Przede wszystkim podatnicy powinni rozpoznać dochody z tytułu:
- ukrytych zysków,
- wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Niestety, przepisy w tym zakresie nie są jasne.
Podsumowanie
- Dla podatników CIT właściwe wskazanie wydatków podlegających opodatkowaniu to kluczowa kwestia.
- Wydaje się, że nie należy utożsamiać wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, które podlegają opodatkowaniu na gruncie estońskiego CIT, z kosztami niestanowiącymi kosztów uzyskania przychodów na gruncie klasycznego CIT.
- Nadal jednak rozumienie pojęcia wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą budzi wiele wątpliwości.
Wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą
Dzięki zmianom obowiązującym od 2022 r. estoński CIT stał się rozwiązaniem atrakcyjnym dla wielu podatników. Wybór estońskiego CIT wiąże się jednak z określonymi obowiązkami. Przede wszystkim podatnicy powinni rozpoznać dochody z tytułu:
- ukrytych zysków – co w praktyce oznacza, że podatnik powinien zweryfikować, czy dane świadczenie realizowane na rzecz wspólników lub podmiotów powiązanych ma związek z prawem do udziału w zysku, co może oznaczać konieczność opodatkowania takiego świadczenia,
- wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą – co z kolei wiąże się z obowiązkiem sprawdzenia, czy ponoszone koszty mają związek z prowadzoną działalnością, gdyż w przeciwnym razie podatnik powinien zapłacić podatek.
Katalog ukrytych zysków oraz wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest niestety otwarty. W konsekwencji oba pojęcia są bardzo niejasne i budzą wiele wątpliwości wśród podatników. Podatnicy powinny mieć to na uwadze, dokonując rozliczeń związanych z estońskim CIT. Kwota podatku z tytułu ukrytych zysków i wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą może być bowiem istotna. Pewne wskazówki dotyczące tego, jak należy rozumieć pojęcia ukrytych zysków i wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą zawierają Objaśnienia do Ryczałtu od dochodów spółek z 23 grudnia 2021 r. Przykładowo zgodnie z nimi „dla oceny dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, znaczenie może mieć rozumienie wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów w kontekście art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ustawy o CIT”. Wydaje się jednak, że nie należy utożsamiać wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, które podlegają opodatkowaniu na gruncie estońskiego CIT, z kosztami niestanowiącymi kosztów uzyskania przychodów na gruncie klasycznego CIT. Są to bowiem 2 różne pojęcia. Takie podejście potwierdzają także organy podatkowe w wydawanych interpretacjach podatkowych.
Myślisz o wdrożeniu estońskiego CIT? Skorzystaj z kalkulatora:
Kalkulator estońskiego CIT
Odpowiedz na kilka pytań i dowiedz się czy Twój biznes jest gotowy na estoński CIT i ile dzięki temu możesz zaoszczędzić.
Koszty reprezentacji związane z działalnością gospodarczą?
Niedawno ukazał się ciekawa interpretacja indywidualna z 31 stycznia 2023 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.231.2022.1.AP, zgodnie z którą opodatkowaniu na gruncie estońskiego CIT jako wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą nie podlegają m.in.:
- koszty świadczeń na rzecz kontrahentów takie jak prezenty (alkohol, gadżety, słodycze i okolicznościowe upominki) czy koszty spotkań biznesowych,
- koszty darowizn na rzecz organizacji pożytku publicznego i stowarzyszeń,
- koszty wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON),
- koszty benefitów pozapłacowych dla pracowników,
- koszty szkoleń przeprowadzanych dla pracowników,
przy czym w tym przypadku koszty te są ponoszone na rzecz podmiotów innych niż udziałowcy wnioskodawcy i podmioty powiązane z wnioskodawcą lub wspólnikami (w przeciwnym wypadku koszty te mogłyby stanowić ukryte zyski).
Interpretacja jest o tyle istotna, że w przypadku części z tych wydatków zaprezentowane podejście organów podatkowych nie było oczywiste. Przykładowo w przypadku prezentów w postaci alkoholu wnioskodawca wskazał wprost, że ma to na celu wykreowanie pozytywnej opinii o wnioskodawcy. Zgodnie z dotychczasowym podejściem organów podatkowych taki cel mógł sprawić, że dany wydatek stanowi koszt reprezentacji (tak np. interpretacja ogólna DD6/033/127/SOH/2013/RD-120521), który nie jest zaliczany do kosztów uzyskania przychodów na gruncie klasycznego CIT. Z kolei wpłaty na PFRON są wprost wyłączone z kosztów uzyskania przychodów (tak art. 16 ust. 1 pkt 36 ustawy CIT).
Tym samym przywołana interpretacja indywidualna potwierdza, że nie należy utożsamiać wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, które podlegają opodatkowaniu na gruncie estońskiego CIT, z kosztami niestanowiącymi ze względu na brzmienie art. 16 ustawy CIT kosztów uzyskania przychodów na gruncie klasycznego CIT.
Koszty kar niezwiązane z działalnością gospodarczą
Jednocześnie przywołana interpretacja indywidualna kontynuuje profiskalne podejście względem kar umownych, prezentowane dotychczas na gruncie klasycznego CIT. Zgodnie z przedmiotową interpretacją koszty uiszczanych kar umownych i odszkodowań wynikających z czynników niezależnych od wnioskodawcy, których nie da się przewidzieć i od których nie da się ubezpieczyć, powinny zostać opodatkowane jako wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą. Zgodnie ze stanowiskiem organu „wydatki ponoszone przez spółkę na kary umowne i odszkodowania będą stanowić wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą (…), ponieważ są to niewątpliwie wydatki o charakterze sankcyjnym i nie są wydatkami, które są ponoszone w toku prawidłowo i zgodnie z przepisami prawa prowadzoną działalnością. Wydatki, o których mowa powyżej wynikają z zaniedbań bądź naruszeń obowiązujących przepisów prawa, zatem takie wydatki nie są ukierunkowane na osiągnięcie przychodu przez Spółkę”. Trudno jednak zgodzić się z takim podejściem organów podatkowych. Jeśli bowiem kary umowne nie są następstwem niedochowania należytej staranności, lecz wynikają z czynników, których nie można przewidzieć ani którym nie można zapobiec (tak jak to przedstawił wnioskodawca), to należy uznać je za związane z działalnością gospodarczą. Co prawda Objaśnienia do Ryczałtu od dochodów spółek wskazują na kary jako przykład wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, ale wydaje się, że dotyczy to kar wynikających z niedochowania należytej staranności. Jak bowiem wskazano w Objaśnieniach „kary i opłaty karne wynikają raczej z zawinionych działań wynikających z błędów ludzkich, a nie z samej istoty działalności gospodarczej”. Taki zapis zdaje się sugerować, że jeśli kara nie wynika z błędu, to nie powinna podlegać opodatkowaniu na gruncie estońskiego CIT. W analizowanej interpretacji organ podatkowy przyjął jednak inne stanowisko.
Wskazanie wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest w praktyce problematyczne dla wielu podatników, zwłaszcza, że podejście organów podatkowych nie zawsze jest oczywiste. Dotyczy to także tak powszechnych wydatków takich jak reprezentacja czy kary. Przepisy nie są bowiem jednoznaczne w określeniu, które wydatki podlegają opodatkowaniu, a które nie. W związku z tym podatnicy CIT powinni rozważyć dokonanie przeglądu swoich rozliczeń podatkowych lub też złożenie wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej, która wyjaśniłaby wątpliwości dotyczące opodatkowania lub zabezpieczyłaby podejście podatnika.
