Przepisy akcyzowe dotyczące stosowania zerowej stawki akcyzy od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do innych celów niż napędowe lub opałowe zostały istotnie zmienione na początku 2016 r. Celem tych zmian było ograniczenie nieprawidłowości związanych z nieuprawnionym wykorzystywaniem tej stawki. Interpretacja tych przepisów wciąż jednak budzi wątpliwości podatników.

Warunki stosowania preferencji

Produkty ropopochodne, które co do zasady obciąża akcyza, są szeroko wykorzystywane w celach innych niż paliwowe, np. w produkcji rozpuszczalników, chemii budowlanej, kosmetyków i innych. Takie ich wykorzystanie nie powinno być opodatkowane akcyzą, stąd też objęte jest zerową stawką.

Przed dniem 1 stycznia 2016 r. przepisy akcyzowe nie przewidywały żadnych dodatkowych warunków, od których uzależnione byłoby stosowanie powyższej stawki. Nie było np. obowiązku pozyskiwania oświadczeń o przeznaczeniu, jak ma to miejsce w przypadku olejów opałowych. Liczył się cel – jeżeli faktycznie był on inny niż napędowy lub opałowy, przysługiwała stawka zerowa. Wspomniana nowelizacja wprowadziła istotne zmiany. Przede wszystkim ustalono zamknięty katalog sytuacji, w których stawka ta może znaleźć zastosowanie. Ponadto w odniesieniu do niektórych z tych sytuacji, nałożono na podmioty obowiązki o charakterze formalnym polegające na konieczności dokumentowania dostawy wyrobów energetycznych przez wystawianie tzw. dokumentów dostawy. W przypadku dostaw realizowanych w innych schematach niż z góry ustalone przez przepisy akcyzowe lub gdy nie spełniono określonych wymogów formalnych, skorzystanie z zerowej stawki akcyzy stało się niedopuszczalne.

W świetle powyższych przepisów aby np. sprowadzić z innego kraju Unii Europejskiej wyroby energetyczne w celu ich odsprzedaży krajowym odbiorcom wykorzystującym je do celów innych niż napędowe lub opałowe (np. w charakterze rozpuszczalników), wymagane jest posiadanie statusu tzw. zarejestrowanego odbiorcy (na co trzeba uzyskać zezwolenia urzędu skarbowego), a przemieszczenie wyrobów musi być potwierdzone dokumentem dostawy. W razie niespełnienia tych warunków przywieziony wyrób podlega pełnej stawce akcyzowej.

W niektórych przypadkach wprawdzie nie trzeba mieć ani szczególnego statusu podatkowego, ani nie jest konieczne wystawienie dokumentu dostawy aby skorzystać z preferencyjnej stawki. Wystarczy, żeby dany wyrób energetyczny przeznaczony do celów innych niż napędowe lub opałowe był przedmiotem sprzedaży detalicznej w opakowaniach jednostkowych o pojemności do 5 litrów lub wadze do 5 kilogramów. Jednak zdaniem organów podatkowych ten schemat dostawy dotyczy tylko sprzedaży krajowej i nie obejmuje przywozu z innych krajów UE celem odsprzedaży.

Trudności związane z korzystaniem z zerowej stawki akcyzy

Właściwe stosowanie przepisów dotyczących korzystania z zerowej stawki jest o tyle ważne, że skutki jakichkolwiek nieprawidłowości w tym zakresie mogą być niezwykle dotkliwe dla podatnika. Może on bowiem zostać obciążony akcyzą według maksymalnej stawki przewidzianej dla paliw silnikowych. Choć zasadność jej zastosowania budzi kontrowersje, o czym świadczy np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 22.06.2017 r. (sygn. akt III SA/Po 1227/16). W wyroku tym stwierdzono, że nie może być tak, aby pomimo przeznaczenia wyrobu energetycznego do celów innych niż napędowe lub opałowe, stosowano wobec niego stawkę właściwą dla paliw silnikowych.

