Promotor, Korzystający oraz Wspomagający, jako podmioty ustanowione przez przepisy MDR, mogą być zobligowani do raportowania schematów podatkowych do Szefa KAS. Jakie są ustawowe definicje oraz obowiązki tych podmiotów?
Niniejszy artykuł jest drugim wpisem z cyklu „12 Przykazań Procedur Podatkowych”, w którym przedstawimy najistotniejsze kwestie związane z procedurami podatkowymi (MDR, WHT oraz VAT). Każdy z artykułów dotyczy odrębnego zagadnienia związanego z poszczególną procedurą, natomiast całokształt artykułów stanowi kompendium wiedzy na temat procedur podatkowych.
Kto jest zobowiązany do przekazywania informacji o schematach podatkowych?
Jeżeli przeczytaliście nasz pierwszy artykuł z naszego cyklu „12 Przykazań Procedur Podatkowych” Czym są schematy podatkowe – definicja, to zapewne wiecie już jakie uzgodnienie posiadające określoną cechę może zostać uznane za schemat podatkowy podlegający raportowaniu do Szefa KAS. W takim przypadku kolejnym krokiem jest ustalenie, w jakiej roli występuje podmiot, który dokonuje czynności związanych z uzgodnieniem.
Przekazywanie informacji o schematach podatkowych może dotyczyć następujących trzech kategorii podmiotów:
- Promotora,
- Korzystającego lub,
- Wspomagającego.
Ważny fragment
Co do zasady obowiązek przekazywania informacji o schemacie podatkowym dotyczy wszystkich, którzy dokonują czynności wskazanych w przepisach MDR. Zatem nie jest to tylko obowiązek nałożony na niektóre grupy zawodowe (np. radców prawnych, adwokatów czy doradców podatkowych). Może on również obejmować podmioty, które nie wykonują żadnego zawodu regulowanego.
Odnosząc się do zakresu terytorialnego należy zauważyć, że obowiązki wynikające z przepisów MDR mogą ciążyć na wyżej wymienionych podmiotach nie tylko w sytuacji, gdy ich miejsce zamieszkania, siedziby lub zarządu znajduje się na terytorium Polski, ale również wtedy, gdy ich miejsce zamieszkania, siedziba lub zarząd znajdują się na terytorium państw UE czy terytorium państw trzecich. Jeżeli obowiązek informowania o schematach podatkowych dotyczyć będzie schematu podatkowego transgranicznego, przepisy MDR umożliwiają określenie państwa, które powinno otrzymać informację o schemacie podatkowym oraz procedurę przekazywania tej informacji (art. 86b § 8, art. 86c § 3 oraz art. 86d § 7 Ordynacji podatkowej).
Promotor – kim jest i jakie są jego obowiązki?
Zgodnie z art. 86a § 1 pkt 8 Ordynacji podatkowej Promotorem jest osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, w szczególności doradca podatkowy, adwokat, radca prawny, pracownik banku lub innej instytucji finansowej doradzający klientom, która opracowuje, oferuje, udostępnia, wdraża lub zarządza wdrażaniem uzgodnienia. Definicja ta stanowi katalog otwarty, zawierający przykładowe zawody zaufania publicznego. Oprócz tych zawodów, Promotorem może być również osoba wykonująca czynności pozostające w zakresie działania tych osób lub posiadająca podobne kwalifikacje. Jednakże samo wykonywanie zawodu wskazanego powyżej nie stanowi przesłanki uznania takiej osoby za Promotora. Dopiero, w sytuacji gdy w ramach wykonywanych czynności zostanie spełniony warunek ustawowy (opracowania, oferowania, udostępnienia, wdrożenia lub zarządzenia wdrożeniem uzgodnienia) możemy mieć do czynienia z powstaniem schematu podatkowego.
Przykładem takiego schematu, w którym podmiot pełni funkcję Promotora może być opracowanie przez doradcę podatkowego korzystnego rozwiązania podatkowego oraz zaoferowanie go klientowi. Promotorem w takim przypadku będzie doradca podatkowy, a Korzystającym – klient. Jeśli jednak działania doradcy podatkowego będą polegały jedynie na ocenie stanu prawnego w stosunku do zdarzeń, które wystąpiły albo mają wystąpić u klienta w przyszłości i nie zawierają elementów rekomendacji co do decyzji do podjęcia w przyszłości (wynikających wprost lub pośrednio z charakteru udzielonej opinii lub komentarza) – nie będą stanowiły, co do zasady, czynności powodujących nabycie statusu Promotora.
Podstawowym obowiązkiem Promotora jest przekazanie Szefowi KAS informacji na formularzu MDR-1 o schemacie podatkowym w terminie 30 dni:
- od dnia następnego po udostępnieniu schematu podatkowego,
- od następnego dnia po przygotowaniu do wdrożenia schematu podatkowego, lub
- od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego
– w zależności od tego, które z tych zdarzeń nastąpi wcześniej.
