Zmiany w specustawie ukraińskiej
Zmiany w przepisach mają dodatkowo zapewnić uszczelnienie systemu kontroli migracji cudzoziemców do Polski i ograniczyć krąg podmiotów, którym przyznawane są szczególne uprawnienia, wyłącznie do obywateli Ukrainy, przybywających do Polski w związku konfliktem zbrojnym.
W tym celu z grona beneficjentów Ustawy wykreśleni zostali Ukraińcy, przybywający do Polski wyłącznie krótkoterminowo, w ramach małego ruchu granicznego. Dodatkowo, w procesie nadawania numeru PESEL, właściwe organy będą związane nowym obowiązkiem, w postaci potwierdzania więzi rodzinnych pomiędzy osobą ubiegającą się o nadanie PESEL-u, a wskazanym przez tą osobę małżonkiem, dzieckiem bądź członkiem rodziny, posiadającym obywatelstwo ukraińskie. Powyższa procedura ma przeciwdziałać nadawaniu numerów PESEL osobom, które bezpodstawnie powołują się na więzi rodzinne z obywatelami Ukrainy, pomimo braku rzeczywistego bądź formalnego związku z tymi osobami. Deklarowana więź będzie musiała od teraz być potwierdzona stosownymi dokumentami.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, prawo do świadczenia wychowawczego 800+ dla obywateli Ukrainy zostało powiązane z aktywnością zawodową w Polsce. Świadczenie to przysługuje wyłącznie tym osobom, które są legalnie zatrudnione i opłacają składki na ubezpieczenia społeczne.
Dodatkowo, zaktualizowane przepisy ograniczyły zakres świadczeń zdrowotnych dla nieubezpieczonych obywateli Ukrainy przebywających w Polsce. Ograniczenia te nie dotyczą dzieci do 18. roku życia oraz osób objętych ubezpieczeniem zdrowotnym.
Jednocześnie utrzymano prawo do świadczeń opieki zdrowotnej – również dla osób nieubezpieczonych – w przypadku obywateli Ukrainy, którzy doznali uszczerbku na zdrowiu w wyniku działań wojennych prowadzonych na terytorium Ukrainy.
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Czy możliwe jest dalsze przedłużenie specustawy ukraińskiej?
Co istotne, najprawdopodobniej nie jest to ostatnia zmiana ustawodawcza w tym zakresie, gdyż na posiedzeniu Rady do Spraw Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych Unii Europejskiej w dniu 13 czerwca 2025 r. osiągnięte zostało porozumienie w sprawie dalszego objęcia tymczasową ochroną obywateli Ukrainy.
Zgodnie z decyzją wykonawczą Rady z dnia 15 lipca 2025 r., okres ochrony obywateli Ukrainy został przedłużony do 4 marca 2027 r. Wcześniejsze zakończenie tej ochrony mogłoby nastąpić wyłącznie w wyjątkowych okolicznościach, takich jak trwałe zawieszenie broni czy zawarcie traktatu pokojowego, nic jednak nie wskazuje na to, by któraś z tych okoliczności miała wydarzyć się w najbliższej przyszłości.
Polska jako kraj członkowski ma obowiązek dostosowania przepisów krajowych do prawa unijnego i zapewnienia obywatelom Ukrainy standardu ochrony, jaki gwarantuje im ustawodawstwo Unii Europejskiej, stąd też należy oczekiwać w kolejnych miesiącach ponownej nowelizacji tzw. Specustawy ukraińskiej.
Nowelizacja przepisów, a w szczególności przedłużenie obowiązywania Specustawy ukraińskiej i utrzymanie uproszczonych procedur legalizacji pobytu oraz pracy Ukraińców w Polsce, jest informacją o niebagatelnym znaczeniu nie tylko dla obywateli naszego wschodniego sąsiada, ale również dla licznej grupy polskich pracodawców, którzy chętnie zatrudniają w swoich przedsiębiorstwach Ukraińców. Z ostatnich badań GUS wynika, że w Polsce zatrudnionych jest już około 600 tysięcy obywateli tej nacji, stanowiących ważną grupę na polskim rynku pracy.
AUTORZY: Wojciech Kruk, Senior Associate i Paulina Załęska Supervisor ds. cudzoziemców
Czytaj więcej: