W niniejszym artykule przedstawiamy, jakie wnioski płyną z dotychczasowych kontroli oraz orzecznictwa, a także na co szczególnie zwracają uwagę urzędnicy. Skupiamy się na praktycznych aspektach weryfikacji profili funkcjonalnych i potencjalnych ryzykach podatkowych.
Spis treści
- Sankcje w zakresie cen transferowych – rodzaje
- Producent prosty - minimalny poziom ryzyk, świadczenie usługi produkcyjnej na zlecenie
- Producent kontraktowy – odpowiedzialność za działalność produkcyjną w ograniczonym zakresie
- Producent pełny – pełen zakres odpowiedzialności za ryzyko i zyski
- Agent – minimalne ryzyko i pośrednictwo, bez magazynowania
- Komisant – pośrednictwo z minimalnym ryzykiem, niekiedy magazynowanie
- Dystrybutor o ograniczonym poziomie ryzyka – niewielkie ryzyko
- Dystrybutor o pełnym ryzyku – odpowiedzialność za sprzedaż i marketing
- Centralny przedsiębiorca – pełna odpowiedzialność za ryzyko i zyski
- Główne wnioski i podsumowanie
W kontekście cen transferowych, właściwa identyfikacja profili funkcjonalnych jest kluczowa dla ustalenia rynkowych warunków transakcji wewnątrzgrupowych. W trakcie kontroli podatkowej organy skarbowe szczególną uwagę zwracają na funkcje pełnione przez podmioty w grupie, angażowane przez nie aktywa i ponoszone ryzyka, a także zasady ustalania wynagrodzenia.
Poszczególne profile funkcjonalne zostały szczegółowo omówione w pierwszej części artykułu (Kontrola cen transferowych: Czy profil funkcjonalny Twojej firmy przetrwa próbę?), natomiast w drugiej części artykułu skupiamy się wnioskach z kontroli cen transferowych oraz analizy orzecznictwa.
Wnioski z kontroli cen transferowych i analiza orzecznictwa
Podmioty o ograniczonych profilach funkcjonalnych (przetwórca, producent kontraktowy, dystrybutor o ograniczonych funkcjach i ryzykach, komisant i agent) nie powinni wykazywać strat (lub wyników na granicy straty) i powinni osiągać stabilny zysk na prowadzonej działalności. Wysokość tego zysku jest uzależniona od pełnienia dodatkowych funkcji i ponoszonych ryzyk. Strata (lub minimalny zysk) może być uzasadniona wyłącznie jeżeli wynika bezpośrednio z funkcji i ryzyk przypisanych do profilu podmiotu lub nastąpiła w wyniku nadzwyczajnych zdarzeń.
Ważny fragment
W praktyce oznacza to, że organy podatkowe, przeprowadzając kontrolę cen transferowych, koncentrują się na tym, czy wynik operacyjny podatnika jest zgodny z jego profilem funkcjonalnym i poziomem ponoszonego ryzyka.
Badaniu podlega w szczególności:
- Czy profil funkcjonalny podmiotu został prawidłowo określony na potrzeby rozliczeń przyjętych w grupie,
- Czy ryzyka ponoszone przez podmiot są zasadne biorąc pod uwagę jego profil funkcjonalny, w szczególności czy podmiot posiada zdolność do kontrolowania i ponoszenia przypisanych mu ryzyk oraz czy jest za to odpowiednio wynagradzany,
- Czy poniesiona strata (lub zbyt mały zysk) były uzasadnione w kontekście profilu funkcjonalnego bądź nadzwyczajnych zdarzeń.
Poniżej przedstawiamy kluczowe kwestie, które mogą być weryfikowane przez organy skarbowe przy analizie różnych profili funkcjonalnych.
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Producent prosty – minimalny poziom ryzyk, świadczenie usługi produkcyjnej na zlecenie
Producent prosty realizuje usługę na zlecenie pryncypała ponosząc przy tym minimalny poziom ryzyka.
Weryfikacja: Producent prosty jest podmiotem o najmniejszym zakresie pełnionych funkcji i tym samym minimalnym poziomem ponoszonych ryzyk. Co do zasady, producent prosty odpowiada za ryzyko związane z organizacją i nadzorem usługi produkcji, co powoduje, że może ponosić koszty reklamacji wadliwych produktów. Pozostałe ryzyka związane z produkcją i zbytem wyrobów gotowych są poza kontrolą producenta prostego i nie powinny być przez niego ponoszone.
Kluczowe pytania: Czy producent nie ponosi nadmiarowych ryzyk w związku ze swoją działalnością, wykraczających poza wykonanie usługi produkcyjnej zgodnie z uzgodnionymi normami jakości? Czy producent osiąga stabilny zysk?
Producent kontraktowy – odpowiedzialność za działalność produkcyjną w ograniczonym zakresie
Producent o ograniczonym ryzyku realizuje funkcje produkcyjne, ale nie zarządza procesem sprzedażowym ani pracami badawczo-rozwojowymi.
Weryfikacja: Organy skarbowe sprawdzą, czy producent ten nie przyjmuje na siebie ryzyk wykraczających poza przypisane mu funkcje np. ryzyk związanych z ustalaniem wolumenu produkcji i zbytem wyrobów gotowych, czy też rozwojem technologii produkcji, oraz jak ogranicza swoje ryzyko operacyjne związane z całym procesem produkcyjnym i dostarczeniem produktów do klienta końcowego (transport i fakturowanie po cenach ustalonych przez grupę).
Kluczowe pytania: Jakie dokładnie funkcje pełni producent? Jaki jest poziom ryzyka, które zostało przypisane producentowi i czy wynika ono wprost z pełnionych przez niego funkcji? Czy producent kontroluje przypisane mu ryzyka i może samodzielnie podejmować kluczowe decyzje z nim związane? Czy producent jest wynagradzany adekwatnie do poziomu przypisanych mu ryzyk? Czy realizowany zysk wystarcza na pokrycie kosztów prowadzenia działalności?
Producent pełny – pełen zakres odpowiedzialności za ryzyko i zyski
Producent pełny zarządza wszystkimi istotnymi obszarami działalności produkcyjnej, ponosząc przy tym pełne ryzyko biznesowe i rynkowe.
Weryfikacja: Organy podatkowe badają, czy producent ma kluczowy wpływ m.in. na ustalanie strategii działalności i kierunków rozwoju, politykę inwestycyjną, badania i rozwój produktów, marketing i organizację sprzedaży, ustalenie cen sprzedaży, negocjację i podpisywanie kontraktów, kształtowanie relacji handlowych z klientami. Obszarami tymi producent pełny powinien samodzielnie zarządzać i ponosić związane z tym ryzyka. Dodatkowo, producent pełny powinien angażować stosowne aktywa (produkcyjne, niematerialne – np. technologia, patenty, know-how).
Kluczowe pytania: Czy podmiot ma swobodną możliwość decydowania o strategicznych obszarach swojej działalności, w szczególności w obszarze produkcji i sprzedaży? Czy na własne ryzyko prowadzi prace z zakresu badań i rozwoju oraz posiada lub jest licencjobiorcą istotnych aktywów niematerialnych?
Agent – minimalne ryzyko i pośrednictwo, bez magazynowania
Agent pośredniczy w sprzedaży towarów, nie angażując się w zarządzanie zapasami.
Weryfikacja: Organy skarbowe będą weryfikować, czy agent rzeczywiście nie posiada zapasów i nie angażuje się w zarządzanie ryzykiem związanym z produktem.
Kluczowe pytania: Jakie dokładnie funkcje pełni agent? Czy jego wynagrodzenie jest adekwatne do minimalnego ryzyka, które ponosi?
Komisant – pośrednictwo z minimalnym ryzykiem, niekiedy magazynowanie
Komisant pełni rolę pośrednika, angażując tylko swoją sieć kontaktów i wiedzę o rynku, nie utrzymując zapasów.
Weryfikacja: Kontrola może obejmować analizę, czy komisant rzeczywiście nie przejmuje ryzyk związanych z towarem i magazynowaniem, a także w jakim stopniu angażuje aktywa, takie jak baza klientów i personel sprzedażowy.
Kluczowe pytania: Czy komisant rzeczywiście nie ponosi ryzyka związanego z towarami i magazynowaniem? Jak ustalane są zasady wynagradzania?
Dystrybutor o ograniczonym poziomie ryzyka – niewielkie ryzyko
Dystrybutor o ograniczonym ryzyku realizuje działania sprzedażowe, ale nie zarządza zapasami ani gospodarką magazynową w istotnym zakresie. Nie posiada również istotnych wartości niematerialnych i prawnych na własność.
Weryfikacja: Organy w trakcie kontroli mogą sprawdzić, czy dystrybutor nie przejmuje istotnych zadań związanych z magazynowaniem, jak również czy realizuje jakiekolwiek dodatkowe funkcje marketingowe, ponosząc związane z nimi ryzyko, i czy jest za to wynagradzany.
Kluczowe pytania: Jakie dokładnie funkcje pełni dystrybutor? Czy angażuje istotne aktywa w działalności, czy tylko prowadzi sprzedaż pod nadzorem grupy? Czy posiada jakiekolwiek wartości niematerialne i prawne na własność? Czy jest odpowiednio wynagradzany i czy ten zysk wystarcza na pokrycie kosztów prowadzenia działalności?
Dystrybutor o pełnym ryzyku – odpowiedzialność za sprzedaż i marketing
Podmiot ten ponosi pełne ryzyko związane z budową sieci dystrybucyjnej i identyfikacją kanałów sprzedaży, zarządza również zapasami oraz magazynowaniem towarów. Dystrybutor pełny posiada całkowitą kontrolę i ostateczną decyzyjność w zakresie wszystkich kluczowych procesów handlowych i marketingowych.
Weryfikacja: Kontrola może obejmować analizę, czy dystrybutor rzeczywiście zarządza zapasami i angażuje zasoby w magazynowanie i logistykę. Organy podatkowe sprawdzą, w jakim zakresie dystrybutor pełny angażuje się w działania marketingowe i sprzedażowe, jaki jest zakres jego decyzyjności i ryzyk w tym zakresie. Dodatkowo, dystrybutor pełny powinien angażować stosowne aktywa sprzedażowe oraz niematerialne tj. know-how, znaki towarowe.
Kluczowe pytania: Czy dystrybutor rzeczywiście ponosi ryzyko związane z zapasami i sprzedażą? Jakie stosuje mechanizmy kontrolujące ryzyko kredytowe i rynkowe?
Centralny przedsiębiorca – pełna odpowiedzialność za ryzyko i zyski
Centralny przedsiębiorca pełni główną rolę w grupie, zarządzając produkcją, sprzedażą i strategią operacyjną.
Weryfikacja: Organy skarbowe mogą sprawdzić, czy podmiot rzeczywiście angażuje aktywa, takie jak patenty lub znaki towarowe oraz sieci dystrybucji, a także czy ponosi pełne ryzyko związane z działalnością operacyjną i finansową.
Kluczowe pytania: Czy podmiot ma kontrolę nad cenami transferowymi i zarządza ryzykami na poziomie centralnym? Jakie decyzje strategiczne są podejmowane na tym poziomie?
Zakończenie i główne wnioski
Weryfikacja profili funkcjonalnych przez organy podatkowe nie ogranicza się do analizy dokumentacji – równie istotna jest faktyczna działalność podmiotu. Należy zadbać, by przypisane funkcje, aktywa i ryzyka były rzetelnie udokumentowane i spójne z rzeczywistością operacyjną oraz poziomem uzyskiwanego wynagrodzenia. Warto regularnie weryfikować przyjęte modele rozliczeń wewnątrzgrupowych, zwłaszcza w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu gospodarczym. Tylko kompleksowe podejście do zarządzania cenami transferowymi pozwoli zminimalizować ryzyko podatkowe i uniknąć konsekwencji wynikających z negatywnych wniosków końcowych kontrolujących. Zapraszamy do kontaktu, jeśli chcieliby Państwo potwierdzić swój profil funkcjonalny w grupie lub sprawdzić, czy przyjęty model rozliczeń cen transferowych jest zgodny z Państwa profilem oraz zapewnia odpowiedni poziom bezpieczeństwa podatkowego.
Czytaj więcej: Kontrole cen transferowych w Polsce – kluczowe trendy
AUTORKI: Joanna Długaj (Menedżer) i Dominika Trela (Menedżer), Ceny transferowe