Promotor, który w powyższym terminie otrzyma Numer Schematu Podatkowego (NSP) jest zobowiązany do niezwłocznego przekazania NSP Korzystającemu. Jeśli jednak w tym terminie schemat podatkowy nie posiada jeszcze NSP, Promotor informuje o tym pisemnie Korzystającego oraz przekazuje mu dane dotyczące schematu podatkowego o których mowa w art. 86f Ordynacji podatkowej. Czynności te dokonane przez Promotora zwalniają Korzystającego z obowiązków w zakresie MDR.
Jeśli jednak Promotor nie zostanie zwolniony przez Korzystającego z obowiązku zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej, nie będzie mógł złożyć MDR-1, i wtedy w terminie 30 dni od dnia w którym poinformował Korzystającego o obowiązku przekazania informacji o schemacie podatkowym, zawiadamia Szefa KAS na formularzu MDR-2 o poinformowaniu Korzystającego o obowiązku przekazania schematu podatkowego przez Korzystającego wskazując datę udostępnienia schematu podatkowego lub dokonania czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego oraz liczbę podmiotów, które poinformował. W takiej sytuacji obowiązanym do złożenie MDR-1 będzie Korzystający.
Masz pytania dotyczące raportowania schematów podatkowych? Skontaktuj się z naszym ekspertem!
Małgorzata Samborska, tel. +48 661 538 580, malgorzata.samborska@pl.gt.com
Korzystający – kim jest i jakie są jego obowiązki?
Korzystającym zgodnie z art. 86a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej jest osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, której udostępniane jest lub u której wdrażane jest uzgodnienie, lub która jest przygotowana do wdrożenia uzgodnienia lub dokonała czynności służącej wdrożeniu takiego uzgodnienia. Istotne jest, że dany podmiot może być uznany za Korzystającego również wtedy, gdy nie osiągnie korzyści podatkowej w związku z realizacją uzgodnienia.
Korzystający będzie obowiązany do poinformowania Szefa KAS o schemacie podatkowym w następujących przypadkach:
- Promotor nie istnieje,
- Promotor nie wypełnił obowiązku przekazania informacji o schemacie podatkowym,
- Promotor nie poinformował Korzystającego o nadaniu schematu NSP,
- Korzystający nie zwolnił Promotora z zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej. Dotyczy to tych Promotorów, którzy z mocy prawa są objęci obowiązkiem zachowania tajemnicy.
W takich sytuacjach Korzystający składa informację o schemacie podatkowym na formularzu MDR-1 w terminie 30 dni od dnia wystąpienia analogicznych zdarzeń jak w przypadku Promotora.
Dodatkowym obowiązkiem Korzystającego jest również przekazanie do Szefa KAS w terminie złożenia deklaracji podatkowej na formularzu MDR-3 informacji o schemacie podatkowym, jeżeli Korzystający dokonywał w danych okresie rozliczeniowym czynności będących elementem schematu podatkowego lub uzyskiwał z niego korzyści podatkową. W informacji takiej należy zawrzeć NSP schematu podatkowego oraz wysokość korzyści podatkowej wynikającej ze schematu podatkowego. Jeśli schemat podatkowy nie posiada NSP, informacja taka musi zawierać również dane o schemacie, o którym mowa w art. 86f Ordynacji podatkowej, a więc przy okazji składania MDR-3 należy przekazać również wszystkie dane, które składane byłyby przy formularzu MDR-1.
Wspomagający – kim jest i jakie są jego obowiązki?
Wspomagający zgodnie z art. 86a § 1 pkt 18 Ordynacji podatkowej jest to osoba fizyczna, prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej w szczególności biegły rewident, notariusz, osoba świadcząca usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych, księgowy lub dyrektor finansowy, bank lub inna instytucja finansowa, a także ich pracownik, która przy zachowaniu staranności ogólnie wymaganej w dokonywanych czynnościach, przy uwzględnieniu zawodowego charakteru działalności, obszaru specjalizacji oraz przedmiotu wykonywanych czynności, podjęła się udzielić, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia.
Spełnienie definicji Wspomagającego nie przesądza automatycznie o obowiązku przekazania informacji o schemacie podatkowym. Podmioty te nie są zobowiązane do aktywnego poszukiwania informacji o uzgodnieniu i jego konsekwencjach podatkowych. Jeżeli określone zdarzenie spowoduje obowiązek informowania o schemacie podatkowym, to będzie ono dotyczyło jedynie tych informacji, w posiadaniu których jest Wspomagający.
