Podsumowanie
- Od 1 stycznia 2023 r. istotnym zmianom uległy obowiązujące od 1 stycznia 2022 r. przepisy o podatku od przerzuconych dochodów.
- Podatkowi od przerzuconych dochodów podlegają co do zasady polskie podmioty wypłacające należności z wybranych tytułów podmiotom powiązanym z siedzibami w państwach o niższym poziomie opodatkowania.
- Nie podlegają podatkowi od przerzuconych dochodów należności wypłacane podmiotom podlegającym opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim UE lub należącym do EOG i prowadzącym w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą.
Podatek od przerzuconych dochodów – koło ratunkowe: rzeczywista działalność w UE / EOG
W osobnej publikacji napisaliśmy o czynnikach „wewnętrznych”, czyli dotyczących polskiego podatnika (lub zagranicznego zakładu podatnika spoza terytorium Polski) wypłacającego należności podlegające opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów) i „zewnętrznych”, tj. dotyczących odbiorcy należności, których weryfikacja daje odpowiedź na pytanie, czy podlegamy podatkowi od przerzuconych dochodów.
Czytaj więcej: Jak okiełznać podatek od przerzuconych dochodów – część 1
Zakładając, że te weryfikacja dała efekt w postaci konstatacji, że podlegamy obciążaniu daniną, podatnikowi pozostaje jeszcze jedno wyłączenie z podlegania podatkowi od przerzuconych dochodów. Mowa to u art. 24aa ust. 10 Ustawy CIT, który stanowi, że „przepisów o podatku od przerzuconych dochodów nie stosuje się w zakresie, w jakim koszty podlegające podatkowi od przerzuconych dochodów zostały poniesione na rzecz podmiotu powiązanego spełniającego warunki opodatkowania, ale podlegającego opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego i prowadzącego w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą”. Jeżeli więc nasz odbiorca ma siedzibę w państwie nienależącym do UE / EOG, nawet dość często spotykanym w kontekście zaangażowania kapitałowego w Polsce (USA, Szwajcaria, Izrael…), choćby prowadził tam działalność w największej nawet skali, to kiedy spełnia „parametry” konieczne do opodatkowania podatkiem od przerzuconych dochodów, wypłacający my należności nie uniknie daniny.
Istotna i rzeczywista działalność – czyli jaka?
W kontekście „furtki” pozwalającej uniknąć nienależnego opodatkowania pojawia się pytanie, czym jest owa „istotna i rzeczywista” działalność gospodarcza? Z „pomocą” przychodzą uregulowania art. 24aa ust. 11 i 12 Ustawy CIT. Przepisy te stanowią, że przy ocenie, czy podmiot powiązany prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, bierze się pod uwagę w szczególności, czy:
- zarejestrowanie podmiotu wiąże się z istnieniem przedsiębiorstwa, w ramach którego wykonuje on faktycznie czynności stanowiące działalność gospodarczą, w tym czy podmiot ten posiada lokal, wykwalifikowany personel oraz wyposażenie wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej;
- podmiot posiada możliwość samodzielnego decydowania o przeznaczeniu otrzymanej należności;
- podmiot ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą danej należności; uwzględnia się także
- stosunek przychodów uzyskiwanych przez podmiot powiązany z prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej do jego przychodów ogółem.
Również te przepisy „doprecyzowujące” są niejasne (kiedy można uznać, że personel jest wykwalifikowany? Jaki stosunek przychodów z „rzeczywistej” działalności do przychodów „ogółem” jest „satysfakcjonujący”?). Należy przewidywać, że podatników czekają długie spory z organami podatkowymi, które podmioty podlegają wyłączeniu. Różnice poglądów będą się zaczynać od zdefiniowania, jaka działalność jest „rzeczywista” (czy np. podmiot holdingowy zajmujący się aktywnym zarządzaniem finansowaniem lub prawami własności intelektualnej w grupie prowadzi taką działalność? Podatnicy i doradcy podatkowi raczej uznają, że tak; organy podatkowe mogą mieć na ten temat inne zdanie).
Jak weryfikować spełnienie przez podmiot powiązany kryteriów „prowadzenia istotnej i rzeczywistej działalności”?
