28 września 2017 roku do Sejmu RP wpłynął rządowy projekt ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wprowadzający mechanizm podzielonej płatności (z ang. „split payment”). Zgodnie treścią uzasadnienia do projektowanych zmian w ustawie, nadrzędnym celem proponowanego  rozwiązania jest zapewnienie nie tylko większej stabilności wpływów z tytułu podatku od towarów i usług ale i zapobiegnięcie unikaniu płacenia podatku VAT w ogóle, co zapewni większe bezpieczeństwo podatkowe, pewność prowadzenia działalności gospodarczej oraz zachowanie równych zasad konkurencji wśród przedsiębiorców.

Charakterystyka mechanizmu podzielonej płatności

Istota tego rozwiązania sprowadza się do dokonania płatności za nabyty towar lub usługę w taki sposób, że kwota odpowiadająca wartości netto jest płacona na rachunek rozliczeniowy dostawcy (lub jest rozliczana w inny sposób) natomiast pozostała zapłata odpowiadająca kwocie podatku od towarów i usług jest płacona na specjalny rachunek dostawcy – rachunek VAT. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że mechanizm ten znajdzie  zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników (tzw. transakcje B2B) co oznacza, że pozostaje bez wpływu na zakupy dokonywane przez podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej. Co istotne, proponowane w projekcie ustawy rozwiązanie zakłada dobrowolność w stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności a inicjatywa w powyższym zakresie pozostawiona została nabywcy towarów lub usług.

„Split payment” z punktu widzenia kupującego…

O czym powinien wiedzieć nabywca chcący skorzystać z takiego rozwiązania? Na wstępie należy przede wszystkim wskazać na brak konieczności informowania kontrahenta lub organów skarbowych o wyborze dokonania płatności w powyższy sposób. Ponadto, zgodnie z założeniami przedstawionymi w projekcie przez ustawodawcę, skorzystanie z opcji „split payment” nie wiąże się także z zawieraniem przez podatnika jakiejkolwiek umowy na otwarcie kolejnego rachunku bankowego. Zakres podejmowanych działań przez przedsiębiorcę w takim przypadku ograniczać się będzie tylko do odpowiedniego uzupełnienia komunikatu przelewu w banku (lub SKOK-u), za pośrednictwem którego realizowana jest płatność za otrzymaną fakturę, co w rezultacie ma sprowadzić się do wskazania w nim:

  • całości lub części kwoty podatku wynikającej z faktury,
  • całości lub części kwoty wartości sprzedaży brutto,
  • numeru faktury lub faktury korygującej, której dotyczy płatność,
  • numeru za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od towarów i usług

Następnie Bank (lub Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo – Kredytowa) dokona czynności mających na celu przekazanie wpłacanej kwoty na właściwe konta, a mianowicie kwotę odpowiadającą kwocie podatku na rachunek VAT natomiast pozostałą kwotę na rachunek rozliczeniowy w banku (lub odpowiednio w SKOK-u).

Nabywca decydujący się na zapłatę poprzez „split payment” powinien także pamiętać o tym, że z mechanizmu podzielonej płatności będzie mógł skorzystać tylko dla pojedynczych faktur (brak możliwości zastosowania mechanizmu w przypadku dokonywania płatności w tzw. paczkach) i tylko wtedy, gdy płatność dokonywana będzie w formie przelewu (co wyklucza możliwość jego wykorzystania przy zapłacie gotówkowej czy przy użyciu kart płatniczych).

Sprawdź Outsourcing finansowo-księgowy Grant Thornton

 

… i sprzedawcy

Jak już zostało wskazane wcześniej, inicjatywa w zakresie stosowania mechanizmu podzielonej płatności pozostawiona została nabywcy towarów i usług, niemniej jednak skorzystanie przez niego z tej metody rozliczeń oznacza zaistnienie określonych konsekwencji po stronie dostawcy towarów lub usługodawcy.

Podobnie jak to było w przypadku nabywcy, dokonanie płatności za fakturę w ramach procedury „split payment” nie wiąże się dla dostawcy towarów lub usługodawcy z koniecznością zawierania umowy na otwarcie dodatkowego rachunku w banku lub SKOK-u – rachunek VAT będzie zakładany przez wymienione instytucje niejako „z automatu”  dla każdego podmiotu posiadającego rachunek rozliczeniowy, co zostało zagwarantowane przez równolegle wprowadzane stosowne przepisy nakładające na banki i SKOK-i obowiązek założenia rachunków VAT wszystkim podatnikom. Tym na co dostawca/usługodawca względem którego skorzystano z opcji „split payment” powinien zwrócić szczególną uwagę jest możliwość dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku VAT wyłącznie na cele wskazanych w ustawie do których zalicza się:

  • wpłatę podatku od towarów i usług na rachunek Urzędu Skarbowego (np. wynikającego dodatkowego zobowiązania podatkowego lub deklaracji podatkowej VAT-7)
  • zapłatę podatku od towarów i usług na rachunek VAT kontrahenta
  • zwrot kwoty podatku od towarów i usług wynikającej z wystawionej przez podatnika faktury korygującej
  • przelew środków między własnymi rachunkami VAT w tym samym banku

Ustanawiane przepisy nie przewidują możliwości opłacania z rachunku VAT zobowiązań z tytułu innych podatków!

