Treść wprowadzonych przepisów zrodziła wiele wątpliwości wśród podatników, reakcją na co była ogłoszona dnia 25 października ustawa z dnia 7 października 2022 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2022.2180 z dnia 2022.10.25). W naszej ocenie przepisy w nowym brzmieniu spowodują jeszcze większe komplikacje wśród przedsiębiorców.
Podsumowanie:
- Za przerzucone dochody uznano m.in. wydatki na usługi niematerialne, opłaty i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw autorskich lub należności licencyjnych oraz koszty finansowania dłużnego.
- Stawka podatku od przerzuconych dochodów w dalszym ciągu wynosi 19%.
- Na mocy Ustawy z dnia 7 października 2022 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw w zakresie podatku od przerzuconych dochodów zmianie uległy niektóre warunki kwalifikujące się do opodatkowania.
- Największe zagrożenie nowelizacji w zakresie podatku od przerzuconych dochodów stanowi regulacja dotycząca obciążenia podatnika ciężarem dowodzenia niespełnienia przesłanek kwalifikujących do opodatkowania podatkiem od przerzuconych dochodów.
Nowelizacja przepisów Ustawy o CIT nie wprowadza zmiany w zakresie stawki podatku od przerzuconych dochodów, która wciąż będzie wynosiła 19%.
Koszty podlegające opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów
W zakresie katalogu kosztów podlegających opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów ustawodawca nie przewidział istotnym zmian.
Dla przypomnienia, zgodnie z art. 24aa ust. 3 Ustawy CIT, do kosztów podlegających opodatkowaniu ww. podatkiem zaliczamy:
- Wydatki z tytułu usług niematerialnych (doradczych, badania rynku, reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz usług o podobnym charakterze).
- Wszelkiego rodzaju opłaty i należności z tytułu licencji, praw autorskich i praw własności przemysłowej.
- Koszty przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek innych niż udzielone przez oraz świadczeń o podobnym charakterze.
- Koszty finansowania dłużnego.
- Opłaty i wynagrodzenia za przeniesienie funkcji, aktywów i ryzyk.
Nasz ekspert Łukasz Kempa jest do Twojej dyspozycji.
Czytaj więcej: Podatek od przerzuconych dochodów w zeznaniu CIT-8 za 2022 r.
Zmiany w Ustawie CIT. Kiedy będzie miał zastosowanie podatek od przerzuconych dochodów?
W 2022 r., przepisy o podatku od przerzuconych dochodów znajdowały zastosowanie, jeżeli faktycznie zapłacony przez odbiorcę należności podatek dochodowy w państwie jego siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia był niższy o co najmniej 25% niż podatek należny, gdyby dochody tego podmiotu zostały opodatkowane z zastosowaniem 19% stawki podatku, przy czym przez podatek faktycznie zapłacony rozumie się podatek niepodlegający zwrotowi lub odliczeniu w jakiejkolwiek formie, w tym na rzecz innego podmiotu. Przepisy w nowej formie nakładają ten podatek na podatnika, jeśli stawka podatkowa faktycznie zapłaconego podatku wyniesie mniej niż 14,25% bądź wystąpiłoby zwolnienie lub wyłączenie z opodatkowania.
Zmiany przewidują warunek zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków mających podlegać opodatkowaniu jako „przerzucone dochody”, dzięki czemu podatnicy ponoszący wydatki nie stanowiące kosztów podatkowych, np. koszty finansowania dłużnego przekraczające limit, unikną w praktyce podwójnego sankcjonowania ponoszenia wydatku. Ponadto zmieniono warunki podlegania pod opodatkowanie podatkiem od przerzuconych dochodów zależnie od roli, jaką te dochody pełnią w rozliczeniach odbiorcy; jednym z takich warunków będzie, by podlegające opodatkowaniu (tj. wymienione w art. 24aa ust. 3 Ustawy CIT należności „pasywne”) transfery od podatnika podlegającego opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów lub spółek z nim powiązanych stanowiły co najmniej 50% ogółu przychodów odbiorcy określonych zgodnie z przepisami o podatku dochodowym lub przepisami o rachunkowości.
