Restrukturyzacja spółek komandytowo – akcyjnych bez podatku od czynności cywilnoprawnych

Charakter spółki komandytowo – akcyjnej

Spółka komandytowo-akcyjna (SKA) na gruncie polskiego kodeksu spółek handlowych jest spółką osobową, jednak specyficzną z uwagi na łączenie jednocześnie pewnych elementów spółki kapitałowej i osobowej. Spółka ta, o mieszanym charakterze osobowo-kapitałowym, była w ostatnich latach chętnie wykorzystywana jako wehikuł inwestycyjny w procesach restrukturyzacyjnych, z uwagi na korzystne dla jej wspólników zasady opodatkowania uzyskiwanych przez nią dochodów. Nadanie spółce statusu podatnika podatku dochodowego od osób prawnych obniżyło atrakcyjność prowadzenia działalności gospodarczej w tej formie, jednak w obrocie gospodarczym funkcjonuje obecnie wiele spółek tego rodzaju.

Do niedawna organy podatkowe uznawały przy tym, że SKA jest spółką osobową i na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) nie może korzystać z dobrodziejstw wyłączenia z opodatkowania restrukturyzacji spółek kapitałowych, wskazanych w art. 2 ust. 1 Ustawy PCC. Skutkowało to kwalifikacją czynności restrukturyzacyjnych (m.in. łączenia i przekształcenia SKA) jako podlegających opodatkowaniu zmian umowy spółki osobowej i obciążeniu operacji gospodarczych daniną wg stawki 0,5% podstawy opodatkowania.

Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie PCC

Pomiędzy organami podatkowymi a podatnikami toczyły się spory dotyczące sposobu implementacji do polskiego porządku prawnego zapisów dyrektywy z dnia 12 lutego 2008 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (2008/7/WE). Doprowadziło to do wydania w kwietniu 2015 r. przez Trybunał Sprawiedliwości UE głośnego wyroku w sprawie C-357/13 Drukarnia Multipress sp. z o.o. Wyrok wskazywał, iż należy uznać polską spółkę komandytowo-akcyjną za spółkę kapitałową na potrzeby opodatkowania podatkiem PCC określonych czynności restrukturyzacyjnych.

Wydany wyrok, mimo dość kategorycznego brzmienia nie rozstrzygnął w praktyce wszystkich wątpliwości organów podatkowych, jak traktować restrukturyzacje SKA W przypadku większości transakcji reorganizacyjnych dotyczących spółek komandytowo-akcyjnych płatnikiem podatku odpowiedzialnym za wyliczenie, pobranie i odprowadzenie podatku są bowiem notariusze. Mimo wyroku ETS i idącej za tym zmiany stanowiska organów podatkowych  niekiedy zdarzało się, że notariusze uzależniali realizację czynności od zapłaty podatku kalkulowanego wg niekorzystnych dla podatników zasad. Podatnicy niezasadnie pobranego podatku musieli w takich sytuacjach odzyskiwać go w formalnej procedurze zwrotu nadpłaconego podatku na gruncie Ordynacji podatkowej.

Interpretacja ogólna MF

Minister Finansów zdecydował się wydać  interpretację ogólna prawa podatkowego, która ma ujednolicić podejście organów podatkowych do opodatkowania czynności restrukturyzacyjnych z udziałem SKA podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 27 października 2015 r. nr pisma PL-LM.831.22.2015, wskazuje wprost, że na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych spółkę komandytowo-akcyjną należy kwalifikować jako spółkę kapitałową co oznacza miedzy innymi opodatkowanie kwoty o jaką jest podwyższany kapitał zakładowy niezależne od wartości wnoszonego wkładu, czy też zwolnienie z opodatkowania połączenia spółek z udziałem spółek komandytowo-akcyjnych, spółek z o.o. i spółek akcyjnych.

Co istotne interpretacja wskazuje również organom podatkowym, że zasadnym jest odstąpić od sporów z podatnikami, “jeżeli ich przedmiotem jest wykładnia przepisów nieuwzględniająca skutków wyroku wydanego w sprawie C-357/13 Drukarnia Multipress sp. z o.o.”.

Wydana interpretacja powinna doprowadzić do szybkiego zakończenia trwających sporów podatników z organami podatkowymi w zakresie opodatkowania SKA podczas restrukturyzacji i ujednolicić kwalifikację tego rodzaju czynności na przyszłość. W praktyce podatnicy i notariusze zyskują przy tym bezpieczeństwo stosując wykładnię jaka zaprezentowana została kilka miesięcy temu przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości.,

Autorem publikacji jest Wojciech Krysztofiak, Departament Doradztwa