym przedsiębiorstwem czy jednak podjąć próbę niezależnej sprzedaży tych elementów, które z perspektywy inwestora są mniej atrakcyjne, albo też wycofać te składniki majątku z działalności do majątku prywatnego.
Niemniej jednak, część z tych przedsiębiorców, którzy patrzą na swoje biznesy przez pryzmat majątku ma rację. W niektórych bowiem sytuacjach wartość przedsiębiorstwa determinowana jest w głównej mierze przez majątek, którym spółka może dysponować. Przykładem mogą być sytuacje w których działalność spółki jest nierentowna lub przedsiębiorstwo nie zamierza kontynuować swojej działalności. Są to jednak wyjątkowe i niezbyt często spotykane sytuacje.
Masz pytanie lub wątpliwości? Skontaktuj się z naszym ekspertem! Małgorzata Kaczmarczyk–Białecka, tel. +48 661 530 164, malgorzata.kaczmarczyk-bialecka@pl.gt.com
Wycena wartości niematerialnych i prawnych i jej wpływ na wartość firmy
Analizując aktywa jakimi dysponuje spółka nie można jednocześnie pominąć aktywów niematerialnych. Podobnie jak w przypadku majątku trwałego, aktywa niematerialne pomagają w generowaniu przychodów oraz zysków i posiadają własną wartość.
Należy się zatem zastanowić czy marka, czy też marki, które firma wykorzystujecie w swojej działalności również nie powodują, że klienci częściej sięgają po jej produkty niż po towary sprzedawane przez konkurentów. Jeśli tak, to warto sprawdzić ile warty jest taki znak towarowy. Z jednej strony bez wątpienia stanowi on w jakimś stopniu o wartości przedsiębiorstwa, a z drugiej może sam w sobie stanowić przedmiot transakcji.
Podobnie ochrona patentowa rozwiązań zastosowanych w produktach, nowoczesnej linii technologicznej lub wyszukanego wzoru użytkowego. Każde z tych aktywów może stanowić istotny element budujący wartość biznesu. Oceniając wartość swojego przedsiębiorstwa należy być świadomym jakimi mocnymi aktywami niematerialnymi dysponuje.
Czy przedsiębiorstwo będzie warte więcej w przyszłości?
Przychody, generowane zyski i przepływy pieniężne, majątek oraz wartości niematerialne i prawne oraz zestawienie z innymi graczami na rynku, wszystko to wpływa na wartość przedsiębiorstwa w danym momencie. Z biegiem czasu zmienia się jednak zarówno otoczenie jak również sama firma. Jej wartość zmienia się wraz z przechodzeniem do kolejnych faz rozwoju. Wyceny spółek w fazie wzrostu różnią się od tych, które są już w fazie dojrzałości. W tym kontekście, jeśli właściciel zacznie zastanawiać się nad wartością lub rozważa sprzedaż swojego przedsiębiorstwa, powinien zastanowić się, czy jest to odpowiedni moment do wyjścia. Czy ewentualne pozostanie w spółce i dalszy trud związany z rozwojem działalności zostanie wynagrodzony w wystarczającym stopniu dzięki osiąganym w kolejnych latach wynikom finansowym.
Rozpoczęty niniejszym artykułem cykl ma na celu, z jednej strony unaocznić czynniki wpływające na wartość przedsiębiorstw, a z drugiej strony pomóc zrozumieć metody oszacowywania wartości oraz przesłanki dlaczego i w jaki sposób inni mogą szacować wartość firmy. Mamy nadzieję, że wiedza ta przyczyni się do świadomego kształtowania i kontrolowania wartości biznesów oraz okaże się przydatna zarówno w podejmowaniu kolejnych decyzji inwestycyjnych, jak również podczas rozmów z potencjalnymi inwestorami czy nabywcami, w przypadku sprzedaży firmy.
WSPÓŁAUTORZY: Anatol Skitek, Partner oraz Tomasz Mleczak, Senior menedżer, Zespół Wycen Grant Thornton
Wycena przedsiębiorstwa – dowiedz się więcej:
- Jak ustalić wartość firmy?
- W jaki sposób oszacować potencjał dochodowy przedsiębiorstwa?
- Za jaką cenę mogę sprzedać swoją firmę? Wycena metodą porównawczą
- Jak posiadany majątek wpływa na wartość firmy?
- W jakim stopniu aktywa niematerialne wpływają na wartość firmy?
- Kiedy jest najlepszy czas na sprzedaż firmy?
Podsumowanie
- Najbardziej intuicyjnym sposobem określania wartości przedsiębiorstwa jest obliczenie wartości majątku jakim ono dysponuje. Sposób ten rzadko jednak daje informację o rynkowej wartości firmy.
- Innym sposobem na określenie wartości biznesu jest cena, jaką ktoś jest gotów zapłacić za dany biznes.
- W ramach swojej działalności, przedsiębiorstwa tworzą pewną wartość dodaną, która jest wartością samą w sobie, tj. znak towarowy czy marka korporacyjna. Rozpoznawalna i ceniona w branży marka może stać się przedmiotem sprzedaży lub licencji.
