Obowiązek przekazywania Krajowej Administracji Skarbowej dobowych wyciągów z konta

Kogo obejmie obowiązek przekazywania informacji?

Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie gospodarczej będą zobowiązane do przekazywania Szefowi KAS za pomocą środków komunikacji elektronicznej  wyciągów z rachunków bankowych w terminie do końca dnia następującego po każdej kolejnej dobie (z wyłączeniem sobót i dni ustawowo wolnych od pracy). Na mocy przepisów zawartych projekcie zmian do ustawy Ordynacja Podatkowa, z obowiązku dobowego raportowania zostały wyłączone jednostki sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych oraz mikro przedsiębiorcy.

Obowiązek przekazywania wyciągów ma być realizowany na dwa sposoby:

1. za pośrednictwem banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-rozliczeniowej – w przypadku rachunków prowadzonych przez bank posiadający adres siedziby lub oddziału na obszarze RP lub przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową
2. bezpośrednio przez podatnika – w przypadku rachunków prowadzonych przez bank posiadający adres siedziby lub oddziału poza obszarem Polski.

Zakres informacji objętych obowiązkiem przekazywania

Projekt ustawy przewiduje, aby wyciąg bankowy zawierał następujące informacje:

1. dane nadawcy i odbiorcy płatniczego (nazwa i adres oraz NIP lub REGON, jeśli są dostępne);
2. numer rachunku nadawcy i rachunku obcego;
3. datę i czas obciążenia rachunku nadawcy lub datę i czas dokonania wpłaty gotówkowej;
4. kwotę i walutę;
5. tytuł i opis zlecenia płatniczego;
6. saldo rachunku przedsiębiorcy po realizacji zlecenia płatniczego – w przypadku danych przekazywanych przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo – kredytową prowadzącą rachunek przedsiębiorcy;
7. informację o numerze rachunku wirtualnego utworzonego w celu identyfikacji masowych płatności, jeżeli zlecenie płatnicze dotyczy uznania takiego rachunku – w przypadku danych przekazywanych przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo – kredytową prowadzącą uznawany rachunek przedsiębiorcy.

Rozszerzenie katalogu dowodów w postępowaniu podatkowym i ograniczenie obowiązku zachowania tajemnicy skarbowej

W projekcie ustawy zaproponowano również rozszerzenie katalogu dowodów, które mogą zostać użyte w postępowaniu podatkowym, poprzez nowelizację przepisu art. 181 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z jego nowym brzmieniem dowodami w postępowaniu podatkowym będą również dokumenty zgromadzone w toku działalności analitycznej prowadzonej przez Krajową Administrację Skarbową.  Powyższa zmiana  ma na celu wyeliminowanie wątpliwości i negowania przez podatników wykorzystywania przez organy skarbowe dokumentów zgromadzonych w ramach czynności analitycznych

Ponadto zmianom ma także ulec zakres przedmiotowy tajemnicy skarbowej (art. 293 Ordynacji podatkowej) w zakresie wyłączenia jej stosowania do danych dotyczących udostępnienia kontrahentowi podatnika informacji o:

• niezłożeniu przez podatnika deklaracji lub innych dokumentów, do których składania są zobowiązani podatnicy na podstawie przepisów ustaw podatkowych,
• braku ujęcia przez podatnika w deklaracji lub innych dokumentach czynności, do których był on zobowiązany lub
• braku zapłaty podatku wynikającego z deklaracji lub innych dokumentów składanych przez podatników.

Wprowadzenie powyższej zmiany ma celu stworzenie mechanizmu ochrony podatników przed poniesieniem konsekwencji nieuczciwości kontrahentów poprzez ich ostrzeganie w przypadku „podejrzanych” transakcji lub zawiadamiania elektronicznie podatników o stwierdzonych nieprawidłowościach.

Korzyści dla budżetu państwa…

Celem, który przyświecał prawodawcy w opracowywaniu koncepcji wprowadzenia proponowanych zmian było ograniczenie oszustw i nadużyć występujących w zakresie podatku od towarów i usług oraz podatków dochodowych, w tym w szczególności oszustw karuzelowych. Ma to w bezpośredni sposób przyczynić się to zwiększenia wpływu środków pieniężnych do budżetu państwa (szacuje się, że z tytułu samego tylko podatku VAT ma to być ok. 11,5 mld złotych). Dodatkowo wskazuje się na możliwość szybszego wykrywania potencjalnych nieprawidłowości w przestrzeganiu przepisów prawa podatkowego i reagowanie na nie w czasie rzeczywistym oraz  na zwiększenie skuteczności egzekucji należności podatkowych

… a dla podatników?

Wprowadzenie obowiązku przekazywania przez podatników dobowych wyciągów z rachunków bankowych zdaniem autorów projektu zmian do ustawy ma przyczynić się m.in. do:

• ograniczenia kontroli podatkowych tylko i wyłączenie do podatników, u których zidentyfikowano nieprawidłowości w transakcjach pomiędzy podmiotami,
• skrócenia czasu weryfikacji deklaracji w przypadku zwrotów (szybsze uzyskiwanie zwrotów)
• zwolnienia podatników z obowiązku dostarczania do urzędów skarbowych dokumentów potwierdzających zapłacenie podatku naliczonego w przypadku chęci uzyskania zwrotu podatku VAT w przyspieszonym terminie
• zmniejszenia liczby kontroli podatkowych oraz kontroli celno – skarbowych

O ile wskazane przez ustawodawcę korzyści z wprowadzenia nowych przepisów – tak dla budżetu państwa jak i dla podatników – zasługują na uznanie, to w ocenie wielu przedsiębiorców proponowane przez projektodawcę zmiany w prawie pozostawiają wiele niejasności. Wątpliwości budzi fakt, czy z tak dużej ilości wyciągów bankowych KAS będzie w stanie wyodrębnić podejrzane transakcje i czy rzeczywiście jest to właściwe narzędzie do przeciwdziałania nadużyciom. Przedsiębiorcy podkreślają także, że cel projektowanych przepisów, choć jak najbardziej racjonalny, nie może uzasadniać zbierania informacji o przedsiębiorcach i ich kontrahentach na tak ogromną skalę. Państwo będzie posiadać informacje o wrażliwych i pilnie chronionych szczegółach prowadzonej działalności: obrotach, cenach, kontrahentach. Ponadto wyjątkowy krótki okres czasu pomiędzy zgłoszeniem projektu ustawy (23 maja 2017 roku) a wejściem w życie nowych przepisów (1 września 2017 roku) jest nie do zaakceptowania, gdyż nie daje przedsiębiorcom czasu na dostosowanie użytkowanych systemów finansowo-księgowych do wymogów przekazywania danych.