Finansowanie zewnętrzne przedsiębiorstw jest ważnym motorem ich wzrostu. CFO i dyrektorzy finansowi powinni zadbać, aby polityka finansowania była optymalna. Jak jednak sprawdzić, czy struktura obecnego finansowania jest najlepsza z możliwych dostępnych? Czy marża kredytowa jest na poziomie rynkowym? Wreszcie czy obecna struktura jest bezpieczna i czy jest dostosowana do strategicznych celów firmy?
Podsumowanie
- Szybko zmieniające się otoczenie przedsiębiorstwa wymusza bardziej świadome zarządzanie różnymi jego aspektami.
- Szczególnie ważne jest to w aspekcie zarządzania długiem przedsiębiorstwa i polityką finansowania.
- Audyt zadłużenia pozwala na określenie, jakie ryzyka niesie ze sobą obecna sytuacja pomaga zniwelować takie ryzyka oraz zdyskontować rynkowe szanse.
Czym jest audyt istniejącego portfela długów
Audyt portfela długów przedsiębiorstwa to kompleksowe sprawdzenie, czy dług bankowy przedsiębiorstwa jest bezpieczny i optymalny pod względem:
- struktury,
- dobranych instrumentów finansowych,
- kosztów finansowania.
Audyt składa się z szeregu czynności i testów, jego wynikiem jest rekomendacja dla Klienta, w której wskazane i opisane są ryzyka, jakie mogą się zmaterializować, środki zaradcze wobec ryzyk oraz potencjalne możliwości optymalizacji i oszczędności.
Czy obecna struktura długu jest bezpieczna dla Firmy?
Najważniejszym celem audytu jest określenie, czy obecna struktura długu jest bezpieczna dla Firmy. Badana jest zdolność obsługi długu w przyszłości, wrażliwość na ewentualny wzrost stawek referencyjnych WIBOR i LIBOR oraz w przypadku kredytów w walutach obcych, wrażliwość na zmianę kursów walutowych. Jeżeli Firma dokonała zabezpieczenia przed wahaniami stóp procentowych i kursów, audyt bada skuteczność takiego zabezpieczenia.
Odporność na nieprzewidziane zdarzenia na rynku finansowym i ryzyko refinansowania to kolejny aspekt audytu. Tutaj warto rozważyć tzw contingency plans, i zbadać czy przedsiębiorstwo poradziłoby sobie w przypadku nagłego wycofania się jednego z banków z finansowania spółki. W szczególności, czy mogłoby użyć generowanego cash flow do przyspieszonej spłaty zadłużenia, ewentualnie jak szybko znalazłoby nowe banki finansujące. Warto przemyśleć też co by się stało w przypadku nagłego spadku EBITDA, na przykład gdyby kluczowy klient nagle wycofał się ze współpracy.
Sprawdź Debt advisory – doradztwo w pozyskaniu, strukturyzacji i optymalizacji finansowania Grant Thornton
Niezależny audyt portfela długów kluczowy dla optymalizacji i dostosowania struktury długu
Audyt jest punktem wyjścia do optymalizacji i uaktualnienia struktury długu zgodnie z dynamiką generalnej strategii przedsiębiorstwa, która zmienia się w czasie. To co było akceptowalnym rozwiązaniem na moment zaciągnięcia istniejącego zobowiązania, może ograniczać Firmę w jej dalszym rozwoju w kolejnych latach. Warunki, jakie Firma miała dostępne 2-3 lata temu, mogły znacząco się poprawić.
Dodatkowo istniejący dług finansuje dokonane już inwestycje, z kolei banki oczekują spłaty zaciągniętego zadłużenia. Jak więc zatem finansować kolejne inwestycje, jak skorzystać z pojawiających się możliwości akwizycji? Struktura długu nie powinna być hamulcem na drodze rozwoju Firmy.
Audyt długu a zabezpieczenia majątku i koszty finansowe
W toku zdrowego rozwoju przedsiębiorstwa rośnie jego zdolność kredytowa. Warto rozważyć czy rynek nie oferuje lepszych warunków w zakresie zabezpieczeń. Szczególnie ważne jest to w przypadku zabezpieczeń na majątku osobistym właścicieli. Audyt pozwoli na sprawdzenie, czy zdolność kredytowa przedsiębiorstwa nie jest wystarczającą gwarancją spłaty kredytów – wtedy można skłonić banki do rezygnacji z takich zabezpieczeń.
Audyt pozwala określić także pole do ewentualnej optymalizacji cenowej kosztów finansowania. Na koszt finansowania składa się wiele czynników, i nie są one ograniczone jedynie do marży kredytowej.
Finansowanie długu – dobór odpowiednich instrumentów finansowych i warunków
Rynek finansowy w Polsce w ostatnich latach bardzo się zmienił. Oferowane instrumenty finansowe to nie tylko kredyt obrotowy czy inwestycyjny, już teraz nowoczesne produkty kredytowe, jak leasing maszyn i budynków, faktoring czy finansowanie łańcucha dostaw cieszą się coraz większą popularnością. Uruchomienie unijnych programów pomocowych również otworzyło szerokie możliwości taniego finansowania. Audyt dokona analizy dostępności oraz przydatności dostępnych możliwości finansowania oraz zarekomenduje najlepsze rozwiązania na przyszłość.
Audyt to także analiza istniejącej dokumentacji kredytowej – klauzul czy kowenantów finansowych, wymogów i obowiązków kredytobiorcy. Audyt ma na celu wykazać, czy zapisy nie są rażąco krzywdzące dla kredytobiorcy.
Niezależny audyt portfela długów – co potem?
W zależności od wyników audytu i rekomendacji, w dalszej kolejności Zarząd Firmy może podjąć decyzję o przeprowadzeniu negocjacji ze swoimi bankami w sprawie koniecznych i pożądanych zmian. W grę wchodzić może renegocjacja samej dokumentacji kredytowej, jeżeli obecna struktura zadłużenia jest adekwatna, albo też przebudowa struktury istniejącego finansowania. Dalszym krokiem jest zebranie konkurencyjnych ofert na finansowanie z innych banków i ewentualne przeprowadzenie procesu refinansowania portfela kredytowego.
Zlecanie różnorodnych audytów w przedsiębiorstwach jest częstą praktyką pozwalającą bardziej świadomie zarządzać różnymi aspektami przedsiębiorstwa. Warto okresowo przeprowadzać takie audyty również w zakresie finansowania zewnętrznego, w szybko zmieniającym się otoczeniu gospodarczym, gdyż mogą się ujawnić znaczące możliwości optymalizacji kosztów oraz redukcji ryzyka w tym obszarze.
WSPÓŁAUTOR: Filip Szewczyk, Pozyskanie finansowania, strukturyzacja i optymalizacja długu
