Podsumowanie
- Początek 2023 r. przyniósł zmiany w przepisach o podatku od przerzuconych dochodów.
- Podatkowi od przerzuconych dochodów podlegają co do zasady polskie podmioty wypłacające należności z wybranych tytułów podmiotom powiązanym z siedzibami w państwach o niższym poziomie opodatkowania.
- Konsekwencją podlegania przepisom o podatku od przerzuconych dochodów jest obowiązek zapłaty dodatkowego podatku przez polskiego podatnika wypłacającego należności podmiotom zagranicznym.
Co to jest podatek od przerzuconych dochodów?
Podatek od przerzuconych dochodów to, w skrócie i uproszczeniu, dodatkowy podatek nakładany na polskich podatników wypłacających określonego typu należności do określonych podmiotów. Opodatkowanie nim jest niezależne od „generalnego” CIT i od pobieranego od niektórych z należności, których wypłata może powodować opodatkowanie podatkiem od przerzuconych dochodów, podatku u źródła (WHT). Celem wprowadzenia przepisów o podatku od przerzuconych dochodów jest nakładanie dodatkowego obciążenia na transfery zmniejszające podstawę opodatkowania w Polsce, aby zniechęcić do „przerzucania” dochodu do opodatkowania do państw, gdzie to opodatkowanie jest bardziej atrakcyjne.
Kto podlega podatkowi od przerzuconych dochodów?
Aby podlegać podatkowi od przerzuconych dochodów trzeba być podatnikiem CIT podlegającym w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, wypłacającym do zagranicznego podmiotu powiązanego należności wymienione w art. 24aa ust. 3 Ustawy CIT. Aby polski podatnik potencjalnie podlegał opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów, wartość kosztów poniesionych przez niego na rzecz podmiotów powiązanych w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 Ustawy CIT, zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów, musi stanowi co najmniej 3% sumy kosztów uzyskania przychodów podatnika za dany rok. To korzystna zmiana względem przepisów obowiązujących do końca 2022 r.; wcześniej należało uwzględniać płatności dokonywane przez podatnika na rzecz wszystkich podmiotów, nie tylko powiązanych.
Co może podlegać podatkowi od przerzuconych dochodów – przykłady
Do należności mogących podlegać opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów zalicza się koszty:
- Usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz usług o podobnym charakterze – słowem, najbardziej typowych usług świadczonych przez podmioty powiązane o charakterze np. centrali lub centrum usług wspólnych.
- Wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7 Ustawy CIT, a więc opłat licencyjnych, za znaki towarowe, know-how itp.
- Przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek, innych niż udzielonych przez instytucje finansowe, w tym w ramach zobowiązań wynikających z pochodnych instrumentów finansowych oraz świadczeń o podobnym charakterze, a więc z tytułu różnego rodzaju poręczeń.
- Finansowania dłużnego, związane z uzyskaniem środków finansowych i korzystaniem z tych środków, w szczególności odsetki, opłaty, prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych.
- Opłat i wynagrodzeń za przeniesienie funkcji, aktywów lub ryzyk, czyli często spotykanych w grupach podmiotów powiązanych „opłat restrukturyzacyjnych”.
Odpowiedź, kogo dotyczy podatek od przerzuconych dochodów, różni się zależnie od tego, jaki okres czasu rozpatrujemy. Przepisy o podatku od przerzuconych dochodów za 2022 i 2023 rok różnią się – nie zmienił się w nich katalog rodzajów należności podlegających opodatkowaniu, ale modyfikacjom uległy kryteria opodatkowania odnoszące się do polskiego płatnika i zagranicznego podmiotu powiązanego.
Jak poradzić sobie z podatkiem od przerzuconych dochodów?
Z punktu widzenia polskiego podatnika największe wyzwania stawia art. 24aa ust. 10a Ustawy CIT, stanowiący, że ciężar dowodu, że nie został spełniony co najmniej jeden z warunków podlegania podatkowi od przerzuconych dochodów, spoczywa na polskiej spółce, która zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów koszty ponoszone na rzecz podmiotu zagranicznego objęte przepisami o podatku od przerzuconych dochodów.