Kluczowym aspektem w tej materii jest odniesienie się do pojęcia „zachowania staranności wymaganej przy wykonywaniu czynności z uwzględnieniem ich zawodowego charakteru”. Przykładowo inaczej to pojęcie należy oceniać z punktu widzenia pracownika określonej instytucji a inaczej w przypadku osoby zarządzającej wyższego szczebla. W interpretacji przedmiotu wykonywanych czynności należy pamiętać, iż sformułowanie to obejmuje wszelkiego rodzaju czynności związane z uzgodnieniem tj. czynności faktyczne (np. sporządzenie opinii) jak i czynności prawne (np. przygotowanie aktu notarialnego).
Na Wspomagających również ciążą określone obowiązki związane z raportowaniem schematów podatkowych. Jeżeli Wspomagający nie został poinformowany o NSP lub braku NSP przez Promotora lub Korzystającego jest on obowiązany przekazać Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informację o schemacie podatkowym, jeżeli dostrzegł lub powinien był dostrzec, że uzgodnienie, w odniesieniu do którego jest Wspomagającym, stanowi schemat podatkowy przy zachowaniu staranności, o której mowa powyżej. W tym przypadku Wspomagający jest zobligowany do złożenia w terminie 30 dni informacji o schemacie podatkowych na formularzu MDR-1.
Sytuacja, przy zachowaniu powyższych warunków, ulega zmianie jeżeli Wspomagający nie zostanie zwolniony z obowiązku zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej (a jest takim obowiązkiem ustawowo objęty). W takim przypadku Wspomagający składa w terminie 30 dni formularz MDR-2 oraz niezwłocznie informuje pisemnie Promotora lub Korzystającego, że w jego opinii uzgodnienie stanowi schemat podatkowy.
Ten sam formularz (MDR-2) będzie właściwy również w sytuacji, gdy Wspomagający nie został poinformowany o NSP lub braku NSP oraz powziął wątpliwość (przy zachowaniu staranności), że uzgodnienie może stanowić schemat podatkowy. W takiej sytuacji Wspomagający jest zobowiązany do:
- przekazania w terminie 5 dni od powzięcia wątpliwości pisma do Promotora lub Korzystającego o przekazanie pisemnego oświadczenia, że uzgodnienie nie stanowi schematu podatkowego,
- złożenia również w terminie 5 dni od powzięcia wątpliwości formularza MDR-2 do Szefa KAS.
Można odstąpić od tego obowiązku, jeżeli Wspomagający nie poweźmie wątpliwości a od razu dostrzeże, że uzgodnienie stanowi schemat podatkowy.
Obowiązek raportowania schematów podatkowych budzi od początku wiele kontrowersji i wątpliwości, zarówno interpretacyjnych jak i technicznych związanych z samym składaniem dokumentów. Wątpliwości tych nie rozwiały obszerne objaśnienia Ministerstwa Finansów z 31 stycznia 2019 r. A jednocześnie wysokie sankcje za niestosowanie się do tych przepisów powodują, że obok tej materii podatnicy nie mogą przejść obojętnie. Trzeba zaakceptować istnienie schematów podatkowych i nauczyć się, jak je raportować w przypadku wystąpienia takiego obowiązku.
Podsumowanie:
- Obowiązek przekazywania informacji o schemacie podatkowym może dotyczyć wszystkich, którzy dokonują czynności wskazanych w przepisach MDR. Nie jest to zatem tylko obowiązek nałożony na niektóre grupy zawodowe.
- Podstawowym obowiązkiem Promotora jest przekazanie Szefowi KAS w terminie 30 dni informacji na formularzu MDR-1 o schemacie podatkowym. Jeśli Promotor nie wypełni swojego obowiązku, taki formularz składa Korzystający
- Wspomagający w niektórych przypadkach ma jedynie 5 dni na prawidłowe wywiązanie się ze swoich obowiązków nałożonych przepisami MDR.
AUTOR: Łukasz Kacprzyk, Senior Konsultant, Procedury podatkowe
Cykl „12 Przykazań Procedur Podatkowych” składa się z następujących artykułów:
1. Czym są schematy podatkowe (definicja)?
2. Schematy podatkowe – obowiązki promotora, korzystającego i wspomagającego
3. Jak zaraportować schemat podatkowy (terminy, technikalia)?
4. Schematy podatkowe – cechy i kryterium korzyści.
5. Schematy podatkowe – kto musi mieć procedurę MDR?
6. Schematy podatkowe – jak przygotować procedurę MDR?
7. Podatek u źródła – jakie należności podlegają WHT?
8. Podatek u źródła – jak dochować należytej staranności i przygotować procedurę WHT?
9. Podatek u źródła – pojęcie beneficjenta rzeczywistego
10. Podatek u źródła – obowiązki w przypadku należności powyżej 2 mln PLN
11. Czym jest należyta staranność w VAT?
12. Jak przygotować własną procedurę należytej staranności VAT?
