Trwają prace nad projektem kolejnej nowelizacji Kodeksu spółek handlowych – tym razem zmianie ulegną przepisy w zakresie transgranicznych połączeń, przekształceń i podziałów. Planowane zmiany mają docelowo ułatwić spółkom utworzonym zgodnie z prawem państw członkowskich prowadzenie działalności na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej.
Podsumowanie:
- Planowane zmiany mają na celu wdrożenie dyrektyw unijnych w przedmiocie transgranicznych przekształceń, połączeń i podziałów, w szczególności poprzez wprowadzenie do Kodeksu spółek handlowych regulacji dotyczących transgranicznych przekształceń i podziałów.
- Głównym celem nowelizacji jest ujednolicenie procesu reorganizacji transgranicznych, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniej ochrony wierzycielom, pracownikom i wspólnikom mniejszościowym spółek.
- Planowane jest również wprowadzenie pewnych uproszeń w procesach reorganizacji krajowych.
Konieczność zmiany polskich przepisów dotyczących transgranicznych przekształceń, połączeń i podziałów jest podyktowana obowiązkiem implementacji dyrektywy 2019/2121 Parlamentu Europejskiego i Rady w przedmiocie transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek oraz uzupełnienia implementacji dyrektywy 2019/1151 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do stosowania narzędzi i procesów cyfrowych w prawie spółek. Państwa członkowskie są zobowiązane do wprowadzenia odpowiednich regulacji prawnych w prawie krajowym służących do osiągnięcia wyrażonych w dyrektywach celów.
Termin implementacji pierwszej dyrektywy mija 31 stycznia 2023 roku, natomiast drugiej – 1 sierpnia 2023 r. Zmiany przepisów krajowych w omawianej materii powinny zatem nastąpić w perspektywie kolejnych miesięcy.
Nasz ekspert Magdalena Bilicka jest do Twojej dyspozycji.
Założenia planowanej nowelizacji Kodeksu spółek handlowych
Planowane zmiany mają na celu ułatwienie spółkom utworzonym zgodnie z prawem państw członkowskich Unii Europejskiej prowadzenia działalności na rynku wewnętrznym. Celem zmian jest ponadto ujednolicenie reguł prowadzenia procesów reorganizacji spółek.
Ważny fragment
Zgodnie z założeniami, prawo spółek do przekształcania, łączenia i podziału ponad granicami powinno być odpowiednio zrównoważone z ochroną pracowników, wierzycieli i wspólników. W związku z tym planowane zmiany przepisów powinny zawierać również postanowienia dotyczące ochrony praw wskazanych powyżej grup podmiotów.
Projektowane przepisy mają zapewnić odpowiednią ochronę wierzycielom poprzez:
- ustanowienie odpowiednich zabezpieczeń ich roszczeń oraz zapewnienie możliwości składania uwag do planu danej operacji transgranicznej,
- zapewnienie możliwości wszczęcia postępowania przeciwko spółce również w państwie członkowskim siedziby spółki przekształcanej w terminie dwóch lat od daty przekształcenia transgranicznego,
- wprowadzenie zasady solidarnej odpowiedzialności w sytuacji, gdy roszczenie wierzyciela spółki podlegającej podziałowi nie zostanie zaspokojone przez spółkę, której przydzielone jest zobowiązanie.
Ochrona wspólników mniejszościowych ma zostać zapewniona poprzez:
- umożliwienie składania uwag przez wspólników do planu danej operacji transgranicznej,
- zagwarantowanie sporządzenia sprawozdania dla wspólników określającego skutki danej operacji transgranicznej dla wspólników,
- zagwarantowanie wspólnikom wynagrodzenia za udziały lub akcje o wartości równej wartości ich udziałów lub akcji oraz możliwość skorzystania z oszacowania tego wynagrodzenia przez niezależnego biegłego,
- umożliwienie wspólnikom skorzystania z prawa zakwestionowania stosunku wymiany udziałów lub akcji przed właściwym organem lub podmiotem upoważnionym na mocy prawa krajowego (przy podziałach i połączeniach transgranicznych).
Zmiany powinny uwzględniać również ochronę praw pracowników i gwarantować im następujące uprawnienia:
- umożliwienie składania uwag przez pracowników do planu danej operacji transgranicznej,
- zagwarantowanie sporządzenia sprawozdania dla pracowników określającego skutki prawne danej operacji transgranicznej dla pracowników,
- umożliwienie złożenia przez pracowników opinii na temat wyżej wskazanego sprawozdania.
Ważny fragment
Zgodnie z założeniami ustawa nowelizująca ma zawierać również regulacje, które zapobiegną transgranicznym reorganizacjom dokonywanym w celu obejścia prawa lub też prowadzącym do jego naruszenia lub nadużycia (np. z zakresie naruszenia praw wierzycieli czy pracowników).
Zmiany w krajowych przekształceniach, połączeniach, podziałach spółek
Projektowane zmiany Kodeksu spółek handlowych mają obejmować również zmiany w krajowych procedurach, by zwiększyć możliwości transformacji polskich spółek, poprzez wprowadzenie analogicznych rozwiązań do tych, które są przewidziane w procedurach transgranicznych. Przykładowo, planowane jest wprowadzenia nowego typu podziału – podziału przez wyodrębnienie (który będzie polegał na przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę w zamian za udziały lub akcje spółki wyodrębnionej, które obejmie spółka dzielona), a także przyznanie pełnej zdolności łączeniowej i podziałowej spółce komandytowo – akcyjnej.
Ważny fragment
Celem tych zmian ma być uproszczenie krajowych procedur reorganizacji spółek w celu zwiększenia konkurencyjności polskich podmiotów oraz zwiększenia możliwości ich reorganizacji.
Przeniesienie siedziby spółki za granicę a likwidacja
Projektowane zmiany przepisów mają służyć również wykonaniu wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-106/16, który dotyczył polskiej spółki. Wskazany wyrok potwierdził, że traktatowa swoboda przedsiębiorczości obejmuje zapewnienie spółkom możliwości przeniesienia siedziby z jednego państwa członkowskiego do drugiego państwa członkowskiego bez konieczności przeprowadzenia likwidacji spółki. Stanowisko to jest sprzeczne z art. 270 pkt 2 Kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym przeniesienie siedziby za granicę stanowi przyczynę rozwiązania spółki. Wyrok TSUE ma charakter wiążący dla sądów rejestrowych, w związku z czym w ciągu ostatnich lat sądy te orzekały w sprzeczności z krajowymi przepisami. Na mocy planowanej nowelizacji, polskie przepisy zostaną dostosowane do powołanego wyroku TSUE.
Planowana nowelizacja Kodeksu spółek handlowych ma na celu wprowadzenie komplementarnych z systemem europejskim regulacji w zakresie przeprowadzania transgranicznych przekształceń, połączeń i podziałów spółek. Twórcy projektu zapewniają, że powyższym zmianom towarzyszyć będzie uproszczenie krajowych regulacji dotyczących reorganizacji spółek, nie wskazując jednak na razie jeszcze konkretnych rozwiązań. Grant Thornton wystosował do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów zapytanie o planowaną datę finalizacji prac nad projektem, z otrzymanej odpowiedzi wynika, że projekt jest w trakcie procesu uzgodnień wewnętrznych. Zakończenie prac ministerialnych nad projektem przewidziane jest na III kwartał 2022 r. Będziemy śledzić zmiany i na bieżąco informować o postępach prac.
AUTOR: Karolina Idziak, Stażysta w Zespole Kancelarii Prawnej Grant Thornton
