Podsumowanie
- Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
- Urlop na żądanie jest częścią urlopu wypoczynkowego i podlega takim samym regułom jak urlop wypoczynkowy, czyli pracownik może z niego skorzystać, jeśli uzyska aprobatę pracodawcy.
Odbiór nadgodzin
Przepisy Kodeksu pracy zakładają możliwość wnioskowania przez pracownika o odbiór czasu spędzonego na pracy w godzinach nadliczbowych:
Art. 151 (2) § 1: „W zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika, może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy.”
W takim przypadku pracownik nie zachowuje prawa do dodatku, który przysługiwałby mu za pracę w godzinach nadliczbowych, a czas wolny udzielany jest w tym samym wymiarze, w którym występowała nadliczbowa praca. Dodajmy też, że wniosek ten nie jest wiążący dla pracodawcy – ma on prawo zadecydować, że w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych wypłaci pracownikowi odpowiedni dodatek.
Sprawdź Outsourcing kadr i płac Grant Thornton
Home office
Praca zdalna, czyli tzw. home office, jest coraz bardziej popularna i pożądana przez pracowników. Również pracodawcy są skłonni są umożliwiać sporadyczną pracę w domowym zaciszu, jeśli pozwala na to specyfika zadań pracownika. Jeśli w firmie wdrożony został system pracy zdalnej, pracownik powinien zawnioskować o tymczasową zmianę miejsca pracy. Wniosek składa się w formie zwyczajowo przyjętej w firmie, natomiast ze względu na kwestie BHP, powinien on zawierać informacje o godzinie rozpoczęcia i zakończenia pracy, a dla celów odbioru pracy przez przełożonego, również zakres prac, które będzie wykonywał pracownik.
O tym, jak wdrożyć home office, przeczytaj w artykule na naszym blogu.
Zasiłek opiekuńczy
Zgodnie z art. 32 ustawy zasiłkowej, zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza.
Jednocześnie, zgodnie z §3 Rozporządzenia MPiPS w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy, dowodem usprawiedliwiającym nieobecność pracownika w pracy w razie zaistnienia okoliczności uzasadniających konieczność sprawowania przez niego osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8 z powodu nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, jest oświadczenie pracownika.
W celu otrzymania zasiłku opiekuńczego z powyższego tytułu, pracownik powinien złożyć następujące dokumenty:
- wniosek o wypłatę zasiłku opiekuńczego na druku Z-15,
- własne oświadczenie o nieprzewidzianym zamknięciu żłobka lub przedszkola, do którego uczęszcza dziecko – wraz z informacją o tym, kiedy został o tym fakcie poinformowany.
Pracownicy powinni być świadomi, iż podpisując wniosek Z-15 oświadczają o prawdziwości danych w nim zawartych. Podanie informacji niezgodnych ze stanem faktycznym, w razie kontroli ZUS, może grozić odebraniem prawa do zasiłku.
Zawiadomienie o zamknięciu najpóźniej 7 dni wcześniej
Zgodnie z komentarzem do ustawy zasiłkowej (punkt 253) za nieprzewidziane zamknięcie żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, uważa się sytuację, o której ubezpieczony został zawiadomiony w terminie krótszym niż 7 dni, tj. mniej niż tydzień przed datą zamknięcia danej placówki.
Powiadomienie może nastąpić w każdej formie zwyczajowo przyjętej w danej placówce. Ważne jest jednak, aby faktycznie miało miejsce.
Ważny fragment
Doniesienia medialne o planowanym strajku, tudzież informacje o tym, że przedszkole planuje do niego przystąpić, nie stanowią oficjalnego powiadomienia o zamknięciu placówki.
Zwolnienie od pracy na opiekę
Art. 188 Kodeksu pracy stanowi, że pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od pracy na opiekę decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.
Urlop na żądanie
Zgodnie z art. 1672 Kodeksu pracy pracodawca jest zobowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Urlop na żądanie jest częścią urlopu wypoczynkowego i podlega takim samym regułom, jak urlop wypoczynkowy – czyli pracownik może z urlopu skorzystać, jeśli uzyska aprobatę pracodawcy.
Współautor: Katarzyna Romanowska, Menedżer, Outsourcing kadr i płac