Istnieje wciąż szereg zagadnień budzących wątpliwości, zarówno w obszarze JPK KR PD, jak i JPK ST KR, które mogą mieć kluczowe znaczenie dla wielu podatników. Sprawdź, na co powinieneś zwrócić uwagę.
Spis treści
- Oddziały zagraniczne a JPK CIT
- Odroczenie terminu na mapowanie kont w JPK CIT dla spółek na MSR/MSSF
- Remont czy ulepszenie w kontekście JPK CIT
- Konta bilansowe i pozabilansowe w JPK CIT
- Różnice trwałe i przejściowe w JPK CIT w kontekście amortyzacji
- Zdarzenia nie podlegające ewidencji w księgach a JPK CIT
Oddziały zagraniczne a JPK CIT
Na podstawie art. 9 ust. 1c Ustawy CIT, podatnicy prowadzący księgi rachunkowe są obowiązani do ich prowadzenia przy użyciu programów komputerowych oraz do przesyłania tych ksiąg właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego po zakończeniu roku podatkowego – w terminie do dnia upływu terminu złożenia zeznania.
Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się m.in. do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji), a także oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych. Podobne regulacje obowiązują w innych krajach, w związku z czym zagraniczne oddziały polskich przedsiębiorstw zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych według przepisów obowiązujących w kraju, w którym oddział ma siedzibę. Powyższe mogłoby prowadzić do wniosku, że skoro na podstawie przepisów o rachunkowości spółka obowiązana jest do prowadzenia ewidencji rachunkowej jedynie w zakresie jednostki macierzystej i z wyłączeniem zagranicznych oddziałów samobilansujących, to powinna przesyłać jedynie księgi rachunkowe prowadzone przez siebie, z wyłączeniem ksiąg rachunkowych prowadzonych przez samobilansujące oddziały zagraniczne. Takie stanowisko jeszcze w 2023 roku potwierdzał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w zakresie obowiązku przekazywania ksiąg rachunkowych na żądanie.
Na kanwie nowych obowiązków sprawozdawczych, Dyrektor KIS zmienił jednak swoje stanowisko.
Ważny fragment
Zgodnie z obecnie wydawanymi interpretacjami podatkowymi, spółka jest podmiotem obowiązanym do prowadzenia ksiąg rachunkowych również w zakresie zagranicznych oddziałów i raportowania danych w ramach JPK CIT także w odniesieniu do tych oddziałów (przykładowo interpretacja indywidualna z dnia 3 października 2025 r. nr 0111-KDWB.4010.100.2025.1.KKM).
Stanowisko to budzi kontrowersje i uzasadnione wątpliwości. Niemniej na ten moment pozostaje jednolite. Wszystkim podatnikom posiadającym oddziały zagraniczne, zalecamy monitorowanie tego zagadnienia.
Odroczenie terminu na mapowanie kont w JPK CIT dla spółek na MSR/MSSF
25 września 2025 r. ukazał się projekt rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki, który dotyczy w szczególności odroczenia obowiązku mapowania kont przez spółki na MSR/MSSF jeszcze o dwa lata.
Ważny fragment
Jednostki stosujące MSSF/MSR, zgodnie z projektem, będą zatem musiały uzupełniać księgi rachunkowe o znaczniki identyfikujące konta ksiąg wykazywane według słownika znaczników identyfikujących konta ksiąg dopiero począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po 1 stycznia 2028 r.
Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że odroczenie terminu podyktowane jest zmianami wprowadzonymi przez MSSF nr 18, który w sposób istotny wpływa na kształt słownika znaczników identyfikujących konta rachunkowe dla podatników stosujących MSSF. Nie oznacza to, że podatnicy stosujący MSSF/MSR nie muszą wcale przesyłać JPK CIT – ten obowiązek nie znika, podatnicy dalej będą zobowiązani przesyłać księgi uzupełnione o pozostałe elementy, w tym np. dotyczące kontrahenta czy numeru identyfikującego fakturę w KSeF.
Podatnicy estońskiego CIT bez znaczników podatkowych w JPK CIT
Do tej pory podatnicy estońskiego CIT mieli wątpliwości, czy rzeczywiście są obowiązani do uzupełniania danych podatkowych, np. w zakresie różnic trwałych i przejściowych. Z jednej strony przepisy rozporządzenia w zakresie JPK CIT nie przewidują stosownego zwolnienia, a z drugiej – realizacja tego obowiązku byłaby w praktyce pozbawiona sensu, biorąc pod uwagę odmienność tego systemu opodatkowania od zasad klasycznego CIT. Nie można również zapominać o braku właściwych znaczników podatkowych, dotyczących w szczególności wyodrębnienia zdarzeń powodujących opodatkowanie w estońskim CIT – jak ukryte zyski czy wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą.
