Podsumowanie
- Przyjęty przez rząd projekt nowelizacji Kodeksu pracy jest podyktowany koniecznością wdrożenia do polskiego porządku prawnego dwóch unijnych dyrektyw – w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (nr 2019/1152) oraz tzw. dyrektywy rodzicielskiej/work-life balance (nr 2019/1158). Prace są opóźnione – termin wdrożenia ww. unijnych regulacji minął 1 i 2 sierpnia 2022 roku.
- Kluczowe zmiany wynikające z uchwalonej 10 stycznia 2023 roku nowelizacji Kodeksu pracy – jak poinformował szef rządu podczas konferencji prasowej – to m.in.: dodatkowy urlop rodzicielski, nieco wyższe zasiłki rodzicielskie, nowy urlop opiekuńczy czy elastyczna organizacja pracy dla rodziców małych dzieci.
Dłuższy urlop rodzicielski
Trwanie urlopu rodzicielskiego ma zostać wydłużone o 9 tygodni – z 32 do 41 w przypadku urodzenia jednego dziecka lub z 34 do 43 w przypadku porodu mnogiego. Zwiększony wymiar urlopu rodzicielskiego będzie przysługiwał obojgu rodzicom dziecka łącznie (tak jak do tej pory), jednakże dodatkowe 9 tygodni będzie „nieprzenoszalne” na drugiego rodzica (niewykorzystany urlop przepadnie). Czyli w praktyce każdy z rodziców będzie mógł skorzystać maksymalnie z 32/34 tygodni tego urlopu. Urlop rodzicielski będzie można podzielić na 5 części (zamiast na 4, jak dotychczas) – do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 rok życia.
Także rodzicie dzieci z zaświadczeniem o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu lub o nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu, powstałym w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu (zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”) zyskają więcej urlopu rodzicielskiego. Wyniesie on do 65 tygodni przy ciąży pojedynczej oraz do 67 tygodni w przypadku ciąży mnogiej.
W przypadku rodziców adopcyjnych wymiar urlopu rodzicielskiego również zostanie zwiększony – do 41 tygodni w przypadku przyjęcia jednego dziecka, do 42 tygodni w przypadku jednoczesnego przyjęcia co najmniej dwojga dzieci lub do 38 tygodni w przypadku adopcji starszego dziecka. Zmieni się ponadto górna granica wieku przysposabianego dziecka, po osiągnięciu którego będzie można skorzystać z takiego urlopu – zostanie podniesiona do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
Wyższe zasiłki rodzicielskie
Wysokości zasiłków po wydłużeniu urlopów związanych z rodzicielstwem zmieni się następująco wskutek przyjęcia projektowanych zmian:
- przy złożeniu wniosku o urlop rodzicielski nie później niż 21 dni po porodzie (przy urodzeniu jednego dziecka):
- urlop macierzyński (20 tygodni) – będzie płatny w wys. 81,5% (obecnie: płatny 80%);
- urlop rodzicielski (32 tygodnie) – płatny w wys. 81,5% (obecnie: płatny 80%);
- urlop rodzicielski przysługujący wyłącznie drugiemu rodzicowi (9 tygodni) – płatny 70% (obecnie: nie występuje).
- przy złożeniu wniosku o urlop rodzicielski co najmniej 21 dni po porodzie (przy urodzeniu jednego dziecka):
- urlop macierzyński (20 tygodni) – płatny 100% (tak jak obecnie);
- urlop rodzicielski (32 tygodnie) – płatny 70% (obecnie: pierwsze 6 tygodni – płatne 100%, kolejne 26 tygodni – płatne 60%);
- urlop rodzicielski przysługujący wyłącznie drugiemu rodzicowi (9 tygodni) – płatny 70%.
Ważny fragment
Do momentu publikacji niniejszego artykułu, na stronach Rządowego Centrum Legislacji nie opublikowano ostatecznej wersji projektu, przyjętej przez rząd 10 stycznia 2023 roku. Powyższe informacje dotyczą najnowszej opublikowanej w RCL wersji projektu, tj. z 25 lipca 2022 roku.
Pełny projekt nowelizacji Kodeksu pracy dostępny tutaj >> www.sejm.gov.pl
WSPÓŁAUTOR: Honorata Zakrzewska-Krzyś, Outsourcing kadr i płac