Oznacza to w praktyce wprowadzenie domniemania podlegania opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów, które podatnik, nie chcąc ponosić dodatkowego ciężaru, musi obalić. Kryteria podlegania opodatkowaniu odnoszące się zarówno do tego polskiego podatnika, jak i zagranicznego podmiotu, muszą zostać zweryfikowane, zbadane i udokumentowane, co będzie wymagać wdrożenia odpowiednich procedur „należytej staranności”.
Podatek od przerzuconych dochodów ma w zamyśle ustawodawcy zniechęcać do transferu dochodu do jurysdykcji, w których podatek dochodowy jest atrakcyjniejszy niż polski CIT. Niestety, jak zawsze w takich przypadkach, chcąc przeciwdziałać unikaniu opodatkowania ustawodawca obciążył także niestosujące agresywnej optymalizacji podatkowej podmioty uciążliwymi obowiązkami administracyjnymi. Niniejsza publikacja ma za zadanie usystematyzować wiedzę o nowym obowiązku i pomóc podatnikom zapewnić sobie bezpieczeństwo.
Autor: Łukasz Kempa
Weryfikator podatku od przerzuconych dochodów:
¹Do kosztów podlegających opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów zalicza się koszty:
1) usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz usług o podobnym charakterze;
2) wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7 Ustawy CIT;
3) przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek, innych niż udzielonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym w ramach zobowiązań wynikających z pochodnych instrumentów finansowych oraz świadczeń o podobnym charakterze;
4) finansowania dłużnego związane z uzyskaniem środków finansowych i korzystaniem z tych środków, w szczególności odsetki, opłaty, prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych;
5) opłat i wynagrodzeń za przeniesienie funkcji, aktywów lub ryzyk.
²Stawkę podatku dochodowego ustala się poprzez odpowiednie pomniejszenie nominalnej stawki podatku dochodowego, obowiązującej w państwie siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia odbiorcy należności, o związane z przychodem odliczenia od podstawy opodatkowania lub podatku lub zwroty podatku, z wyjątkiem kosztów związanych z danym przychodem. Jeżeli odbiorca należności podlega częściowemu zwolnieniu lub wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym, stawkę ustala się pomniejszając nominalną stawkę podatku dochodowego o procentową wartość przysługującego zwolnienia lub wyłączenia z opodatkowania.
³Przy ocenie, czy podmiot prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, bierze się pod uwagę w szczególności, czy:
1) zarejestrowanie podmiotu wiąże się z istnieniem przedsiębiorstwa, w ramach którego wykonuje on faktycznie czynności stanowiące działalność gospodarczą, w tym czy podmiot ten posiada lokal, wykwalifikowany personel oraz wyposażenie wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej;
2) podmiot posiada możliwość samodzielnego decydowania o przeznaczeniu otrzymanej należności;
3) podmiot ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą danej należności.
Przy ocenie, czy rzeczywista działalność gospodarcza ma charakter istotny, bierze się pod uwagę w szczególności stosunek przychodów uzyskiwanych z prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej do jego przychodów ogółem.
Powyższe kryteria są nieostre. Ich spełnienie powinno być przedmiotem każdorazowej, indywidualnej oceny. W razie wątpliwości zalecana jest konsultacja z Doradcą Podatkowym.
Podatek od przerzuconych dochodów – dowiedz się więcej:
- Podatek od przerzuconych dochodów w zeznaniu CIT-8 za 2023 r.
- Wszystko, co musisz wiedzieć o podatku od przerzuconych dochodów
- Kogo dotyczy podatek od przerzuconych dochodów?
- Co jest opodatkowane podatkiem od przerzuconych dochodów?
- Jak okiełznać podatek od przerzuconych dochodów – część 1
- Jak okiełznać podatek od przerzuconych dochodów – część 2
- Jak okiełznać podatek od przerzuconych dochodów – procedura