W związku z powracającymi wątpliwościami, Ministerstwo Finansów zdecydowało się w końcu zająć oficjalne stanowisko w ramach sekcji „Pytania i odpowiedzi”.
Ważny fragment
Na pytanie czy planowane jest wprowadzenie znaczników dla podatników stosujących estoński CIT, Minister Finansów wskazał, że „aktualnie nie są prowadzone prace mające na celu wprowadzenie szczególnych rozwiązań w zakresie raportowania JPK_KR_PD oraz JPK_ST_KR dla podatników, którzy opodatkowani są ryczałtem od dochodów spółek, w tym w zakresie wprowadzenia znaczników PD (tzw. „podatkowych”).
Podatnicy, którzy opodatkowani są ryczałtem od dochodów spółek w strukturze logicznej JPK_KR_PD przyporządkowują odpowiednie znaczniki kont zgodnie z prezentacją wskazaną w słownikach znaczników określonych w załącznikach do rozporządzenia w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi (…) z wyjątkiem znaczników PD (tzw. „podatkowych”), a w węźle RPD wykazują wartości „0”. Minister Finansów nie oczekuje zatem dodawania znaczników podatkowych ani wypełniania węzła RPD.
Zwracamy jednak uwagę, że sekcja „Pytań i odpowiedzi” nie stanowi źródeł prawa, a Ministerstwo Finansów wielokrotnie korygowało już swoje odpowiedzi na znajdujące się tam pytania.
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Remont czy ulepszenie w kontekście JPK CIT
W niedalekiej przyszłości, w ramach raportowania danych za rok 2026 r., podatnicy będą musieli podzielić się z organami podatkowymi szerokim zakresem informacji m.in. o środkach trwałych, w ramach komponentu JPK ST KR. Informacje te będą obejmować dane, takie jak nazwa środka trwałego, symbol klasyfikacji środków trwałych (KŚT), stawka amortyzacyjna podatkowa podstawowa (procentowa) wynikająca z wykazu stawek amortyzacyjnych, wartość początkowa podatkowa, czy zmiana wartości początkowej podatkowej.
W tym kontekście, szczególną uwagę należy zwrócić właśnie na zmianę wartości początkowej – która będzie zależeć od właściwej kwalifikacji podatkowej danego zdarzenia.
Zgodnie z art. 16g ust. 13 Ustawy CIT, jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 10 000 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10 000 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.
Od ww. wydatków ulepszeniowych, należy odróżnić wydatki remontowe dotyczące środków trwałych, które podlegają zaliczeniu bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów. Tego rodzaju wydatki zmierzają do odtworzenia wartości użytkowej środka trwałego, czy przywrócenie do pierwotnego stanu technicznego, nie powodując jednak wzrostu wartości początkowej.
Ważny fragment
Zagadnienie kwalifikacji wydatków jako remont lub ulepszenie budzi często wątpliwości, a wydawane interpretacje podatkowe w tym zakresie nie zawsze są jednolite. Nowa forma raportowania pozwoli organom podatkowym przyjrzeć się wnikliwie konkretnym wydatkom oraz sposobie ich ujęcia w księgach podatkowych, co może prowadzić do łatwiejszego zweryfikowania poprawności ich kwalifikacji jako zmieniających lub nie wartość początkową środków trwałych.
Konta bilansowe i pozabilansowe w JPK CIT
Wśród podatników często pojawiają się wątpliwości co do możliwości korzystania jednocześnie z kont bilansowych oraz pozabilansowych dla celów rozliczania podatku dochodowego, a jednocześnie, w zakresie możliwości stosowania zapisów zbiorczych.
Wyjaśnić należy, że znaczniki podatkowe PD stosowane są w przypadku wyodrębnienia kont służących rozliczeniu podatku dochodowego. W przypadku stosowania dla celów rozliczenia podatku dochodowego kont pozabilansowych należy stosować odpowiednio znaczniki PD z oznaczeniem POZABILANSOWE. W polu S_12_3 należy wpisać znacznik odzwierciedlający przyporządkowanie znacznika konta na koniec raportowanego okresu.