Tylko w drodze wyjątku, Naczelnik Urzędu Skarbowego będzie mógł na uprzedni pisemny i uzasadniony wniosek podatnika wyrazić zgodę na inne przeznaczenie środków zgromadzonych na rachunku VAT. Czas rozpatrzenia wniosku przez organ podatkowy w takim przypadku będzie wynosił 60 dni.

Skutki prawne ustanawianych przepisów oraz ich wpływ na działalność przedsiębiorców

Mechanizm podzielonej płatności uważany jest za jedno z rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie nadużyciom i oszustwom podatkowym, eliminując ryzyko znikania podatników wraz z zapłaconym im przez kontrahentów, a nieodprowadzonym podatkiem VAT. Mechanizm ten z założenia utrudnia lub wręcz uniemożliwia powstawanie nadużyć już na etapie samej transakcji. Jednocześnie zapewnia lepszą transparentność rozliczeń VAT-owskich i utrudnia wyprowadzanie pieniędzy za granicę.

Ustawodawca w celu nakłonienia do korzystania z wdrażanego przez niego rozwiązania opracował system zachęt dla tych podatników, którzy podejmą decyzję o dobrowolnym stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności. W szczególności w przypadku podatników, którzy będą stosować metodę podzielonej płatności, nie będą miały zastosowania regulacje związane ze stosowaniem dodatkowego zobowiązania podatkowego oraz nie będą miały zastosowania przepisy o odpowiedzialności solidarnej, zawarte w dziale Xa ustawy o podatku od towarów i usług.

Ważny fragment

Przewiduje się również, że płacenie z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności będzie jedną z mocniejszych przesłanek dla wykazania, że nabywca dochował należytej staranności zawierając transakcję z kontrahentem, co będzie miało bardzo istotne znaczenie dla bezpieczeństwa VAT naliczonego nabywców.

Czy jednak te zachęty wystarczą, aby zdecydować się na korzystanie z mechanizmu podzielonej płatności? Przedsiębiorcy obawiają się, że pieniądze otrzymane na poczet należnego VAT nie będą mogły być wykorzystywane przez firmy do bieżących operacji niezwiązanych z rozliczeniem VAT. Dostawca towaru lub usługi będzie mógł swobodnie dysponować bowiem jedynie kwotą netto otrzymanej należności, a kwota podatku będzie zamrożona na odrębnym rachunku VAT. Tym samym przedsiębiorstwa mogą być zmuszone do poniesienia dodatkowych kosztów związanych z koniecznością zaciągnięcia kredytu na pokrycie ubytków płynności lub utratą korzyści związanych z zarządzaniem dostępnymi środkami.

Nowa regulacja miałaby zacząć obowiązywać od 1 kwietnia 2018 roku.

Porozmawiajmy o Twoich wyzwaniach

Świadczymy usługi w zakresie Mechanizm podzielonej płatności – na czym polega i kogo będzie dotyczył?

Skontaktujemy się z Tobą w najbliższym dniu roboczym aby porozmawiać o Twoich potrzebach i dopasować do nich naszą ofertę.

Pole zawiera niedozwolone znaki

Poproś o kontakt

Filip Charkiewicz

Senior Menedżer

Niniejsza publikacja została sporządzona z najwyższą starannością, jednak niektóre informacje zostały podane w formie skróconej. W związku z tym artykuły i komentarze zawarte w „Newsletterze” mają charakter poglądowy, a zawarte w nich informacje nie powinny zastąpić szczegółowej analizy zagadnienia. Wobec powyższego Grant Thornton nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani dokładniejszym omówieniem niektórych kwestii poruszonych w bieżącym numerze „Newslettera”, zachęcamy do kontaktu i nawiązania współpracy. Wszelkie uwagi i sugestie prosimy kierować na adres jacek.kowalczyk@pl.gt.com.

Usługi Grant Thornton z obszaru: Outsourcing finansowo-księgowy

Skorzystaj z wiedzy naszych ekspertów