Osoba fizyczna zapłaci VAT w związku z nierzetelnym wystawieniem faktury oraz zostanie pociągnięta do odpowiedzialności karnej skarbowej

Na podstawie art. 62 § 2 k.k.s. karze grzywny do 240 stawek dziennych podlega ten,  kto fakturę lub rachunek wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem posługuje się. Natomiast art. 108 ust. 1 Ustawy VAT wskazuję, że osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna jest obowiązana, jeśli wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, do zapłaty tego podatku.

Dla oceny zgodności art. 62 § 2 k.k.s. z art. 2 Konstytucji RP, a więc w szczególności z zasadą wyrażającą zakaz podwójnego (wielokrotnego) stosowania środka represyjnego wobec tej samej osoby fizycznej za popełnienie tego samego czynu zabronionego, która to zasada uznawana jest za element zasady demokratycznego państwa prawnego, przesądzająca była ocena co do charakteru prawnego art. 108 ust. 1 Ustawy VAT.

Trybunał uznał, że przepis ten nie może być kwalifikowany jako przepis wprowadzający odpowiedzialność karną w rozumieniu art. 42 ust. 1 Konstytucji, czyli odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Stwierdził, że regulacja art. 108 ust. 1 Ustawy VAT:

• ma przede wszystkim charakter prewencyjny; jej zasadniczym celem jest zapobieganie niebezpieczeństwu uszczuplenia wpływów podatkowych przez odliczenie podatku wykazanego na fakturze przez jej odbiorcę;
• stanowiąc obowiązek zapłaty podatku wykazanego w fakturach, ogranicza straty Skarbu Państwa poniesione z tytułu bezprawnego odliczania podatku oraz wyłudzania nienależnego zwrotu podatku VAT i – w tym znaczeniu – pełni także funkcję restytucyjną.

Tym samym, nie można przypisać unormowaniu z art. 108 ust. 1 Ustawy VAT charakteru sankcji (kary) podatkowej dublującej sankcję o charakterze karnym (penalnym) przewidzianą w art. 62 § 2 k.k.s.

Trybunał orzekł zatem, że art. 62 § 2 k.k.s. w zakresie, w jakim dopuszcza odpowiedzialność za przestępstwo skarbowe, polegające na wystawieniu faktury dokumentującej czynność niewykonaną, tej samej osoby fizycznej, która uprzednio, na podstawie art. 108 ust. 1 Ustawy VAT, została zobowiązana do zapłaty podatku w kwocie wykazanej na tej fakturze, jest zgodny z art. 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 1 Konstytucji.