Temat zwolnienia z podatku na podstawie decyzji o wsparciu wydanej w szczególności na rozbudowę już istniejącego przedsiębiorstwa nadal nastręcza wielu problemów i wątpliwości. Podatnicy w sądach uzyskują orzeczenia kwestionujące prawidłowość niekorzystnego stanowiska obecnie prezentowanego przez organy podatkowe, zgodnie z którym trzeba określić, jaka część dochodów zakładu objętego zwolnieniem pochodzi „z nowej inwestycji”.
Podsumowanie
- Od maja 2019 r. organy podatkowe wydają niekorzystne interpretacje indywidualne, w szczególności dla podatników dokonujących reinwestycji, nakazujące określić, jaka część dochodów zakładu objętego zwolnieniem pochodzi „z nowej inwestycji”.
- Wyroki sądów administracyjnych dają szansę na kwestionowanie stanowiska organów i zwolnienie z opodatkowania całego dochodu generowanego przez zakład objęty zwolnieniem (do wysokości limitu pomocy publicznej).
Zwolnienie z podatku przy reinwestycjach – rozbieżności interpretacyjne
W ostatnich miesiącach w zakresie interpretacji zwolnienia podatkowego wynikającego z art. 17 ust. 1 pkt 34a Ustawy CIT (analogicznie art. 21 ust. 1 pkt 63b Ustawy PIT) narosło wiele wątpliwości. Swoisty chaos interpretacyjny dotyczy w szczególności sytuacji, gdy nowa inwestycja polega na rozbudowaniu istniejącego już zakładu, w którym wykorzystywane są jednocześnie aktywa (np. maszyny) posiadane przez przedsiębiorcę przed uzyskaniem decyzji, jak i nabyte właśnie w ramach nowego przedsięwzięcia.
Organy podatkowe od maja 2019 r. wydają interpretacje znacznie utrudniające korzystanie ze zwolnienia z podatku dochodowego. W swoich rozstrzygnięciach wskazują, że pomimo jasnej wykładni językowej przepisów odnoszących się do decyzji o wsparciu, zagadnienie to należy rozpatrywać w szerszym kontekście, z uwzględnieniem wykładni celowościowej przepisów ustawy o wspieraniu nowych inwestycji jakim jest „stymulowanie wzrostu inwestycji prywatnych poprzez wprowadzenie nowego mechanizmu udzielania przedsiębiorcom wsparcia w podejmowaniu nowych inwestycji na terytorium RP.” W związku z taką (zawężającą zakres zwolnienia) interpretacją
przepisów, organy podatkowe uznają, że zwolnieniu mogą podlegać jedynie dochody związane z „realizacją nowej inwestycji” na podstawie decyzji o wsparciu (ponoszeniem „nowych” nakładów), tym samym brak jest możliwości stosowania zwolnienia podatkowego w stosunku do dochodów uzyskiwanych z pozostałej działalności gospodarczej, niezależnie od tego, czy rodzaj prowadzonej działalności jest zbieżny z określonym w decyzji o wsparciu albo czy nowa inwestycja realizowana jest na tym samym terenie.
Ze względu na rozbieżności interpretacyjne, głos zabrało również Ministerstwo Finansów wydając w dniu 25 października 2019 r. interpretację ogólną w sprawie sposobu ustalania dochodu zwolnionego z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych lub podatkiem dochodowym od osób fizycznych, o czym szerzej pisaliśmy w artykule z 29 października 2019 r. W interpretacji ogólnej wskazano, że w przypadku braku możliwości wydzielania dochodu z nowej inwestycji polegającej na zwiększeniu zdolności produkcyjnej istniejącego przedsiębiorstwa ze względu na jej ścisłe ekonomicznie i funkcyjnie powiązanie z już istniejącą działalnością, zwolnieniu podlega cały dochód osiągnięty z działalności wskazanej w decyzji w zakładzie nią objętym. Zdaniem Ministerstwa, odmienne stanowisko prowadziłoby do konieczności wydzielania dochodu z tejże działalności, co jednak nie zostało przewidziane w przepisach Ustawy CIT i PIT. Ministerstwo zawęża jednak prawo do skorzystania ze zwolnienia wskazując, że „gdy ścisłe powiązania między istniejącą a nową inwestycją nie występują, przedsiębiorca określa dochód (przychód) z nowej inwestycji jako dochód (przychód) wytwarzany niezależnie od inwestycji istniejącej i tylko ten dochód (przychód) wytworzony niezależnie od inwestycji istniejącej podlega zwolnieniu z opodatkowania”.
