Możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych wartości zaniechanych inwestycji o niematerialnym charakterze

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej przedsiębiorcy z branży nieruchomości podejmują zadania inwestycyjne związane w szczególności z nabyciem, wytworzeniem lub ulepszeniem środków trwałych.

Niejednokrotnie zdarza się, że podczas prowadzenia inwestycji dochodzi do jej zaniechania, z którym mamy do czynienia wówczas, gdy inwestor nie podejmuje kolejnych czynności związanych z prowadzonym procesem inwestycyjnym, pomimo że nie został on zakończony. Innymi słowy, jest to brak działania, zaprzestanie dokonywania następnych czynności, a w konsekwencji rezygnacja z podjętych wcześniej zamierzeń i odstąpienie od inwestycji. Zaniechanie takie dotyczy także rezygnacji z inwestycji na jej wstępnym etapie, podczas czynności związanych z jej planowaniem, koordynowaniem wstępnych prac czy projektowaniem.

Zgodnie z przepisami ustawy CIT podatnik ma prawo do zaliczenia do kosztów podatkowych wszelkich wydatków pod warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością oraz nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy CIT.

Ustawodawca pozwala także rozliczyć w kosztach podatkowych koszty inwestycji, która nie została dokończona. Niewątpliwie jednak podatnik rozliczający w kosztach podatkowych wydatki poniesione na taką inwestycję powinien być w stanie wykazać, że podejmując ją zakładał uzyskanie z jej tytułu przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła.

Koszty zaniechanych inwestycji są, w myśl art. 15 ust. 4f ustawy CIT kosztem podatkowym w dacie zbycia lub likwidacji inwestycji. Brzmienie przepisu może budzić wątpliwości, jak zachować się w przypadku zaniechania inwestycji na jej wstępnym etapie, gdy koszty dotyczą prac o charakterze niematerialnym i czy w przypadku, gdy nie zbywa się poniesionych nakładów, możliwe jest ich zaliczenie do kosztów podatkowych. Wskazać należy, że ustawodawca nie wprowadził do przepisów podatkowych definicji legalnej pojęcia „likwidacja inwestycji”. Analizując istotę likwidacji jako procesu gospodarczego należy przyjęć, że powinna być ona działaniem nieodwracalnym i trwałym.

W odniesieniu do wydatków na prace o charakterze niematerialnym ich fizyczna likwidacja nie jest uzasadniona ze względów dowodowych – dokumentacja stanowi bowiem dowód poniesienia wydatków. Zasadne jest zatem przyjęcie, że w przypadku prac o charakterze niematerialnym nie jest uzasadnione, że jedynie w przypadku fizycznej likwidacji wyników tych prac możliwe jest ich zaliczenie w ciężar kosztów podatkowych. W takich przypadkach zasadnym wydaje się przyjęcie, że wystarczającym dla zaliczenia kosztów związanych z nakładami niematerialnych do kosztów podatkowych jest wewnętrzna decyzja inwestora o zakończeniu inwestycji. Oczywiście – konieczne jest także udowodnienie, że decyzja o rezygnacji z inwestycji była uzasadniona i racjonalna – tylko w takim przypadku zaliczenie zaniechanych inwestycji do kosztów jest uzasadnione.

Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej nr: ITPB3/4510-23/15/KK.