Stan obecny
Obecnie, jeżeli w toku kontroli Państwowa Inspekcja Pracy poweźmie wątpliwości co do prawidłowości podstawy prawnej zatrudnienia, może podjąć następujące działania:
- skierować wystąpienie lub wydać polecenie w sprawie zmiany podstawy prawnej świadczenia pracy,
- wnieść do sądu pracy powództwo w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy,
- wszcząć postępowanie wykroczeniowe (wykroczenie z art. 281 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy).
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Uprawnienia PIP – co się zmieni?
- Decyzje administracyjne PIP o istnieniu stosunku pracy – inspektorzy pracy zyskają kompetencje do stwierdzania istnienia stosunku pracy, jeżeli umowa cywilnoprawna została zawarta w warunkach określonych w art. 22 § 1 Kodeksu pracy. Oznacza to możliwość wydania decyzji o przekształceniu nieprawidłowo zawartych umów cywilnoprawnych (czyli np. umów zlecenia, kontraktów B2B, kontraktów menedżerskich) w umowy o pracę.
- Możliwość odwołania do sądu pracy – od decyzji inspektora pracy będzie przysługiwało odwołanie do sądu pracy.
- Natychmiastowa wykonalność decyzji – decyzje będą podlegały natychmiastowemu wykonaniu w zakresie skutków, jakie przepisy prawa pracy wiążą z nawiązaniem stosunku pracy.
- Pozostałe skutki (podatki, ZUS) – w zakresie pozostałych skutków (podatkowych, z zakresu ubezpieczeń społecznych) decyzje będą podlegały wstrzymaniu do dnia upływu terminu na wniesienie odwołania, a w przypadku wniesienia odwołania – do dnia przekazania go do sądu pracy.
- Kontrole zdalne – wprowadzona zostanie możliwość przeprowadzania przez PIP kontroli zdalnych (przy pomocy urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie czynności kontrolnych na odległość). Dokumentacja podczas kontroli, w szczególności protokoły kontroli, mają być sporządzane w postaci elektronicznej.
- Wymiana danych między PIP, ZUS i KAS – umożliwiona zostanie wymiana danych pomiędzy PIP, ZUS i KAS na potrzeby kontroli i analizy ryzyka.
- Roczne i wieloletnie plany kontroli – wprowadzony zostanie obowiązek sporządzania przez PIP rocznych i wieloletnich planów działań dla kontroli celowych na podstawie analizy ryzyka.
- Dwukrotnie wyższe kary – co najmniej dwukrotnie zwiększona zostanie maksymalna wysokość grzywny, jaką PIP może nałożyć w postępowaniu mandatowym.
Rząd planuje przyjęcie projektu w IV kwartale 2025 r.
Zanim jednak nowe uprawnienia PIP wejdą w życie, warto wykorzystać ten czas na działania prewencyjne, w szczególności przeanalizować obowiązujące w firmie modele współpracy, zidentyfikować potencjalne nieprawidłowości i odpowiednio dostosować dokumentację. To najbezpieczniejsza strategia przed nadchodzącymi zmianami.
Zachęcamy do zapoznania się z założeniami projektu.
AUTORKA: Karolina Karpińska, aplikantka adwokacka, Junior Associate, Kancelaria Grant Thornton Legal Maślanko