Niestety interpretacja ogólna okazała się jednak na tyle nieprecyzyjna i niejasna, że Ministerstwo Finansów zapowiedziało wydanie dodatkowych objaśnień podatkowych. Niejasności wynikające z interpretacji ogólnej związane są w dużej mierze z użycia nieostrych pojęć oraz dodatkowych warunków (np. ścisły i nierozerwalny związek „nowej” inwestycji z istniejącym przedsiębiorstwem), które, jak wskazują sądy, nie wynikają wprost z przepisów prawa podatkowego.
Sprawdź Polska Strefa Inwestycji Grant Thornton
Odmienne podejście sądów administracyjnych szansą dla przedsiębiorców
Podatnicy nie poddają się jednak i walczą (skutecznie) z tym niekorzystnym stanowiskiem co można ocenić na podstawie rozstrzygnięć sądów administracyjnych. Od listopada 2019 r. pojawiło się ok 10 wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych wskazujących na możliwość zastosowania zwolnienia w odniesieniu do całego dochodu uzyskanego z reinwestycji na podstawie decyzji o wsparciu.
Ważny fragment
Sądy administracyjne w swoich wyrokach wprost wskazują, że z przepisów o zwolnieniu z opodatkowania na podstawie decyzji o wsparciu jasno wynika, że wolne od podatku są dochody uzyskane z działalności gospodarczej, której przedmiot wskazany został w decyzji i prowadzonej na terenie w niej określonym – do wysokości określonej w rozporządzeniu Rady Ministrów z 28 sierpnia 2018 r (takie uzasadnienie możemy znaleźć, m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 29 listopada 2019 r., sygn. akt I SA/Lu 560/19), bez stosowania dodatkowego warunku, by dochód ten „pochodził z nowej inwestycji”.
Sądy wskazują na prowadzącą do jednoznacznego wniosku wykładnię językowo – gramatyczną przepisów o wspieraniu nowych inwestycji, zaznaczając, że ewentualne wystąpienie wątpliwości w zakresie tych przepisów powinno być rozstrzygane na korzyść podatnika, a nie odwrotnie (zgodnie z zasadą in dubio pro tributario wynikającą z art. 2a Ordynacji podatkowej). Prezentują stanowisko, że to ustawodawca (nie podatnik) jest obciążony ryzykiem związanym z niedostatkiem co do jakości prawa, a „dokonywanie przez organy podatkowe wykładni przepisów z pominięciem podstawowych zasad interpretacji (prymatu wykładni literalnej dokonywanej z uwzględnieniem powszechnego rozumienia tekstu) jest sprzeczne z zasadą pewności prawa, ustanowionej w art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.”
W innym wyroku natomiast (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 18 grudnia 2019 r., sygn. akt I SA/Bd 686/19), sąd wskazał, że stanowisko prezentowane przez organy podatkowe, o możliwości stosowania zwolnienia jedynie do dochodów pochodzących z nowej inwestycji, implikuje w rzeczywistości szereg problematycznych kwestii takich jak np. brak możliwości wydzielenia dochodu przypadającego wyłącznie na nową inwestycję w przypadku zwiększenia zdolności produkcyjnych przedsiębiorstwa poprzez modernizację zakładu produkcyjnego. Sąd uznał, iż taka interpretacja przepisów oznaczałaby w rzeczywistości brak możliwości korzystania ze zwolnienia podatkowego przez przedsiębiorców dokonujących reinwestycji, co z kolei pozostaje w sprzeczności z przepisami o wspieraniu nowych inwestycji. W wyroku podkreślono także, że ich pierwotnym celem było zachęcenie podatników do realizacji celów gospodarczych służących trwałemu rozwojowi gospodarczemu kraju i wzrostowi konkurencyjności gospodarki (por. uzasadnienie do projektu ustawy o wspieraniu nowych inwestycji, Sejm VIII kadencji, druk nr 2307).
Wskazujemy jednak, że powyższe wyroki są nieprawomocne, zatem prawdopodobne jest iż organy podatkowe skorzystają ze swojego prawa do ich zaskarżenia.
Organy podatkowe nadal wydają interpretacje indywidualne negatywne dla podatników, natomiast powyżej przywołane wyroki dają dużą nadzieję na ”wywalczenie” przez nich w sądach szerszego (zgodnego z przepisami) zakresu zwolnienia z opodatkowania w przypadku reinwestycji.
Jednak wobec konsekwentnie niekorzystnego podejścia organów zastosowanie się do stanowiska sądów jest ryzykowne, a nawet potwierdzenie w przyszłości przez Naczelny Sąd Administracyjny uprawnień podatników nie gwarantuje zmiany interpretacji fiskusa. Kto więc chce zabezpieczyć swoje prawo do zwolnienia z podatku w ramach Polskiej Strefy Inwestycji, musi przygotować się na długi spór sądowy.
AUTOR: Karolina Milan, Senior Konsultant, Polska Strefa Inwestycji
