Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców tego obowiązku nie dopełnia, co wiąże się z uzyskaniem przez spółkę statusu podatnika CIT także w następnych latach funkcjonowania spółki. Widzimy jednak pewne wyjście z tej sytuacji.
Kiedy spółka jawna może stać się podatnikiem CIT?
Przepisy Nowego Ładu poszerzyły zastosowanie Ustawy CIT także do spółek jawnych, mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wspólnikami spółki jawnej nie są wyłącznie osoby fizyczne oraz spółka jawna nie złoży informacji na formularzu CIT-15J przed rozpoczęciem roku obrotowego lub w terminie 14 dni od dnia zarejestrowania spółki jawnej (w przypadku spółki nowo utworzonej oraz powstałej z przekształcenia) albo zaistnienia zmian w składzie wspólników.
Konsekwencje braku złożenia formularza CIT-15J
Spółka jawna jest spółką osobową prawa handlowego, nie posiadającą osobowości prawnej. Co do zasady nie jest też osobnym podatnikiem podatku dochodowego, co oznacza, że podatnikami podatku dochodowego są wyłącznie poszczególni wspólnicy spółki w proporcji do przysługującego mu udziału w zysku spółki. Jest to więc korzystna podatkowo forma prowadzenia biznesu dla przedsiębiorców wykonujących działalność o niewielkim stopniu ryzyka, w małej albo średniej skali.
Uzyskanie przez spółkę jawną statusu podatnika CIT, powoduje , że wypłacane wspólnikowi zyski stają się podwójnie opodatkowane. W efekcie, efektywne opodatkowanie podatkiem dochodowym takich wypłacanych zysków rośnie od ok. 23,9-27,9% do nawet ok 34%.
Co kluczowe w tej regulacji, ustawa wprowadza powyższy skutek braku złożenia formularza CIT-15J aż do końca istnienia spółki w tej formie.
Wskazana zatem sankcja za pominięcie jednego dokumentu przy wypełnianiu i tak licznych już obowiązków podatkowych to nic innego jak pułapka prawna na polskich podatników.
Dodatkowo, warto wskazać, iż ze względu na specyfikę tych regulacji, w praktyce funkcjonowania takiej spółki jawnej mogą pojawić się wątpliwości interpretacyjne co do zastosowania pewnych regulacji Ustawy CIT przewidzianych dla podstawowego grona podatników CIT lub pewne regulacje nie mogą być stosowane przez taką spółkę jawną.
Alternatywą może być przekształcenie w spółkę z o.o. z estońskim CIT
Spółka jawna, która omyłkowo nie złożyła formularza CIT-15J w dopuszczalnym terminie, ma dwa rozwiązania. Może kontynuować przez następne lata biznes w formie spółki jawnej, będącej podatnikiem CIT, przy akceptacji wyższego opodatkowania oraz wyłączenia/wątpliwości co do stosowania pewnych regulacji z Ustawy CIT. Z drugiej strony, do rozważenia pozostaje zmiana formy prowadzenia działalności, a więc przekształcenie spółki jawnej w inną formę prawną.
Bazując na naszych doświadczeniach, w wielu przypadkach korzystną alternatywą powinna być spółka z o.o. z tzw. Estońskim CIT (spółka jawna pomimo, iż jest podatnikiem CIT nie może korzysta z Estońskiego CIT). Estoński CIT jest alternatywną wobec tradycyjnego CIT formą opodatkowania dochodów dla spółek będących podatnikami, o której pisaliśmy już wielokrotnie.
Czytaj więcej: Estoński CIT w 2024 r. [INFORMATOR]
Kalkulator estońskiego CIT
Odpowiedz na kilka pytań i dowiedz się czy Twój biznes jest gotowy na estoński CIT i ile dzięki temu możesz zaoszczędzić.
Efektywne opodatkowanie wypłaty zysku ze spółki z perspektywy wspólników to maksymalnie 25% dla dużych podatników (dla mniejszych efektywne opodatkowanie to 20%),
Każda spółka jawna, jeżeli jej wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, staje się podatnikiem CIT z początkiem danego roku, jeśli nie złoży do końca poprzedniego roku informacji CIT-15J. Wprowadzone przez ustawodawcę rozwiązanie oznacza, że brak złożenia jednego, dodatkowego formularza niesie za sobą tak daleko idące skutki jak zmiana statusu podatnika. Praktyka pokazuje, że coraz większa liczba spółek o tym obowiązku zapomina, co w konsekwencji może drastycznie zwiększyć obciążenia podatkowe. Uważamy, że wartym rozważenia rozwiązaniem dla spółek, które omyłkowo uzyskały status podatnika CIT jest przekształcenie w inną formę działalności. Bardzo często najlepszym wyborem może być spółka z o.o. na estońskim CIT.
Jest to rozwiązanie łączące minimalizację odpowiedzialności majątkowej wspólników oraz redukcję obciążeń podatkowych. Proces przekształcenia może odstraszać, jednak każda spółka jawna, która wpadła w pułapkę i została podatnikiem CIT przez brak terminowego złożenia formularza CIT-15J powinna go rozważyć.
Współautor: Michał Jasiński, konsultant, Zespół Kancelarii Prawnej w Grant Thornton
