Spory udział sprzedaży oraz zakupów polskich spółek przeprowadzany jest z kontrahentami zagranicznymi. Najczęściej transakcje te denominowane są w walutach obcych, co naraża polskie podmioty na wahania kursów walut i nieplanowane straty lub nadzwyczajne zyski w momencie realizacji płatności. Jednym z popularnych sposobów na ograniczenie skutków takich wahań jest zawieranie transakcji pochodnych na zakup lub sprzedaż waluty obcej.
Najczęściej spółki zawierają kontrakty terminowe forward lub opcje walutowe z obsługującym je bankiem. W momencie zawarcia takiej umowy następuje ustalenie kursu realizacji, ale nie występują żadne (kontrakty forward) lub tylko niewielkie przepływy pieniężne (opcje) między bankiem a spółką. Dopiero w momencie realizacji umowy następuje wymiana walut po umówionym z góry kursie lub rozliczenie w kwocie netto (jedna ze stron przelewa drugiej kwotę zysku/straty na umowie).
Jak tego typu transakcje ujmuje się w księgach i sprawozdaniu finansowym? Zarówno Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 39, jak i rozporządzenie w sprawie rachunkowości instrumentów finansowych* nakazują na dzień zawarcia kontraktu forward lub opcji ująć taki kontrakt w aktywach lub pasywach. Kwota, którą należy zaksięgować równa jest wartości pierwszego przepływu, a więc w przypadku kontraktu forward nie jest konieczne żadne księgowanie.
Sprawdź Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF/MSR) Grant Thornton