Wraz z opóźnionym wejściem w życie przepisów o podatku minimalnym, pojawiają się pierwsze wątpliwości podatników w zakresie dość szerokiego katalogu zwolnień od zapłaty nowej daniny. Zwłaszcza zapis dotyczący spółek o tzw. prostej strukturze właścicielskiej budzi wiele wątpliwości interpretacyjnych. O tym w jakich sytuacjach podatnik może podlegać zwolnieniu wskazujemy poniżej.
1. Podatek minimalny, a tzw. prosta struktura właścicielska.
Podatek minimalny jest kolejną formą opodatkowania podatkiem CIT. Po „odwieszeniu”, nowy podatek wszedł w życie dnia 1 stycznia 2024 roku, tak więc pierwsze rozliczenie nowej daniny nastąpi w 2025 r.
W założeniu podatek ten powinien objąć podmioty, które nie wykazują dochodu lub wykazują go na poziomie minimalnym bez uzasadnionej przyczyny. Przepisy Ustawy CIT wskazują na szereg zwolnień od zapłaty podatku minimalnego m.in. w przypadku posiadania przez spółkę tzw. prostej struktury właścicielskiej wskazanej w art. 24ca ust. 14 pkt 4) Ustawy CIT (zwolnienie podmiotowe).
2. Spółka z tzw. prostą strukturą właścicielska.
Wedle wskazanego przepisu podmioty funkcjonujące w prostej strukturze organizacyjno-prawnej to spółki bez rozbudowanych powiązań, których to odpowiednio udziałowcy, akcjonariusze lub wspólnicy są wyłącznie osoby fizyczne.
Dodatkowo Spółka nie może posiadać:
- bezpośrednio lub pośrednio więcej niż 5% udziałów/akcji w kapitale innej spółki lub bezpośrednio lub pośrednio więcej niż 5% ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną;
- innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.
Niespełnienie którejkolwiek z przesłanek, wyłącza spółkę z możliwości zastosowania zwolnienia.
3. Co dyskwalifikuje spółkę o tzw. prostej strukturze właścicielskiej ze skorzystania ze zwolnienia od zapłaty podatku minimalnego?
Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych, posiadanie w spółce choćby jednego udziałowca/akcjonariusza lub wspólnika niebędącego osobą fizyczną dyskwalifikuje podatnika od skorzystania ze zwolnienia z zapłaty podatku minimalnego.
Literalne brzmienie przepisów wskazuje wprost na osobę fizyczną, tak więc, spółki posiadające w strukturze właścicielskiej spółki osobowe, nawet jeśli złożone są wyłącznie z osób fizycznych nie mogą zastosować wskazanego zwolnienia.
Taką wykładnie przepisów potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 24 sierpnia 2022 o sygn. 0111-KDIB1-3.4010.455.2022.2.IZ, w której to zdaniem organu podatkowego, w przypadku, gdy wspólnikami spółki są spółki jawne, brak jest możliwości skorzystania ze zwolnienia z zapłaty podatku minimalnego.
Ważny fragment
Wymóg nieposiadania bezpośrednio lub pośrednio więcej niż 5% udziałów/akcji w kapitale innej spółki lub bezpośrednio lub pośrednio więcej niż 5% ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną czy nieposiadanie innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym nie wzbudziło dotychczas sporów interpretacyjnych.
Ważnym zagadnieniem, jednakże jest okres przez jaki podatnik powinien posiadać tzw. prostą strukturę właścicielską, aby móc skorzystać z przewidzianego zwolnienia.
Z literalnego brzmienia przepisów nie wynika, aby ustawodawca wskazał, iż warunek dotyczący powyższego zwolnienia powinien być spełniony w ciągu roku podatkowego obejmującego zeznanie, na podstawie którego wylicza się wartość podatku minimalnego, czy też warunek ten rozciąga się na cały rok podatkowy i podatnik obowiązany jest spełniać warunek przez cały rok podatkowy, a każde odstępstwo jest zagrożone sankcją wyłączenia spod przedmiotowego zwolnienia.
Z dotychczasowego, prezentowanego przez organy podatkowego stanowiska wynika, iż możliwe jest zastosowanie powyższego zwolnienia, wyłącznie w przypadku, kiedy przez cały rok podatkowy spełniony będzie warunek posiadania tzw. prostej struktury organizacyjnej. Zdaniem organów inna wykładania przepisów stoi w sprzeczności z celem założonym przez ustawodawcę jak również z doktryną prawa podatkowego (przykładowo: interpretacja indywidualna z dnia 26 sierpnia 2022 r. o sygn. 0111-KDIB1-1.4010.364.2022.1.SG, interpretacja indywidualna z dnia 30 września 2022 r. o sygn. 0111-KDIB2-1.4010.277.2022.1.MK).
Analizując powyższe przepisy, taka wykładnia przepisów przez organy podatkowego jest co najmniej wątpliwa, nie znajdująca oparcia w wykładni językowej i systemowej.
Dodatkowo przepis został skonstruowany w sposób pozytywny, tak więc, nie stoi na przeszkodzie, dokonanie wykładni w taki sposób, aby uznać, iż warunki posiadania tzw. prostej struktury właścicielskiej należy spełnić w ciągu roku podatkowego, a nie przez cały rok podatkowy. Taka argumentacja znajduje uzasadnienie m.in. poprzez wskazanie, iż ustawodawca nie skonstruował przepisu w sposób negatywny tj. poprzez wskazanie np. – „nieposiadania udziałów (akcji) w kapitale innej spółki przez cały rok podatkowy”.
Wątpliwość interpretacyjna w tym zakresie rzutuje na obowiązek podatkowy podatnika, a zgodnie z zasadą ordynacji podatkowej niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika.
Pozostaje w tym zakresie oczekiwać na reakcję ustawodawcy poprzez doprecyzowanie przepisu lub na orzeczenia sądów administracyjnych które wskażą prawidłową wykładnię przyjętych przepisów.
Ważny fragment
Uzasadnione wątpliwości podatników wzbudza stanowisko organów podatkowych dotyczące posiadania tzw. prostej struktury własnościowej przez cały rok podatkowy.
Daje to jasny sygnał do skrupulatnej analizy struktury organizacyjnoprawnej podatnika i w razie jej przewidywanej zmiany, do wystąpienia we własnej sprawie z wnioskiem o interpretacje indywidualną w zakresie zastosowania zwolnienia dotyczącego tzw. prostej struktury własnościowej.
Zapraszamy do kontaktu z ekspertami Grant Thornton w zakresie zarówno analizy postanowień umownych jak i pomocy w sporządzeniu wniosku o interpretację indywidulną w przedmiotowych sprawach.
Autorzy (Bieżące doradztwo podatkowe): Gabriela Borowa, Stażystka, Patryk Kanigowski, Senior Konsultant, Bieżące doradztwo podatkowe, Maciej Kordalewski
