Trybunał Sprawiedliwości UE otwiera podatnikom drogę do uzyskania zwrotu nadpłaconego podatku PCC

Komu pomoże wyrok TSUE?

Na naszą wokandę powraca temat opodatkowania zmiany umowy spółki komandytowo-akcyjnej na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jak już wcześniej wskazywaliśmy w publikacji „PCC od zmiany umowy spółki komandytowo-akcyjnej”, co do zasady w przypadku wnoszenia wkładów do spółek osobowych podstawą opodatkowania jest wartość wnoszonych wkładów. Wniesienie wkładu do spółki kapitałowej również jest opodatkowane, lecz podstawą opodatkowania jest wartość, o jaką podwyższany jest kapitał zakładowy, bez ewentualnego agio (nadwyżki wartości wnoszonych wkładów nad niższą wartością nominalną obejmowanych udziałów/akcji).

W przypadku spółki komandytowo-akcyjnej kwestia ta nie jest już tak oczywista. Należy bowiem zauważyć, że spółka ta z jednej strony jest spółką osobową, ale jednocześnie posiada wiele cech spółek kapitałowych, w tym istnieje w niej instytucja kapitału zakładowego. Niejednoznaczny kształt przepisów Ustawy PCC powoduje, że istnieją, a raczej – w świetle wczorajszego rozstrzygnięcie TSUE – istniały wątpliwości, czy opodatkowana powinna być wartość wnoszonego do SKA wkładu, czy też jedynie wartość nominalna emitowanych akcji (tylko ta część wkładu, która jest przekazywana na kapitał zakładowy).

Kwestia opodatkowania zmiany umowy SKA była na tyle wątpliwa, że już wiele miesięcy temu, za pośrednictwem WSA w Krakowie, trafiła  aż przed Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sprawa C-357/13 Drukarnia Multipress Sp.  z o.o. w Krakowie przeciwko Ministrowi Finansów). Sam spór miał bowiem swoje podłoże w interpretacji przepisów dyrektywy Rady 2008/7/WE z dnia 12 lutego 2008 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału, a co za tym idzie – ich implementacji do polskiego porządku prawnego (Ustawy PCC). Od tego czasu wiele sądów administracyjnych wstrzymywało wydawanie orzeczeń w podobnych sprawach, czekając na rozstrzygnięcie owego sporu przez Trybunał. Zgodnie z wczorajszym wyrokiem TS UE artykuł 2 ust. 1 lit. b) i c) dyrektywy Rady 2008/7/WE z dnia 12 lutego 2008 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału należy interpretować w ten sposób, że spółkę kapitałowo-akcyjną prawa polskiego uznaje się za spółkę kapitałową w rozumieniu owego przepisu, nawet jeżeli jedynie część jej kapitału i członków może spełnić przesłanki przewidziane w tym przepisie.

Do owego rozstrzygnięcia bez wątpienia przyczyniła się wydana dnia 18 grudnia 2014 r. opinia rzecznika generalnego M. Niila Jaaskinen’a, wydana na prośbę Trybunału, w której stwierdzono, że spółka komandytowo-akcyjna prawa polskiego, której tylko część kapitału i wspólników może spełniać przesłanki przewidziane przez rzeczone przepisy, powinna być uważana za spółkę kapitałową w rozumieniu owej dyrektywy. Na rozstrzygnięcie musieliśmy jednak poczekać aż do wczoraj.

W rezultacie wszyscy podatnicy (bez względu na formę prawną prowadzonej działalności), którzy dokonali podwyższenia kapitału spółek komandytowo-akcyjnych z tzw. agio, tj. w zamian za wniesiony wkład otrzymali akcje o wartości nominalnej niższej od wartości wnoszonego wkładu i zapłacili podatek od całkowitej wartości wniesionego wkładu, mogą ubiegać się o zwrot podatku od tej części wkładu, która została przekazana na kapitał zapasowy.

Dodatkowo o zwrot ubiegać się można również w sytuacji, w której:

1. zapłacono podatek w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki kapitałowej w związku z połączeniem spółki z o.o. lub akcyjnej ze spółką komandytowo-akcyjną.
2. zapłacono podatek w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki kapitałowej (w tym SKA) w związku z przekształceniem spółki z o.o./akcyjnej/komandytowo-akcyjnej w którąś z tych spółek.
3. zapłacono podatek w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki kapitałowej (w tym SKA) w związku z aportem:

• przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części innej spółki kapitałowej (w tym SKA)
• udziałów lub akcji innej spółki kapitałowej (w tym SKA) dających w niej większość głosów albo kolejnych udziałów lub akcji, w przypadku gdy spółka, do której są wnoszone te udziały lub akcje, posiada już większość głosów (tak zwana wymiana udziałów).

Co istotne, podatnicy mogą ubiegać się o zwrot podatku bezpośrednio na podstawie wyroku TS UE – nie ma konieczności dokonywania jakichkolwiek zmian w przepisach ustawy PCC.