O tym, że wątpliwości dotyczące analizowanych przepisów wciąż występują, świadczą interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, np. nr 0114-KDIP1-2.4013.10.2017.1.SM z 11.07.2017 r., nr 0111-KDIB3-3.4013.111.2017.1.PK z 08.09.2017 r., nr 0114-KDIP1-2.4013.19.2017.1.SM z 29.09.2017 r. czy nr 0111-KDIB3-3.4013.213.2017.3.MS z 14.12.2017 r. Powyższe kwestie były też przedmiotem sporów przed sądami administracyjnymi (np. wyrok z 22.11.2016 r. sygn. akt I SA/Kr 1098/16).

Sprawdź czy przysługuje Ci zwrot akcyzy!

Planowana zmiana przepisów

Ustawodawca dostrzegł trudności z prawidłowym interpretowaniem powyższych przepisów. Z opublikowanego projektu nowelizacji przepisów akcyzowych (z dnia 21.09.2017 r.) wynika, że regulacje dotyczące stosowania zerowej stawki akcyzy mają być zmienione. W uzasadnieniu do ustawy wprost wskazuje się, że celem tych zmian jest m. in. eliminacja wątpliwości interpretacyjnych w zakresie stosowania stawek akcyzy w przypadku wyrobów energetycznych przeznaczonych do celów innych niż napędowe lub opałowe, w sytuacji gdy nie ma do nich zastosowania zerowa stawka akcyzy.

Niestety – zmiany te nie ułatwią życia podatnikom. Z jednej strony wprawdzie wprowadzają korzystne rozwiązania, jak na przykład zastąpienie papierowego dokumentu dostawy dokumentem elektronicznymi. Z drugiej jednak strony nowe regulacje przewidują niekorzystne rozwiązanie. Podatnik bowiem, który nawet w sposób nie budzący wątpliwości udowodni, że wyroby energetyczne zostały zużyte zgodnie z przeznaczeniem, tj. do celów innych niż napędowe lub opałowe, ale nie dopełni jedynie warunków o charakterze formalnym, i tak zostanie pozbawiony prawa do skorzystania z zerowej stawki akcyzy. Niewielkim pocieszeniem jest to, że w takiej sytuacji zamiast maksymalnej stawki przewidzianej dla paliw silnikowych (czyli 1822 zł za 1000 litrów),  będzie zobowiązany zapłacić akcyzę według stawki w wysokości 1196 zł za 1000 litrów (jak dla oleju napędowego). Taka konstrukcja przepisów rodzi uzasadnione wątpliwości co do jej zgodności z prawem unijnym, prowadzi bowiem do sytuacji w której zużycie wyrobu energetycznego do celów innych niż napędowe lub opałowe, obciążane będzie akcyzą według stawki właściwej dla paliwa silnikowego.

Zrozumiałe są starania ustawodawcy stworzenia na tyle szczelnego systemu kontroli obrotu wyrobami energetycznymi, aby wyeliminować nadużycia polegające na nieuprawnionym korzystaniu z zerowej stawki akcyzy. Niemniej jednak należy w tych staraniach zachować umiar, tak aby wprowadzane mechanizmy były odpowiednie do celów, które chce się osiągnąć, a przede wszystkim aby nie ucierpieli na ich wprowadzeniu rzetelni przedsiębiorcy. Niestety wydaje się, że w tym przypadku analizowane regulacje idą w niewłaściwym kierunku.

Porozmawiajmy o Twoich wyzwaniach

Świadczymy usługi w zakresie Problem z zerową stawką akcyzy

Skontaktujemy się z Tobą w najbliższym dniu roboczym aby porozmawiać o Twoich potrzebach i dopasować do nich naszą ofertę.

Pole zawiera niedozwolone znaki

Poproś o kontakt

Niniejsza publikacja została sporządzona z najwyższą starannością, jednak niektóre informacje zostały podane w formie skróconej. W związku z tym artykuły i komentarze zawarte w „Newsletterze” mają charakter poglądowy, a zawarte w nich informacje nie powinny zastąpić szczegółowej analizy zagadnienia. Wobec powyższego Grant Thornton nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani dokładniejszym omówieniem niektórych kwestii poruszonych w bieżącym numerze „Newslettera”, zachęcamy do kontaktu i nawiązania współpracy. Wszelkie uwagi i sugestie prosimy kierować na adres jacek.kowalczyk@pl.gt.com.