Wraz z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2018 roku MSSF 15 zmienia się standard stosowany do ujmowania strat z tytułu umów o budowę.
Do 31 grudnia 2017 roku umowy o budowę podlegały regulacjom MSR 11 „Umowy o usługę budowlaną”. Standard ten jednoznacznie wskazywał, iż w przypadku umów, których łączne koszty realizacji przekroczą łączne przychody, przewidywaną stratę należy ująć bezzwłocznie jako koszt.
Od 1 stycznia 2018 roku przychody ze sprzedaży są ujmowane zgodnie z nowym standardem tj. MSSF 15 „Przychody z umów z klientami”. Standard ten zmienia podejście do ujmowania przychodów, wprowadzając nowe definicje i zasady rozpoznawania przychodów. Natomiast nie zawiera on regulacji dotyczących ujmowania strat z tytułu umów, których koszty wykonania przekroczą przychody (dalej jako straty z tytułu umów).
Straty z tytułu umów o budowę od 1 stycznia 2018
Brak w MSSF 15 regulacji odpowiadających zasadom MSR 11 nie oznacza zlikwidowania obowiązku ujmowania rezerw na straty z tytułu umów. Od 1 stycznia 2018 roku standardem, który należy stosować dla tego typu umów jest MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe oraz aktywa warunkowe”. MSR 37 w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2018 jednoznacznie wskazuje w pkt.5(g), iż ma on zastosowanie do umów klientami, które stały się umowami rodzącymi obciążenia. Umowa z klientem, której koszty realizacji przewyższają przychody, spełnia definicję umowy rodzącej obciążenia, zawartą w tym standardzie. Zgodnie z tą definicją jest to umowa, na podstawie której nieuniknione koszty wypełnienia obowiązku przewyższają nad korzyściami, które – według przewidywań – będą uzyskane. Na nieuniknione koszty wynikające z umowy składają się co najmniej koszty netto zakończenia umowy, odpowiadające niższej spośród kwot kosztów wykonania umowy i kosztów odszkodowań lub kar z tytułu niewykonania umowy.
Sprawdź Audyt Grant Thornton
Zasady wyceny
Jeśli jednostka jest stroną umowy rodzącej obciążenia – to w pierwszej kolejności ujmuje stratę z tytułu utraty wartości aktywów przeznaczonych do realizacji umowy, o ile takie aktywa występują. Następnie wycenia obecny obowiązek wynikający z tej umowy i ujmuje go jako rezerwę.
MSR 37 opisuje rezerwę jako obecny obowiązek jednostki wynikający ze zdarzeń przeszłych, którego kwota lub termin zapłaty nie są pewne, ale którego wypełnienie spowoduje wypływ środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne. Obowiązek jednostki może mieć charakter prawny bądź zwyczajowy. Ten pierwszy wynika z umów czy ustawodawstwa. Ten drugi wynika z ustalonego postępowania jednostki w przeszłości, opublikowanych zasad czy złożonego oświadczenia, czym jednostka wzbudziła oczekiwanie stron trzecich, co do wypełnienia zobowiązania.
Najbardziej właściwym szacunkiem rezerwy jest kwota, jaką – zgodnie z racjonalnymi przesłankami – jednostka zapłaciłaby w celu wypełnienia obowiązku na koniec okresu sprawozdawczego.
W konsekwencji zastąpienia MSR 11 nowym standardem dotyczącym ujmowania przychodów tj. MSSF 15, do wyceny i ujmowania rezerw na straty z tytułu umów stosowany będzie MSR 37 i jego regulacje dotyczące umów rodzących obciążenia.
