Pytania prejudycjalne zadane przez belgijski trybunał konstytucyjny
Belgijski Trybunał Konstytucyjny zwrócił się do TSUE o zbadanie ważności dyrektywy DAC6 nakładającej na niektórych pośredników i podatników obowiązku zgłaszania właściwym organom państw członkowskich potencjalnie agresyjnych uzgodnień transgranicznych.
Trybunał zadał pięć pytań prejudycjalnych dotyczących różnych aspektów systemu wprowadzonego dyrektywą DAC6:
- Trybunał zapytał czy DAC6 narusza przepisy Traktatu o Unii Europejskiej, Karty praw podstawowych UE, a w szczególności zasadę równości i niedyskryminacji, z uwagi na to, że nie ogranicza obowiązku zgłoszenia uzgodnień transgranicznych do podatku dochodowego od osób prawnych.
- Przedmiotem pytania drugiego, była kwestia naruszenia przez DAC6 zasady legalności w prawie karnym zagwarantowaną w europejskiej Konwencji praw człowieka, zasadę ogólną pewności prawa oraz prawo do poszanowania życia prywatnego zagwarantowane w Karcie i EKPC z uwagi na to, że pojęcia “uzgodnienie”, “pośrednik”, “uczestnik”, “przedsiębiorstwo powiązane”, przymiotnik “transgraniczne”, różne “cechy rozpoznawcze” i “kryterium głównej korzyści”, które dyrektywa stosuje w celu określenia zakresu stosowania i zasięgu obowiązku zgłoszenia uzgodnień transgranicznych podlegających zgłoszeniu, nie są wystarczająco jasne i precyzyjne.
- Pytanie trzecie zwracało uwagę na fakt, że moment rozpoczęcia biegu 30-dniowego terminu, w którym pośrednik lub właściwy podatnik powinien spełnić obowiązek zgłoszenia uzgodnienia transgranicznego, nie jest określony wystarczająco jasno i precyzyjnie.
- Kolejne pytanie brzmiało: czy DAC6 narusza prawo do poszanowania życia prywatnego zagwarantowane w Karcie i EKPC z uwagi na przewidywanie, że jeżeli państwo członkowskie przyjmuje niezbędne środki w celu umożliwienia pośrednikom zwolnienia się z obowiązku przekazywania informacji dotyczących uzgodnień transgranicznych, gdy taki obowiązek zgłoszenia wiązałby się z naruszeniem tajemnicy zawodowej, to państwo to musi zobowiązać pośredników do bezzwłocznego powiadomienia każdego innego pośrednika / właściwego podatnika o ciążących na nim obowiązkach?
- Ostatnie pytanie obejmowało zakres naruszenia prawa do poszanowania życia prywatnego zagwarantowane w Karcie i EKPC z uwagi na to, że obowiązek zgłoszenia uzgodnień transgranicznych pociąga za sobą ingerencję w prawo do poszanowania życia prywatnego pośredników i właściwych podatników.
Opinia Rzecznika Generalnego TSUE
W odniesieniu do wszystkich pięciu pytań zadanych przez Trybunał, Rzecznik Generalny Nicholas Emiliou przedstawił 29 lutego 2024 r. swoją opinię, w której nie dopatrzył się niezgodności przepisów DAC6 z prawem unijnym. Poniżej przedstawiamy wnioski wynikające z opinii Rzecznika.
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
CIT oraz inne podatki
W zakresie pytania nr 1, zdaniem Rzecznika, nie jest nieracjonalne, iż prawodawca Unii postanowił usprawnić współpracę administracyjną w zakresie potencjalnie agresywnych podatkowych uzgodnień transgranicznych w odniesieniu do szerokiego spektrum podatków nowo wprowadzonym obowiązkiem zgłoszenia. Równie uzasadnione jest wyłączenie z zakresu obowiązku zgłoszenia tych podatków, w odniesieniu do których współpraca administracyjna jest regulowana innym zestawem przepisów. Z powyższych rozważań wynika, że analiza pytania pierwszego nie wykazała żadnego powodu, aby uznać, że obejmując zakresem DAC6 podatki inne niż podatek dochodowy od osób prawnych, prawodawca Unii naruszył zasadę równości i niedyskryminacji.
Czytaj więcej: Raportowanie schematów podatkowych w 2024 r.- kogo dotyczy obowiązek i jak się z niego wywiązać?
Definicje DAC6 przejrzyste
Odnosząc się do drugiego i trzeciego pytania, Rzecznik stwierdził, że nie przekonują go twierdzenia, zgodnie z którymi DAC6 narusza zasadę legalności kar ujętą w Karcie. W tym zakresie uznał, że:
- zasada 30 dni określona w DAC6 jest wystarczająco jasna i precyzyjna,
- nie uważa, żeby kryterium głównej korzyści było niejasne lub nieprecyzyjne – istotny jest nie subiektywny punkt widzenia danego podatnika, ale oczekiwanie jakie miałaby w tym zakresie rozważna i rozsądnie poinformowana osoba oraz, że kryterium to wymaga oceny elementów, które w dużej mierze mają obiektywny charakter,
- również termin „wdrożenie” nie został uznany za niejasny według Rzecznika – zauważył przy tym, że działania takie jak udzielanie ogólnych porad, niezwiązanych z określonym i konkretnym uzgodnieniem podatkowym dla jednego lub większej liczby konkretnych klientów, lub zwykły udział w dyskusjach i wymianie poglądów między pośrednikami a podatnikami lub między różnymi pośrednikami, nie wymagają od pośrednika dokonania zgłoszenia na podstawie DAC6.
- za to termin „uzgodnienie” w ocenie Rzecznika jest terminem ogólnym z natury i ma szeroki zakres – jednak nie oznacza to, że terminy te są niejasne lub niejednoznaczne. W jego ocenie wszystkie pojęcia sformułowane w DAC6 są transparentne i zrozumiałe.
Zwolnienie się z obowiązku zgłoszenia MDR
Rzecznik odnosząc się do 4 pytania stwierdził, że zgodnie z DAC6 państwa członkowskie mogą przyznać pośrednikom prawo do zwolnienia się z obowiązku do przekazania informacji o podlegających zgłoszeniu uzgodnieniach transgranicznych jedynie w sytuacji, w której obowiązek zgłoszenia narusza tajemnicę zawodową, która na mocy prawa krajowego danego państwa członkowskiego jest uznawana w odniesieniu do adwokatów i innych profesjonalistów, którzy w wyjątkowych okolicznościach są traktowani w taki sam sposób jak adwokaci.
Brak naruszenia prawa do poszanowania życia prywatnego podatników
Nicholas Emiliou odnosząc się do ostatniego pytania wskazał, że rzeczywiście na gruncie DAC6 dochodzi do ingerencji w życie prywatne podatników jednak ingerencja może być uzasadniona jako konieczna i proporcjonalna do osiągnięcia określonych celów interesu publicznego uznawanych przez UE. Ograniczenie wykonywania praw jest określone przepisami, których stosowanie jest wystarczająco jasne i przewidywalne, nie zmienia to jednak faktu, że mają one dość szeroki zakres.
Trybunał Sprawiedliwości UE nie jest formalnie związany z opinią Rzecznika Generalnego, jednak w praktyce sędziowie często kierują się opiniami rzeczników przy wydawanych orzeczeniach. Możemy się zatem spodziewać podobnych wniosków zawartych
w wyroku TSUE.
WSPÓŁAUTORKA: Gabriela Borowa, Doradztwo podatkowe
Czytaj więcej o MDR:
