Od 1 lipca weszła w życie nowa ustawa o obligacjach. Nowe przepisy wprowadzają nieznane wcześniej formy obligacji: obligacje wieczyste, partycypacyjne i podporządkowane, a także uelastyczniają zasady współpracy emitenta z obligatariuszami.
Nowa ustawa o obligacjach została uchwalona 28 listopada 2014 i weszła w życie 1 lipca 2015. Pomimo dość długiego okresu który minął od jej uchwalenia do wejścia w życie ten akt prawny pozostał niezauważony przez większość podmiotów.
Obligacje korporacyjne
Obligacje korporacyjne, mimo rosnącej popularności, są wykorzystywane dużo rzadziej niż inne formy finansowania długiem, takie jak kredyt bankowy, leasing czy factoring. Po obligacje korporacyjne sięgają albo firmy bardzo duże, o wielkiej sile przetargowej, uzyskując finansowanie dłużne na warunkach korzystniejszych niż oferują banki, albo przedsiębiorstwa które mają ograniczenia w korzystaniu z bankowego finansowania dłużnego. Nowa ustawa o obligacjach powinna przyczynić się do popularyzacji obligacji, zarówno dzięki poszerzeniu listy podmiotów które mogą emitować obligacje, jak i dzięki wprowadzeniu nowego typu instrumentów. Obligacje stają się więc w jeszcze większym niż do tej pory stopniu formą finansowania dłużnego, przy której emitent dość swobodnie kształtuje warunki emisji, dobiera rodzaj instrumentu i czas finansowania do swoich potrzeb oraz korzysta z rosnącej rzeszy inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych gotowych inwestować w obligacje.
Poszerzenie katalogu firm uprawnionych do emitowania obligacji jest pierwszą zmianą, wynikającą z dostosowania prawa do nowych możliwości realizacji projektów. Do emisji obligacji uprawniono spółki celowe, które są powołane specjalnie w celu emisji obligacji i realizacji projektów inwestycyjnych.
Ustawa wprowadza nowe rodzaje obligacji: obligacje wieczyste, partycypacyjne i podporządkowane
- obligacje wieczyste – nie podlegają wykupowi i umożliwiają obligatariuszowi otrzymywanie odsetek przez czas nieokreślony. Brak możliwości wykupu jest teoretyczny, ustawa przewiduje pewne szczególne sytuacje, w których może się to zdarzyć, np. ogłoszenie upadłości czy zwłoka w płaceniu odsetek. Emitent może sam wskazać w warunkach emisji możliwość wykupu obligacji, jednak nie wcześniej niż po 5 latach od dnia emisji. Obligacje wieczyste są typową formą długoterminowego finansowania dłużnego przedsięwzięć o ograniczonym ryzyku, długim – praktycznie nieokreślonym – okresie funkcjonowania i przynoszącym dość stabilny dochód. Mogą to być przykładowo inwestycje o charakterze infrastrukturalnym lub nieruchomościowym.
- obligacje podporządkowane – w przypadku upadłości emitenta wynikające z nich wierzytelności są zaspokajane w ostatniej kolejności, zgodnie z zasadami określonymi przez emitenta w warunkach emisji. Obligacje podporządkowane będą zapewne najczęściej wykorzystywane przez dość stabilne podmioty, które potrzebują na średni okres finansowania dłużnego w wartości przekraczającej normalnie przyjęte przez banki poziomy finansowania. Prawdopodobnie częstym celem emisji obligacji podporządkowanych będzie finansowanie przejęcia innego podmiotu. Należy się spodziewać, że obligacje podporządkowane będą miały nieco wyższe oprocentowanie oraz nie będą zabezpieczone.
- obligacje partycypacyjne to obligacje umożliwiające wprowadzenie partycypacji obligatariuszy w zyskach emitenta. Dzięki temu instrumentowi obligacje partycypacyjne zachowają zalety długu (dla emitenta jest to nierozwodnienie własności, dla inwestora bezpieczeństwo) z zaletami akcji (udział w zyskach). Można przewidywać upowszechnienie się tego typu obligacji wśród emitentów, których charakteryzuje szybki wzrost, wysoka rentowność i ograniczenia w finansowaniu. Prawdopodobnie tego typu obligacje będą niżej oprocentowane i być może słabiej zabezpieczone niż inne emisje. Zasady udziału w zyskach określane są w warunkach emisji i mogą ograniczać się do konkretnego przedsięwzięcia, finansowanego właśnie z tej emisji.
Zgromadzenie Obligatariuszy
Kolejną bardzo ważną zmianą w przepisach jest wprowadzenie Zgromadzenia Obligatariuszy. Celem tej zmiany było umożliwienie emitentom łatwiejszego kontaktu z inwestorami, szczególnie w przypadku kiedy okoliczności powodowały konieczność wprowadzenia zmian do warunków emisji. Do tej pory wymagało to kontaktowania się osobno z każdym z inwestorów. Obecnie przepisy pozwalają powołać w warunkach emisji Zgromadzenie Obligatariuszy i z nim uzgadniać ewentualne zmiany warunków. Zgromadzenie Obligatariuszy będzie prawdopodobnie powoływane głównie przez emitentów którzy wiedzą, że ich emisja zostanie rozprowadzona wśród wielu inwestorów.
Nowa ustawa o obligacjach jest ważnym aktem prawnym, z którym warto się zapoznać. Więcej podmiotów uprawnionych do emisji obligacji, nowe rodzaje obligacji i uelastycznienie emisji – wszystkie te zmiany powinny zwiększyć popularność obligacji wśród emitentów. Będzie to służyło rozwojowi polskiej gospodarki, rozwojowi rynku kapitałowego i rozszerzeniu możliwości inwestycyjnych.
