Wydana przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) w 2014 roku zmiana do Międzynarodowego Standardu Rachunkowości nr 27 (MSR 27) przywraca możliwość ujęcia w jednostkowym sprawozdaniu finansowym inwestycji w jednostkach zależnych, wspólnych przedsięwzięciach i jednostkach stowarzyszonych z zastosowaniem metody praw własności. Zmiana obowiązuje dla lat obrotowych zaczynających się 1 stycznia 2016 roku lub po tej dacie. Jednostka, która zdecyduje się na zastosowanie metody praw własności powinna pamiętać o ujęciu retrospektywnym w sprawozdaniu finansowym.
Dotychczas metoda praw własności mogła być wykorzystywana jedynie w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych dla odzwierciedlenia inwestycji w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach. Nowe rozwiązanie ma na celu zwiększenie przejrzystości i porównywalności informacji pomiędzy różnymi rodzajami sprawozdań finansowych. A także daje szanse na zastosowanie tej samej metody wyceny inwestycji w jednostkach stowarzyszonych zarówno w jednostkowych jak i skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych, co powinno skutkować obniżeniem pracochłonności.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że według RMSR jednostkowym sprawozdaniem finansowym jest sprawozdanie , które sporządzane jest dodatkowo do:
- skonsolidowanego sprawozdania finansowego przez jednostkę posiadającą jednostki zależne, lub
- sprawozdania finansowego sporządzanego przez jednostkę nieposiadającą jednostek zależnych, ale posiadającą inwestycje w jednostki stowarzyszone lub wspólne przedsięwzięcia, które zgodnie z MSR 28 muszą być wycenione metodą praw własności.
Sprawdź Audyt Grant Thornton
Na czym polega metoda praw własności?
Metoda praw własności polega na wycenie udziałów (akcji) w jednostkach podporządkowanych w wysokości udziału w wartości aktywów netto tych podmiotów. Jeżeli następuje zwiększenie wartości aktywów netto jednostek podporządkowanych wskutek wypracowanego zysku efekt ten przekłada się na sprawozdanie finansowe inwestora, który zwiększa wartość udziałów (akcji) oraz ujmuje przychody w proporcji do udziału w aktywach netto emitenta. Jeżeli emitent ponosi stratę, jego aktywa netto ulegają zmniejszeniu, a efekt ten przekłada się na sprawozdanie finansowe inwestora, który zmniejsza wartość udziałów (akcji) oraz ujmuje koszty. Ten sposób wyceny powoduje, że udział inwestora w wyniku finansowym emitenta przekłada się na jego sprawozdanie finansowe co jest zgodne z charakterem relacji występujących pomiędzy nim a jednostką podporządkowaną. Jednocześnie, przy zastosowaniu metody praw własności, wypłata dywidendy nie wpływa na wynik finansowy inwestora, zapewniając wyższą, w porównaniu z innymi metodami wiarygodność informacji finansowej wynikającej ze sprawozdania inwestora. Wypłata dywidendy jest interpretowana jako upłynnienie lokaty w aktywa netto jednostki podporządkowanej i powoduje zmniejszenie jej wartości.
Warto przy zastosowaniu tej metody pamiętać, że w przypadku stosowania metody praw własności na dzień nabycia udziałów (akcji ), gdy powstaje relacja podporzadkowania, udział w aktywach netto jednostki podporządkowanej powinien być ustalony na podstawie wartości godziwej aktywów netto, a nie wartości księgowej. Ustalenie wartości godziwej aktywów netto w ujęciu retrospektywnym może stanowić wyzwanie dla tych jednostek, które nie sporządzały jeszcze jednostkowego sprawozdania finansowego z wykorzystaniem metody praw własności.
