Ministerstwo Finansów zmienia podejście do definicji pierwszego zasiedlenia w rozumieniu Ustawy VAT. Naczelny Sąd Administracyjny ponad rok temu orzekł, że zawężające rozumienie definicji z Ustawy VAT jest niezgodne z Dyrektywą 2006/112/WE. Ostatnio wydawane w imieniu Ministra Finansów interpretacje indywidualne zdają się to uwzględniać.
NSA stanął po stronie podatnika
W przedmiocie definicji pierwszego zasiedlenia zawartej w art. 2 pkt 14 Ustawy VAT wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 maja 2015 r. (sygn. akt I FSK 382/14). Sąd orzekł, że zawężenie kręgu czynności powodujących, iż obiekty powinny być uważane za zasiedlone wyłącznie do czynności opodatkowanych, nie znajduje podstawy w Dyrektywie 2006/112/WE. Pisaliśmy o tym w artykule z dnia 15 czerwca 2015 r. „NSA: „pierwsze zasiedlenie” niezgodne z Dyrektywą VAT” (http://grantthornton.pl/publikacja/nsa-pierwsze-zasiedlenie-niezgodne-z-dyrektywa-vat/ ).
Jak wskazują niedawno wydane w imieniu Ministra Finansów interpretacje indywidualne, organy podatkowe przyjęły linię zgodną z ww. wyrokiem NSA. Stwierdzają, że pierwsze zasiedlenie należy rozumieć szeroko, jako „pierwsze zajęcie budynku, używanie”. W efekcie, aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, jego używania, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej. Nie jest konieczne, aby pierwszemu zasiedleniu towarzyszyła czynność podlegająca opodatkowaniu VAT, np. dostawa lub zawarcie umowy najmu.
Jednolite podejście
Przykładem takich rozstrzygnięć mogą być min. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 24 maja 2016 r., sygn. 1061-IPTPP3.4512.151.2016.2.ALN, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 20 maja 2016 r., sygn. ILPP1/4512-1-169/16-4/JK oraz interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 6 maja 2016 r., sygn. ITPP3/4512-223/16/MZ.
Choć wydane w odmiennych stanach faktycznych, powyższe interpretacje prezentują jednolite stanowisko, z którego wynika, że pojęcie „pierwszego zasiedlenia” należy rozumieć szeroko i obejmuje ono nie tylko sytuację, gdy obiekt zostanie sprzedany, oddany w najem lub dzierżawę, ale również gdy wybudowany obiekt jest wykorzystywany przez podmiot do celów własnej działalności opodatkowanej.
Ujednolicenie stanowiska może z pewnością ułatwić życie podatnikom. Dotychczas bowiem organy podatkowe prezentowały różne podejście. Większość rozstrzygnięć wskazywała, że bez dokonania czynności podlegającej opodatkowaniu o pierwszym zasiedleniu nie mogło być mowy.
Dostawa częściej zwolniona
Nowa linia interpretacyjna rozszerza zakres sytuacji, w których podatnicy dokonujący dostaw nieruchomości mogą skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy VAT. Powyższy przepis stanowi, że zwalnia się od opodatkowania dostawę nieruchomości z wyjątkiem sytuacji, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, a także gdy pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Należy jednocześnie pamiętać, że w przypadku zwolnienia dostawy nieruchomości na gruncie VAT, transakcja taka podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Z tej perspektywy rozszerzenie pojęcia pierwszego zasiedlenia nie zawsze musi być korzystne. Dobrze więc pamiętać, że w niektórych przypadkach ze zwolnienia można zrezygnować.
Interpretacja definicji pierwszego zasiedlenia nastręczała podatnikom i urzędom niemałych trudności. Z tego względu jak najbardziej pozytywnie należy ocenić ujednolicanie linii interpretacyjnej. Dostawy nieruchomości zazwyczaj charakteryzuje wysoka wartość transakcji. W rezultacie pewność konsekwencji podatkowych takich transakcji jest szczególnie pożądana.
AUTOR: Jakub Makarewicz, Doradca podatkowy, Departament Doradztwa
