Obowiązek poboru podatku u źródła (WHT) od dłuższego czasu stanowi „gorący” temat. Organy podatkowe zwiększają coraz bardziej zakres kontroli nad tą instytucją, co zmusza podatników do jeszcze większej dokładności i ostrożności podejmowanych rozliczeń. Lista problemów wraz z początkiem 2019 r. została znacznie wydłużona, a to za sprawą rewolucyjnych zmian wprowadzonych przez ustawodawcę w zakresie rozliczeń transakcji zagranicznych w aspekcie podatku u źródła. Mają one znaczący wpływ na zakres obowiązków związanych z poborem podatku WHT. Cały problem sprowadza się do tego, że podatnicy tak naprawdę nie są do końca pewni od kiedy powinni pobierać podatek u źródła.
Podsumowanie
- Nowe zasady poboru podatku u źródła weszły w życie 1 stycznia 2019 r., natomiast Minister Finansów wydał rozporządzenie odraczające stosowanie nowych uregulowań WHT do 30 czerwca 2019 r.
- Lakonicznie sformułowane przepisy odraczające wymagają objaśnień w zakresie poboru podatku u źródła.
W nawiązaniu do obecnego stanu prawnego, po przekroczeniu granicy 2 mln PLN, podmioty, będące płatnikami, zobowiązane są do pobrania podatku u źródła bez względu na powiązania, czy preferencje wynikające z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Przepisy przewidują dwa sposoby na niepobranie podatku, nawet przy przekroczeniu limitu 2 mln. W tym zakresie płatnik ma możliwość złożenia oświadczenia, które musi spełniać ustawowe wymogi, bądź otrzymania właściwej opinii organu podatkowego, tj. naczelnika urzędu skarbowego.
Odroczenie terminu stosowania przepisów
W założeniu nowe regulacje miały być stosowane w odniesieniu do wypłat należności dokonywanych już od 1 stycznia 2019 roku, jednak Minister Finansów ze względu na falę negatywnych komentarzy ze strony podatników wydał Rozporządzenie z dnia 31 grudnia 2018 r. w sprawie wyłączenia lub odroczenia stosowania art. 26 ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: Rozporządzenie odraczające). Weszło ono w życie 1 stycznia 2019 r.
Teoretycznie Rozporządzenie odraczające miało dać podatnikom więcej czasu na przygotowanie się do stosowania nowych regulacji, a w szczególności pozyskanie tzw. opinii o zwolnieniu, na której wydanie organ podatkowy ma 6 miesięcy. W praktyce jednak okazało się, że nieprecyzyjnie sformułowane przepisy wywołują chaos interpretacyjny i wzbudzają wątpliwości, co do właściwego zastosowania znowelizowanych uregulowań.
Jak interpretować przepisy Rozporządzenia odraczającego?
Największe wątpliwości wzbudza § 3 Rozporządzenia odraczającego, który stanowi, że ograniczenie stosowania art. 26 ust. 2e nakłada na podatników obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego, według nowych zasad od wypłat należności dokonywanych w roku 2019 r. (w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.), w przypadku, gdy:
- łączna kwota należności wypłacanych z tytułu papierów wartościowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych albo na rachunkach zbiorczych przekracza kwotę 2 mln PLN;
- łączna kwota należności wypłacanych z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 ustawy, innych niż wskazane w pkt 1, przekracza kwotę 2 mln PLN.
Z treści przywołanego przepisu trudno jest jednak wywnioskować o jakie sytuacje dokładnie chodzi i jakie podmioty zostają objęte wspomnianym obowiązkiem. Dopiero po sięgnięciu do uzasadnienia projektu Rozporządzenia odraczającego można uznać, że § 3 w założeniu ustawodawcy odnosi się tylko do płatników prowadzących rachunki papierów wartościowych lub rachunki zbiorcze. Informacja ta jednak nie znalazła odzwierciedlenia w przepisach ww. aktu prawnego, co wzbudza wciąż wiele wątpliwości i domysłów interpretacyjnych u podatników, specjalistów podatkowych, ale także u organów podatkowych.
Lakoniczny zapis § 3 Rozporządzenia pozostaje niejako w sprzeczności z § 4, w którym wskazano termin odroczenia stosowania nowych uregulowań WHT do 30 czerwca 2019 r. Wspomniane odroczenie dla niektórych płatności powyżej 2 mln PLN obejmuje zarówno płatności transgraniczne jak i dywidendy krajowe. Przepisy stosuje się, gdy zostaną spełnione warunki do niepobrania, zwolnienia lub zastosowania niższej stawki WHT wynikające z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
Ważny fragment
Zakładając jednak, że Ministerstwo Finansów działa w sposób racjonalny, a także opierając się na treści uzasadnienia, należy uznać, że stosowanie nowych przepisów w zakresie poboru podatku u źródła zostało odroczone, dając przedsiębiorstwom więcej czasu na przygotowanie w tej materii, a w szczególności na pozyskanie opinii o zwolnieniu.
Podatnicy i płatnicy z przesuniętym rokiem podatkowym
Kwestia zastosowania nowych przepisów w przypadku roku podatkowego innego aniżeli rok kalendarzowy została uregulowana w art. 43 stanowiącym przepis przejściowy Ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.); (dalej: Ustawa o zmianie). Wskazano w nim, że podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2019 r., a zakończy się po dniu 31 grudnia 2018 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu dotychczasowym.
Powyższy przepis odnosi się jedynie do podatników z przesuniętym rokiem podatkowym. Co natomiast z płatnikami podatku, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy? W odpowiedzi na zapytanie Dziennika Gazeta Prawna, Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że do płatników z przesuniętym rokiem podatkowym znajdzie zastosowanie przejściowy art. 44 ust. 1 pkt 4 Ustawy o zmianie, z którego wynika, że mają oni obowiązek pobierania podatku u źródła na nowych zasadach od wypłat dokonanych po 31 grudnia 2018 r. Odnosząc się jednak do przepisów Rozporządzenia odraczającego, także płatnicy z innym rokiem podatkowym aniżeli kalendarzowy zaczną stosować nowe przepisy dopiero od 1 lipca 2019 r.
UWAGA!
Pomimo odroczenia stosowania nowych regulacji w zakresie poboru podatku u źródła, do ustalenia limitu 2 mln PLN w zakresie płatności dokonywanych po 1 lipca 2019 r., będą brane pod uwagę również płatności dokonywane już od 1 stycznia 2019 r. Zastosowanie znajdują również przepisy zobowiązujące płatników do dokonywania weryfikacji warunków stosowania preferencji, przy zachowaniu procedury należytej staranności.
Ze względu na problemy w interpretacji nowych uregulowań odnoszących się do poboru podatku u źródła, Ministerstwo Finansów zapowiedziało publikację oficjalnych objaśnień w tym zakresie . Na chwilę obecną takie objaśnienia nie ujrzały jeszcze światła dziennego, pozostawiając podatników i płatników w niepewności.
AUTOR: Karolina Milan, Konsultant, Doradztwo Podatkowe