Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w belgijskiej sprawie z dnia 27 marca 2019 r., C-201/18 Mydibel SA v État belge istotnie wpłynął na postrzegania leasingu zwrotnego i rozliczeń VAT z tego tytułu. TSUE skłania się bowiem do potraktowania leasingu zwrotnego jako kompleksowego świadczenia, w dodatku zwolnionego z VAT. Ministerstwo Finansów już prowadzi konsultacje społeczne i rozważa zmianę przepisów Ustawy VAT. Pod znakiem zapytania pozostają dotychczasowe rozliczenia, które miały miejsce w ramach leasingu zwrotnego.
Podsumowanie
- Po wyroku TSUE postrzeganie leasingu zwrotnego jako dwóch odrębnych transakcji zostało podważone.
- Leasing zwrotny może być uznany za jedną niepodzielną transakcję.
- Ministerstwo Finansów już pracuje nad wprowadzeniem odpowiednich rozwiązań dla rozliczeń w zakresie podatku VAT.
Dotychczasowe ujęcie leasingu zwrotnego w rozliczeniach VAT
W oparciu o brzmienie przepisów Ustawy VAT transakcja leasingu zwrotnego jest obecnie rozliczana jako dwie odrębne operacje. Najpierw ma bowiem miejsce sprzedaż towaru na rzecz leasingodawcy i następnie wydzierżawienie tego samego towaru w ramach umowy leasingu na rzecz leasingobiorcy. Dla celów podatku VAT dotychczas takie transakcje było rozpoznawane jako dwie odrębne dostawy towarów lub dostawa towarów i świadczenia usług (w zależności od tego czy transakcja stanowiła leasing finansowy czy operacyjny). Obowiązek podatkowy powstawał zatem dwukrotnie, a w zależności od przedmiotu leasingu zwykle obie transakcje były opodatkowane.
Co zmienia wyrok TSUE?
Ten porządek został mocno zachwiany po wyroku TSUE w sprawie C-201/18. Trybunał wskazał, że pojęcie „dostawy towarów” nie powinno być utożsamiane z przeniesieniem prawa własności na gruncie krajowych przepisów, ale z przeniesieniem prawa do rozporządzania rzeczą tak jak właściciel. W tym kontekście leasing zwrotny może być postrzegany jako jedna kompleksowa transakcja o charakterze finansowym.
Co prawda TSUE pozostawił swobodę rozstrzygnięcia każdej indywidualnej sprawy przez sąd krajowy, niemniej w orzeczeniu udzielił wskazówek, zgodnie z którymi czynności dokonywane w ramach leasingu zwrotnego powinny być postrzegane obiektywnie jako jedno niepodzielne świadczenie, a jego dzielenie może być sztuczne. Przedmiot umowy pozostaje w posiadaniu tego samego podmiotu i jest on wykorzystywany przez niego w sposób ciągły w działalności, pomimo że został sprzedany instytucji zapewniającej finansowanie.
Należy bowiem mieć na uwadze, że zmiana podejścia w zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży i leasingu zwrotnego może nieść za sobą poważne skutki w zakresie oceny prawa do odliczenia podatku VAT związanego z wystawianymi wzajemnie przez sprzedającego i leasingodawcę fakturami.
Plany Ministerstwa Finansów
Po wyroku Ministerstwo Finansów rozpoczęło konsultacje podatkowe w sprawie opodatkowania leasingu zwrotnego. Mając na uwadze, że opinie zgłaszać można było do końca czerwca już niebawem powinniśmy poznać założenia Ministerstwa co do opracowywanego zbioru zasad do rozliczeń leasingów zwrotnych. Miejmy nadzieję, że Ministerstwo wyda również opinię w zakresie skutków podatkowych dla zamkniętych już transakcji tak jak to miało miejsce np. przy zmianie podejścia w zakresie opodatkowania jednostek budżetowych, kiedy ogłosił, że nie będą kwestionowane dotychczasowe rozliczenia gminnych jednostek budżetowych jako podatników VAT. Nie wiadomo, w którym kierunku mają pójść wyjaśnienia Ministerstwa Finansów, bowiem w samym zawiadomieniu o rozpoczęciu konsultacji wskazano, że intencją jest, by opracowanie dało podatnikom możliwość dokonywania klasyfikacji transakcji w zakresie leasingu zwrotnego jako jednej kompleksowej usługi finansowej czy też dwóch odrębnych transakcji. Oznacza to, że nie wyklucza się dwóch alternatywnych rozwiązań w metodologii ujęcia leasingu zwrotnego w zależności od okoliczności towarzyszących transakcji.