Od 1 lipca 2015 r. wchodzą w życie nowe regulacje w zakresie podatku VAT mające ograniczyć nadużycia związane z odliczaniem tego podatku. W związku z tym ustawodawca rozszerzył listę towarów objętych odwrotnym obciążeniem, jak również nałożył nowe obowiązki na dostawców i nabywców tych towarów. Jednak szczególną procedurą zostały objęte komputery przenośne (laptopy, tablety, notebooki), konsole do gier wideo i urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem oraz telefony komórkowe, również smartfony (dodane poz. 28a-28c w załączniku nr 11 do Ustawy VAT).
Próg kwotowy dla zastosowania odwrotnego obciążenia
Nabywca rozliczy podatek VAT jedynie w przypadku, gdy wartość transakcji (kwota netto) przekroczy 20 000 zł. W tym celu ustawodawca wprowadził definicję jednolitej gospodarczo transakcji.
Za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się transakcję obejmującą umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw ww. towarów (wymienionych w poz. 28a–28c załącznika nr 11), nawet jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy.
Za taką transakcję, uznaje się również transakcję obejmującą więcej niż jedną umowę, jeżeli okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie ww. towarami wymienionymi.
Powyższa definicja nie rozwiewa wszystkich wątpliwości, które mogą pojawić się w związku z bieżącą realizacją transakcji. Niewątpliwie za jednolitą gospodarczo transakcję – jak wynika z uzasadnienia do projektu zmiany Ustawy VAT – uznać należy transakcję, jeśli zamówienie będzie realizowane w kilku transzach odrębnie fakturowanych, gdy łączna wartość wszystkich dostaw przekroczy 20 000 zł.
Co z korektą obrotu przy jednolitej transakcji?
Udzielenie nabywcy po dokonaniu dostawy opustu lub obniżki ceny nie wpływa na określenie podatnika obowiązanego do rozliczenia podatku VAT z tytułu dostawy towaru dokonywanej w ramach tej transakcji.
Kto jest obowiązanym do rozliczenia podatku z tytułu dostawy ww. towarów?
Podmiotem obowiązanym do rozliczenia podatku będą wyłącznie nabywcy posiadający statut podatnika VAT czynnego. Zatem w przypadku, gdy nabywcą będzie podatnik zwolniony od podatku lub wykonujący czynności wyłącznie zwolnione od VAT zastosowanie znajdą zasady ogólne – podatek VAT należny wykaże sprzedawca.
Jeśli jednak podatnik zwolniony od podatku wpłaci zaliczkę na poczet dostawy a następnie przed dokonaniem dostawy nastąpi zmiana jego statusu podatkowego – stanie się czynnym podatnikiem, wówczas dostawca dokonuje korekty rozliczenia zapłaty w związku z tą zmianą w rozliczeniu za okres, w którym dokonano dostawy tych towarów;
korekta nastąpi również w przypadku zmiany wartości zamówionego towaru.
Należyta staranność przy ustalaniu statutu nabywcy
Ustawodawca wprowadził swego rodzaju ochronę dla dostawców, w przypadku gdyby w przyszłości okazało się, że nabywca nie spełniał warunków do odwrotnego obciążenia. Aby zapewnić sobie ochronę przed obowiązkiem rozliczenia podatku należnego z tytułu takiej dostawy należy podjąć wszelkie niezbędne środki celem rzetelnego rozliczenia podatku, przy czym istotne jest, aby zapłata następowała z rachunku płatniczego nabywcy, w tym przy użyciu karty płatniczej lub podobnego instrumentu płatniczego, o ile umożliwiają one dokonującemu dostawy towarów identyfikację składającego zlecenie płatnicze.
Informacja podsumowująca w obrocie krajowym
Na podatników dokonujących dostawy towarów, dla których podatnikiem jest nabywca, nałożono dodatkowy obowiązek w postaci składania informacji podsumowujących w obrocie krajowym (VAT-27). Należy w nich wskazać nazwę lub imię i nazwisko oraz numer identyfikacji podatkowej podatnika nabywającego towary lub usługi oraz łączną wartość dostaw towarów w odniesieniu do poszczególnych nabywców. Informacje składa się za okresy rozliczeniowe, które przypadają do dnia 1 lipca 2015 r.
W przypadku zmiany wartości dostaw lub stwierdzenia błędów należy dokonać korekty informacji (VAT-27K).
Umowy zawarte przed 1 lipca 2015 r.
W przypadku zawarcia przed tą datą umowy lub umów, w ramach których występują dostawy ww. towarów nowe regulacje stosuje się odpowiednio do tych dostaw dokonanych od dnia 1 lipca 2015 r., jeżeli łączna wartość netto tych dostaw przekracza od dnia 1 lipca 2015 r. kwotę 20 000 zł.
Podmioty handlujące sprzętem komputerowym czy telefonami maja już niewiele czasu na przygotowanie się do zmian, a w szczególności zweryfikowania kontraktów w celu ustalenia na kim będzie ciążył obowiązek podatkowy w przypadku dokonania dostawy od 1 lipca 2015 r. Ponieważ przepisy są już ogłoszone, warto np. zapytać Ministra Finansów czy stosowane w firmie zasady sprzedaży kwalifikują się do uznania, że wystąpiła jednolita gospodarczo transakcja.