Pytanie jest tym bardziej zasadne, że na mocy art. 24aa ust. 10a Ustawy CIT działa zasada „domniemania winy” – stanowi on, że ciężar dowodu, że nie został spełniony co najmniej jeden z warunków podlegania opodatkowaniu, spoczywa na podatniku.
Tym samym oparcie weryfikacji wyłącznie o oświadczenia odbiorcy – wobec podejrzliwości organów podatkowych w przedmiocie transakcji z podmiotami powiązanymi – z wysokim prawdopodobieństwem może się okazać niewystarczające. Badaniu – oprócz oświadczeń i wyjaśnień kontrahenta – mogą i powinny podlegać dokumenty pozwalające na ocenę sytuacji prawno-podatkowej kontrahenta. Chcąc zabezpieczyć prawo niepodlegania podatkowi od przerzuconych dochodów, polski podmiot wypłacający należności może i powinien podjąć wysiłki celem uzyskania takich dokumentów. Jest to tym bardziej uzasadnione, że wiele należności podlegających opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów jest również obciążone „podatkiem u źródła” (WHT). Tym samym uzyskując jeden „zestaw” danych, płatnik może zapewnić sobie bezpieczeństwo na wielu polach. Jakie dokumenty należy badać – o tym w innym artykule, poświęconym konstruowaniu procedury „należytej staranności” weryfikacji podlegania podatkowi od przerzuconych dochodów.
Autor: Łukasz Kempa
Weryfikator podatku od przerzuconych dochodów:
¹Do kosztów podlegających opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów zalicza się koszty:
1) usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz usług o podobnym charakterze;
2) wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7 Ustawy CIT;
3) przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek, innych niż udzielonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym w ramach zobowiązań wynikających z pochodnych instrumentów finansowych oraz świadczeń o podobnym charakterze;
4) finansowania dłużnego związane z uzyskaniem środków finansowych i korzystaniem z tych środków, w szczególności odsetki, opłaty, prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych;
5) opłat i wynagrodzeń za przeniesienie funkcji, aktywów lub ryzyk.
²Stawkę podatku dochodowego ustala się poprzez odpowiednie pomniejszenie nominalnej stawki podatku dochodowego, obowiązującej w państwie siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia odbiorcy należności, o związane z przychodem odliczenia od podstawy opodatkowania lub podatku lub zwroty podatku, z wyjątkiem kosztów związanych z danym przychodem. Jeżeli odbiorca należności podlega częściowemu zwolnieniu lub wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym, stawkę ustala się pomniejszając nominalną stawkę podatku dochodowego o procentową wartość przysługującego zwolnienia lub wyłączenia z opodatkowania.
³Przy ocenie, czy podmiot prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, bierze się pod uwagę w szczególności, czy:
1) zarejestrowanie podmiotu wiąże się z istnieniem przedsiębiorstwa, w ramach którego wykonuje on faktycznie czynności stanowiące działalność gospodarczą, w tym czy podmiot ten posiada lokal, wykwalifikowany personel oraz wyposażenie wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej;
2) podmiot posiada możliwość samodzielnego decydowania o przeznaczeniu otrzymanej należności;
3) podmiot ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą danej należności.
Przy ocenie, czy rzeczywista działalność gospodarcza ma charakter istotny, bierze się pod uwagę w szczególności stosunek przychodów uzyskiwanych z prowadzonej rzeczywistej działalności gospodarczej do jego przychodów ogółem.
Powyższe kryteria są nieostre. Ich spełnienie powinno być przedmiotem każdorazowej, indywidualnej oceny. W razie wątpliwości zalecana jest konsultacja z Doradcą Podatkowym.
Podatek od przerzuconych dochodów – dowiedz się więcej:
- Podatek od przerzuconych dochodów w zeznaniu CIT-8 za 2023 r.
- Wszystko, co musisz wiedzieć o podatku od przerzuconych dochodów
- Kogo dotyczy podatek od przerzuconych dochodów?
- Co jest opodatkowane podatkiem od przerzuconych dochodów?
- Jak okiełznać podatek od przerzuconych dochodów – część 1
- Jak okiełznać podatek od przerzuconych dochodów – część 2
- Jak okiełznać podatek od przerzuconych dochodów – procedura