Oznacza to, że aby nie podlegać opodatkowaniu podmiot ponoszący wydatki musi być w stanie wykazać, iż wespół z innymi podmiotami powiązanymi przetransferował do „ulokowanego” w korzystnej jurysdykcji podatkowej należności stanowiące mniej niż 50% całości przychodów tego podmiotu, dzięki czemu nie będzie podlegał pod opodatkowanie podatkiem od przerzuconych dochodów. Dowodzenie powyższego przed organem podatkowym nakłada więc kolejny obowiązek na podatnika, „przerzucając” na niego ciężar pracy z organów podatkowych. Największym wyzwaniem zapewne okaże się konieczność pozyskiwania od odbiorcy należności i innych podmiotów powiązanych informacji w celu wykazania tego. W praktyce może to okazać się skomplikowane i czasochłonne, gdyż – wbrew przekonaniu ustawodawcy – w praktyce podmioty zagraniczne, nawet powiązane, często niechętnie udzielają tego typu wrażliwych danych.
Kolejnym nowym warunkiem kwalifikującym do podlegania pod podatek od przerzuconych dochodów jest przekazanie przez zagranicznego odbiorcę co najmniej 10% otrzymanych należności, o których mowa wyżej, na rzecz innego podmiotu, zaliczając taki wydatek do kosztów uzyskania przychodu, odliczając go od przychodu, dochodu lub podstawy opodatkowania albo wypłacając go w formie dywidendy lub innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych. Z jednej strony taki dodatkowy warunek powinien zawęzić krąg podmiotów podlegających w Polsce podatkowi od przerzuconych dochodów. Z drugiej – to „koło ratunkowe” wiąże się z koniecznością uzyskiwania od podmiotów powiązanych kolejnych wrażliwych danych, co będzie stanowić wyzwanie.
Dotychczas opodatkowanie podatkiem od przerzuconych dochodów miało zastosowanie, w przypadku, gdy suma kosztów poniesionych zarówno na rzecz podmiotów powiązanych, jak również podmiotów niepowiązanych, w roku podatkowym stanowiła co najmniej 3% wszystkich kosztów uzyskania przychodu. Natomiast po nowelizacji Ustawy CIT, próg 3% sumy kosztów w roku podatkowym ma dotyczyć wyłącznie wypłat na rzecz podmiotów powiązanych.
Ważny fragment
Dochody będą podlegać opodatkowaniu, jeżeli powyższe przesłanki zostaną spełnione w sposób kumulatywny.
Wreszcie, prawdziwą rewolucją jest dodany po art. 24aa ust. 10 ust. 10a w brzmieniu:” 10a. Ciężar dowodu, że nie został spełniony co najmniej jeden z warunków, o których mowa w ust. 2, spoczywa na spółce określonej w ust. 1, która zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów koszty określone w ust. 3”.
Oznacza to w praktyce wprowadzenie domniemania podlegania opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów, które podatnik musi obalić, aby nie ponosić ciężaru nienależnej daniny. Uwzględniając wyżej opisane czynniki, które muszą zostać w tym procesie zweryfikowane, zbadane i udokumentowane, jasne staje się, że ustawodawca chce zafundować firmom kolejne uciążliwe obciążenie administracyjne, którego wypełnienie wygeneruje koszty i będzie wymagać wdrożenia odpowiednich procedur „należytej staranności”.
Pozytywnym aspektem wprowadzonych zmian jest pozostawienie w niezmienionym brzmieniu przepisu wskazującego, że podatku od przerzuconych dochodów nie stosuje się w zakresie, w jakim koszty zostały poniesione na rzecz podmiotu powiązanego podlegającego opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego i prowadzącego w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą.
Jednak znów – kryterium „prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej” jest nieostre, toteż jego weryfikacja niezmiennie pozostanie wyzwaniem dla podatników nie chcących ponosić nienależnych ciężarów.
Pomimo to, że zmiany dotyczące warunków kwalifikujących do podlegania opodatkowaniu uznaje się za korzystne, zmiany w zakresie przerzucenia ciężaru dowodu na podatnika należy oceniać negatywnie, ze względu na fakt, iż informacje, które są wymagane, aby dowieść, że podmiot nie spełnia co najmniej jednego z kryterium podlegania pod opodatkowanie, mogą być w praktyce ciężko dostępne, a utrudnienia związane z ich uzyskaniem często nie zależą od woli podatnika, a od podmiotu powiązanego. Obciążenie podatnika kolejnymi obowiązkami oznacza konieczność modyfikacji istniejących lub wdrożenia nowych procedur należytej staranności.
AUTORZY: Damian Kaczyński i Łukasz Kempa
