Jak rozminować firmę, czyli Audyt MDR

Kto powinien przeprowadzić u siebie audyt MDR?

Audyt MDR może być istotny w szczególności dla podmiotu który opracowuje, oferuje, udostępnia lub wdraża uzgodnienie lub zarządza wdrażaniem uzgodnienia (tj. Promotor). Pod pojęciem uzgodnienia należy rozumieć praktycznie wszystkie zdarzenia, w tym planowane, mogące wpływać na zobowiązania podatkowe. W praktyce oznacza to, że każda propozycja określonego zachowania potencjalnie stawia składający ją podmiot w roli Promotora – możemy stać się nim nie tylko świadcząc usługi doradcze, ale też w ramach „normalnej” działalności, np. składając propozycję zawarcia umowy, której zapisy zawierają w sobie schemat podatkowy.

Często takim uzgodnieniem jest czynność, która powoduje uzyskanie korzyści podatkowych, ale nie zawsze. Uzgodnieniem noszącym znamiona schematu podatkowego może być bowiem również np. dokonanie płatności do podmiotu powiązanego, który ma siedzibę w państwie stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Audyt MDR w stosunku do Promotora pomaga potwierdzić wystąpienie schematu podatkowego oraz dokonanie czynności służących prawidłowemu jego zaraportowaniu lub wskazać, jakie to czynności, jeżeli do tej pory ich nie dokonano.

Sprawdź także cykl „12 Przykazań Procedur Podatkowych”

Przeprowadzenie audytu MDR może być także istotne dla podmiotu, któremu udostępniane jest lub u którego wdrażane jest uzgodnienie, lub który jest przygotowany do wdrożenia uzgodnienia lub dokonał czynności służącej wdrożeniu takiego uzgodnienia (tj. Korzystający). O ile bowiem Promotorzy będący często doradcami podatkowymi, adwokatami, radcami prawnymi są zazwyczaj świadomi uznania danego uzgodnienia z schemat podatkowy i przed udostępnieniem uzgodnienia ostrzegają przed tym, o tyle inni informują o przekazaniu schematu „po fakcie” (przodują w tym firmy świadczące usługi leasingu), a w przypadku kontrahentów spoza szeroko rozumianej branży finansowej – często są nawet nieświadomi, że udostępniają schematy, przez co nie informują kontrahentów o ryzyku. Korzystający będący przedsiębiorcami, którzy jedynie wdrażają daną czynność (czyli podejmują działanie, które zostało wcześniej zaproponowane przez inny podmiot) takiej świadomości nie mają, a należy pamiętać, że gdy Promotor nie wywiąże się ze swoich obowiązków w zakresie raportowania, to właśnie te podmioty są obowiązane do złożenia informacji o schemacie podatkowym. Pamiętać trzeba także o sytuacji, w której Korzystający opracowuje schemat podatkowy bez udziału Promotora (np. na poziomie polityk wewnętrznych), kiedy to również jest zobowiązany do jego zaraportowania. Zatem audyt MDR w stosunku do Korzystającego pomaga zidentyfikować schematy podatkowe (których, wbrew niektórym opiniom, Promotorzy bardzo często nie dostrzegają) oraz jest pomocny w ustaleniu obowiązków tego podmiotu w zakresie raportowania.

Wreszcie, pozostają podmioty działające w roli Wspomagającego, tj. takie, które „podjęły się udzielić, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia” stanowiącego schemat. W szczególności takimi podmiotami mogą być biura księgowe czy instytucje finansowe, ale nie tylko. Na działanie w roli Wspomagającego szczególnie narażone są bowiem np. podmioty odpowiedzialne za kwestie finansowe, podatkowe i prawne w grupach podmiotów powiązanych.

Taka jednostka np. prowadząca księgi innym podmiotom, zatrudniająca prawnika piszącego lub opiniującego ich umowy i dyrektora finansowego opiniującego ich rozliczenia często natrafia na oznaki opracowania lub wdrożenia przez inne jednostki grupy schematu podatkowego. Jeżeli to robi – działając jako Wspomagający powinna upewnić się, czy nie ma do czynienia ze schematem i w niektórych sytuacjach zaraportować go. Również takie sytuacje powinien obejmować audyt MDR.

Kto wykonuje audyty MDR?

Audyt MDR powinien zostać przeprowadzony przez podmiot specjalizujący się w dokonywaniu takich czynności, który ma praktykę w identyfikowaniu schematów podatkowych i nie będzie pytał tylko o poszczególne cechy rozpoznawcze, ale o konkretne zdarzenia. Często tylko tak można zidentyfikować np. wystąpienie cechy ogólnej „zmiany zasad opodatkowania na korzystniejsze”, zapytanie o tę cechę większości osób wiele nie powie, w przeciwieństwie do zapytania o konkretne zapisy umowne, które wywierają taki skutek. Powoduje to znaczne zmniejszenie ryzyka błędu niezidentyfikowania schematu podatkowego w przedsiębiorstwie, a tym samym umożliwia prawidłowe wywiązanie się z obowiązków w zakresie raportowania. Przepisy nie określają wprost kto powinien dokonać takiego audytu; może to zrobić również przedsiębiorca samodzielnie, jeśli posiada odpowiednią wiedzę w tym zakresie.

Pomimo, że przepisy dotyczące schematów podatkowych obowiązują od 1 stycznia 2019 r. nadal pozostają zmorą dla podatników. Z uwagi na duży stopień skomplikowania przepisów MDR trudno jest mieć pewność, że poszczególne czynności, transakcje nie podlegają raportowaniu. Warto więc starać się minimalizować to ryzyko i systematycznie przeprowadzać w przedsiębiorstwach audyty podatkowe.

WSPOŁAUTOR: Łukasz Kempa