Aby urząd skarbowy mógł orzec o odpowiedzialności osoby trzeciej, w pierwszej kolejności powinien wykluczyć istnienie negatywnych przesłanek dla jej orzeczenia, przede wszystkim, że główny zobowiązany (pierwotny dłużnik) nie wywiązał się ze zobowiązania.
Co do zasady, w każdym przypadku niewywiązania się przez głównego zobowiązanego z wykonania zobowiązania podatkowego, urząd skarbowy jest obowiązany do wszczęcia postępowania i orzeczenia o odpowiedzialności osoby trzeciej za zaległości podatnika.
Postępowanie w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej nie może zostać wszczęte przed:
1) upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania;
2) dniem doręczenia decyzji:
a) określającej wysokość zobowiązania podatkowego,
b) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,
c) w sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług,
d) określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę – bez względu na to, czy uzyskały one przymiot ostateczności;
3) dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego – w odniesieniu do zobowiązania wynikającego z deklaracji podatkowej, stanowiącej podstawę do wystawienia tytułu egzekucyjnego.
Niemniej jednak po wszczęciu postępowania w sprawie odpowiedzialności osoby trzeciej, postępowanie zostanie zawieszone aż do momentu, gdy decyzje wskazane w punkcie 2 staną się ostateczne. Jest to istotne, bowiem osoba trzecia nie ma możliwości kwestionowania wysokości zobowiązania, za które ma odpowiadać.
Zawieszenie postępowania nie zostało przewidziane w przypadku orzekania o odpowiedzialności wspólników spółek nieposiadających osobowości prawnej, z uwagi na jednoczesne określenie wysokości zobowiązań podatkowych.
Postępowanie winno być wszczęte i prowadzone przeciwko wszystkim osobom, które w danym przypadku mogą ponosić odpowiedzialność. Kwestią nierozstrzygniętą przepisami jest to, czy powinno toczyć się jedno postępowanie podatkowe, czy odrębnie dla każdej potencjalnie odpowiedzialnej osoby trzeciej. Niemniej jednak zasadnicze znaczenie ma sam fakt objęcia postępowaniem wszystkich osób trzecich, potencjalnie odpowiedzialnych za zobowiązania podatnika z danego tytułu.
Sprawdź Kontrola i postępowanie podatkowe Grant Thornton
Postępowanie w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej:
– wszczynane jest z urzędu;
– następuje w formie postanowienia;
– datą wszczęcia postępowania jest dzień doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu postępowania;
– obowiązkiem urzędu jest podjęcie wszelkich działania mających na celu wyjaśnienie stanu faktycznego.
Osoby trzecie mają prawo do:
– uczestnictwa w każdym stadium prowadzonego postępowania podatkowego;
– składania dodatkowych wyjaśnień i przedstawiania dowodów mających wpływ na rozstrzygnięcie
w sprawie;
– wypowiedzenia się w sprawie co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
Ważny fragment
Od decyzji wydanej przez urząd skarbowy osobom trzecim przysługuje prawo wniesienia odwołania do organu II instancji w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
