W myśl dotychczas obowiązujących przepisów, w przypadku jednoczesnego zatrudnienia w ramach kilku umów zleceń, jeśli pracownik nie posiadał innych tytułów do ubezpieczeń, obowiązkowym tytułem do ubezpieczeń społecznych była umowa zawarta najwcześniej (jako pierwsza).
Ubezpieczony mógł sam wskazać inny wariant i wybrać sobie umowę, z której chciał mieć odprowadzane wszystkie składki. Z pozostałych umów, bez względu na wysokość podstawy wymiaru składek wynikającej z pierwszej umowy, trzeba było odprowadzać obowiązkowo jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne (do ubezpieczeń społecznych można było przystąpić dobrowolnie). Jeżeli będąc zatrudnionym na umowę zlecenia, ubezpieczony posiadał inny obowiązkowy tytuł do ubezpieczeń społecznych (np. umowa o pracę, działalność gospodarcza) to obowiązek ubezpieczenia z umowy zlecenia zależał o wysokości podstawy wymiaru składek z tego drugiego tytułu. Aby zlecenie nie podlegało oskładkowaniu musiała to być: w przypadku umowy o pracę – równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę, w przypadku działalności gospodarczej – minimalna podstawa składek wymagana dla działalności.
Sprawdź Outsourcing finansowo-księgowy Grant Thornton
Zmiany w 2016 roku
Od 1 stycznia 2016 ulegną zmianie zasady rozstrzygania zbiegów tytułów do ubezpieczeń społecznych oraz ustalania obowiązku podlegania ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z umowy zlecenia. W największym stopniu dotkną one ubezpieczonych zatrudnionych w ramach kilku umów zleceń, nie posiadających innych tytułów do ubezpieczeń.
Zwolnienia ze składek
Podstawą do zwolnienia umowy zlecenia z obowiązkowych składek ZUS będzie posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń pod warunkiem, że podstawa wymiaru składek z tego drugiego tytułu będzie w danym miesiącu równa lub wyższa niż obowiązujące minimalne wynagrodzenie za pracę, a w przypadku działalności gospodarczej – minimalna podstawa składek wymagana dla przedsiębiorców. Jeśli przynajmniej dla jednego z tych źródeł warunek będzie spełniony, umowa zlecenie nie będzie podlegała obowiązkowym składkom. Jeżeli natomiast podstawy z poszczególnych innych tytułów będą niższe niż wymagana minimalna, trzeba będzie je sumować i dopiero po uzyskaniu łącznej podstawy równej, bądź wyższej od minimalnej, możliwe będzie zwolnienie umowy zlecenia ze składek na ubezpieczenia społeczne. Nie będzie już zatem możliwe zawarcie umowy z wynagrodzeniem np. 200 zł, od którego odprowadzane będą składki społeczne i jednocześnie drugiej, z wynagrodzeniem 5000 zł, od której ubezpieczony zapłaci tylko składkę zdrowotną.
Działalność gospodarcza a ubezpieczenie społeczne
Osoba prowadząca działalność gospodarczą opłacająca składki na zasadach preferencyjnych oraz zatrudniona na zlecenie, będzie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z obu tytułów, chyba, że podstawa z tytułu zlecenia będzie co najmniej równa minimalnemu wynagrodzeniu.
Ustalenie łącznej podstawy składek
Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z tytułu umowy zlecenia konieczne będzie ustalanie łącznej podstawy składek odrębnie dla każdego miesiąca. Łączna podstawa składek nie będzie uwzględniała podstawy wynikająca z przychodu uzyskanego w danym miesiącu, ale już po ustaniu tytułu do ubezpieczenia (kiedy ubezpieczony w miesiącu wypłaty nie podlegał ubezpieczeniom ani jeden dzień). Ustalenie łącznej podstawy składek do rozstrzygnięcia zbiegu tytułów będzie dokonywane według kolejności ich powstawania.
Umowa zlecenia zawarta z własnym pracodawcą
Nie zmienią się zasady oskładkowania umów zleceń w przypadku zawarcia takiej umowy z własnym pracodawcą lub wykonywania w ramach takiej umowy pracy na rzecz własnego pracodawcy. Nadal przychód z takiej umowy zlecenia będzie traktowany jak przychód ze stosunku pracy, a co za tym idzie, ubezpieczony będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom w pełnym zakresie, bez względu na wartość podstawy wymiaru składek.
Przedstawione powyżej zmiany w radykalny sposób zmieniają dotychczasowe zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umowy zlecenia i umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Nadchodzący rok będzie obfitował w zmiany przepisów dotyczących spraw pracowniczych. Aby nic Państwu nie umknęło zapraszamy do śledzenia naszego bloga – „Poradnik HR”, na łamach, którego będziemy na bieżąco opisywać i informować Państwa o obecnych i przyszłych rewolucyjnych zmianach.