Ważny fragment
Ministerstwo Finansów potwierdza, że podatnik może przyjąć model wyodrębnionych kont bilansowych, model kont pozabilansowych lub model tzw. mieszany. W sytuacji, gdy podatnik zamierza stosować znaczniki PD dla kont pozabilansowych, należy mieć jednak na względzie, aby zapisy na kontach pozabilansowych również odzwierciedlały operacje gospodarcze, a nie jedynie były kwotami zbiorczymi.
Tym samym, w celu przedstawienia rzeczywistego obrazu ekonomiczno-podatkowego spółki wskazane jest stosowanie zasad analogicznych do zapisów bilansowych (np. rodzaj dowodu księgowego, opis operacji gospodarczej, itp.).
Różnice trwałe i przejściowe w JPK CIT w kontekście amortyzacji
W przypadku kont przeznaczonych na księgowanie różnic między amortyzacją podatkową a księgową wystąpić może wiele scenariuszy, dla których właściwe będą różne znaczniki (lub brak znacznika, ze względu na to, że nie został przewidziany).
Ważny fragment
Aby móc poprawnie oznaczyć konto, na którym księgowane są różnice pomiędzy amortyzacją podatkową a bilansową, konieczne jest przede wszystkim ustalenie, z jakiej przyczyny takie różnice występują, np. czy odpis bilansowy jest wyższy niż podatkowy dlatego, że podatkowo środek trwały został już w całości zamortyzowany w poprzednich latach, czy może dlatego, że stawka amortyzacji podatkowej jest niższa niż stawka amortyzacji bilansowej albo podatkowo odpis w całości jest kosztem niestanowiącym kosztów uzyskania przychodów.
Przykładowo, gdy mamy wartość podatkową odpisu amortyzacyjnego wyższą niż wartość bilansowa, przypisanie znacznika nie będzie możliwe. Dla kont pozabilansowych na których ewidencjonowane są koszty uzyskania przychodu, które zostaną ujęte dopiero w latach przyszłych, nie został przewidziany żaden znacznik podatkowy.
W przypadku, gdy mamy wartość podatkową odpisu amortyzacyjnego niższą niż wartość bilansowa (amortyzacja podatkowa jest w toku), wówczas właściwym znacznikiem może być znacznik POZABILANSOWE | Koszty nieuznawane za koszty uzyskania przychodów w bieżącym roku (PD5_PB) lub Koszty nieuznawane za koszty uzyskania przychodów w bieżącym roku (PD5).
Przypisanie znacznika bez uprzedniej analizy przyczyn powstawania różnic może nie zostać uznane za poprawne, biorąc pod uwagę komunikaty przekazywane przez Ministerstwo Finansów.
Zdarzenia nie podlegające ewidencji w księgach a JPK CIT
Zdarza się, że podatnicy otrzymują nieodpłatne świadczenia czy korzystają z ulgi na tzw. hipotetyczne odsetki. Są to zdarzenia, które nie są w żadnym momencie ujmowane na gruncie prawa bilansowego.
W zakresie tych wątpliwości, Ministerstwo Finansów potwierdziło, w ramach sekcji „Pytań i odpowiedzi”, że dla przychodów z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia, które nie podlegają ewidencjonowaniu w księgach, nie przewidziano znacznika PD (tzw. „podatkowego”). W węźle RPD w polu K_7 wykazywane są przychody podlegające opodatkowaniu, nie ujmowane w księgach rachunkowych, natomiast w polu K_7 koszty uznawane za koszty uzyskania przychodów, nie ujmowane w księgach rachunkowych. Jeżeli jednostka powadzi konta pozabilansowe, dotyczące przedmiotowych zagadnień, konta te zaraportowane mogą zostać z zużyciem znacznika „INNE” w polu S_12_1.
Analogiczne podejście może zostać przyjęte także dla innych zdarzeń, które nie podlegają ewidencji bilansowej.
Powyższe wskazuje na niespójność pomiędzy znacznikami a węzłem RPD, która może skutkować tym, że podatnik – mimo prawidłowego przypisania znaczników – nie uzgodni ostatecznego wyniku podatkowego.
JPK CIT to nowy wymiar sprawozdawczości, który oznacza nie tylko szersze obowiązki raportowania, ale także większą przejrzystość danych dla organów podatkowych i kolejne z narzędzi uszczelniania systemu podatkowego w Polsce.
Dla podatników oznacza to konieczność dostosowania procesów wewnętrznych, w tym szansę na uporządkowanie planu kont i procesów księgowych oraz poprawę jakości danych i spójności między obszarami księgowymi i podatkowymi.
Czytaj więcej: