Masz obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych? Oto, co musisz wiedzieć o różnicach dotyczących amortyzacji środków trwałych z perspektywy uregulowań podatkowych, względem bilansowych.
Różnice dotyczące amortyzacji w ujęciu prawa podatkowego oraz ustawy o rachunkowości, dotyczą zarówno okresów amortyzacyjnych, jak i samej definicji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Generalnie zasady amortyzacji podatkowej reguluje art. 22a-22n PDOF oraz art. 16a-16m PDOP, natomiast amortyzacji bilansowej – art. 31 i 32 UOR.
Zakres różnic
Różnice, jakie występują w środkach trwałych w prawie bilansowym i podatkowym, obejmują m.in.:
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i użytkowego – w przepisach prawa bilansowego jest zaliczane do środków trwałych, a w prawie podatkowym – do wartości niematerialnych i prawnych;
- inwentarz żywy – w ustawie o rachunkowości jest środkiem trwałym, a w prawie podatkowym – nie.
Ponadto, odpisy z tytułu trwałej utraty wartości, które w prawie bilansowym obciążają pozostałe koszty operacyjne, w przypadku przepisów podatkowych nie są ujmowane jako koszty uzyskania przychodu.
Warto też pamiętać, że okres amortyzacji bilansowej jest niezależny od amortyzacji podatkowej.
Definicja środków trwałych
Zgodnie z prawem podatkowym, środkami trwałymi podlegającymi amortyzacji podatkowej, są takie składniki majątku, które spełniają jednocześnie następujące warunki:
- stanowią własność lub współwłasność podatnika;
- zostały przez podatnika nabyte lub wytworzone we własnym zakresie;
- są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania;
- są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą albo zostały oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze;
- o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok.
Sprawdź Outsourcing rachunkowości Grant Thornton
Ustawa o rachunkowości natomiast, do środków trwałych zalicza rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, które są kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Definicja środków trwałych w ujęciu bilansowym nie zawiera wymogu, aby składniki majątkowe zaliczane do środków trwałych stanowiły własność lub współwłasność przedsiębiorcy.
Zasady odpisów amortyzacyjnych
Odpisów amortyzacyjnych według prawa podatkowego dokonuje się od wartości początkowej wyższej lub równej 3.500 zł. Pierwszy odpis następuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik wprowadzono do ewidencji. W przypadku składników o wartości równej lub niższej od 3.500 zł można dokonać jednorazowego odpisu w miesiącu oddania ich do używania lub w miesiącu następnym.
Natomiast przepisy prawa bilansowego nie rozróżniają środków trwałych ze względu na ich wartość. Decyzję każdorazowo podejmuje kierownik jednostki w przyjętej polityce rachunkowości spółki.
Metody amortyzacji
Zasadniczo prawo podatkowe dopuszcza trzy metody amortyzacyjne dla poszczególnych środków trwałych: liniową, degresywna lub preferencyjną – tj. dotyczącą fabrycznie nowych środków trwałych.
Z kolei w prawie bilansowym odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia wartości początkowej, na ustalony okres amortyzacji. Wybór metody amortyzacji jest uzależniony od specyfiki i charakteru działalności spółki. Rozpoczęcie amortyzacji środka trwałego powinno nastąpić nie wcześniej, niż po przyjęciu danego środka trwałego do używania. Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej dla celów bilansowych, uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego.
