Ministerstwo Finansów (dalej: MF) dnia 21 lipca 2020 r. wydało objaśnienia podatkowe w zakresie nowych preferencji stosowanych w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19 (dalej: Objaśnienia). Na gruncie ustaw antycovidowych zostały wprowadzone szczególne rozwiązania podatkowe, m.in. w zakresie stosowania ulg podatkowych B+R i IP Box.
Poniżej przedstawiamy kwestie poruszone przez Ministerstwo Finansów w Objaśnieniach w zakresie ulgi B+R i ulgi IP Box. Niestety owe Objaśnienia nie rozwiały wątpliwości podatników w zakresie prawa do skorzystania z ulg podatkowych w trakcie roku.
Podsumowanie:
- Podatnicy mają możliwość zastosowania ulga na działalność innowacyjną już w momencie obliczania i wpłacania zaliczek na podatek w trakcie roku.
- Warunkiem wcześniejszego zastosowania preferencji jest prowadzenie prac w celu przeciwdziałania COVID-19.
- Podatnicy wciąż mają wątpliwości, co należy rozumieć pod pojęciem "przeciwdziałania COVID-19".
Ulga B+R w czasie pandemii
Co do zasady, podatnicy po zakończeniu roku podatkowego mają prawo pomniejszyć podstawę opodatkowania o wydatki poniesione na działalność B+R. Za koszty kwalifikowane mogą zostać uznane tylko te koszty, które w roku podatkowym stanowią dla podatnika koszty uzyskania przychodów. Tym samym, koszty ponoszone na działalność badawczo-rozwojową dwukrotnie pomniejszają podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.
Więcej o uldze B+R pisaliśmy w cyklu „12 przykazań ulgi B+R”.
Regulacje dotyczące ulgi B+R, które zostały wprowadzone Ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568 z późn. zm.); (dalej: Ustawa COVID), przewidują możliwość skorzystania z ulgi na działalność badawczo-rozwojową już w trakcie roku 2020. To oznacza, że już na etapie obliczania miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy, można pomniejszać podstawę opodatkowania o koszty kwalifikowane.
Ważny fragment
Najważniejszym warunkiem zastosowania preferencji na nowych zasadach, jest ponoszenie przez podatnika w 2020 roku wydatków na działalność badawczo-rozwojową, której celem jest opracowanie produktów niezbędnych do przeciwdziałania COVID-19.
Koszty działalności badawczo-rozwojowej muszą spełniać wszystkie przesłanki do uznania je za koszty kwalifikowane oraz dodatkowo muszą być bezpośrednio związane z przeciwdziałaniem COVID-19.
W Objaśnieniach MF posłużyło się przykładem zastosowania nowej preferencji przez przedsiębiorcę z branży optycznej: podatnik w 2020 r. podjął prace badawczo-rozwojowe nad stworzeniem soczewek antybakteryjnych, które ograniczą zakażenie się SARS-CoV-2. Prowadzone badania generowały u podatnika koszty, które mieszczą się w katalogu kosztów kwalifikowanych z ustaw o podatkach dochodowych. W związku ze spełnieniem wszystkich przesłanek do zastosowania nowej preferencji, podatnik z zaprezentowanego przykładu może skorzystać z ulgi B+R już w trakcie roku 2020. Tym samym, podatnik już na etapie obliczania miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy, może pomniejszać podstawę opodatkowania o koszty kwalifikowane.
Ważny fragment
Warunkiem skorzystania z wyżej opisanej szczególnej preferencji, jest wykorzystywanie kwalifikowanych praw własności intelektualnej, które zostały wytworzone, rozwinięte lub ulepszone w wyniku działalności badawczo-rozwojowej, do przeciwdziałania COVID-19.
Ze szczególnych zasad stosowania ulgi IP Box mogą skorzystać podatnicy, którzy osiągnęli dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w roku podatkowym rozpoczynającym się przed 1 stycznia 2020 r., a kończącym się po 31 grudnia 2019 r. lub w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 stycznia 2019 r. a przed 1 stycznia 2021 r. Wprowadzając te regulacje, celem ustawodawcy było objęcie szczególną preferencją kwalifikowanych dochodów uzyskanych w 2020 r.
Ustawodawca określił zasady obliczania zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku w następujący sposób:
- Pierwszą zaliczkę oblicza się od sumy kwalifikowanych dochodów, osiągniętych od 1 marca 2020 r., z zastosowaniem 5% stawki podatku;
- Kolejne zaliczki (miesięczne bądź kwartalne) oblicza się jako różnicę miedzy podatkiem obliczonym z zastosowaniem 5% stawki podatku, od sumy kwalifikowanych dochodów, osiągniętych od 1 marca 2020 r., a sumą należnych zaliczek za poprzednie okresy rozliczeniowe obliczonych od tych dochodów.
Kwalifikowane prawa własności intelektualnej to prawa własności intelektualnej, które podlegają ochronie prawno-autorskiej na podstawie przepisów odrębnych ustaw. Ustawodawca pochylił się również nad tym zagadnieniem.
Jeżeli podatnik nie posiada jeszcze prawa ochronnego, może on zastosować preferencyjną stawkę w trakcie roku podatkowego, jeżeli złożył on do właściwego organu wniosek o uzyskanie takiego prawa, w terminie 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca za który przy obliczaniu zaliczki na podatek zastosował stawkę 5%.
W Objaśnieniach przywołano przykłady podatników z branży odzieżowej oraz z branży informatycznej:
- Przykład 1
W pierwszym przypadku przedsiębiorca prowadził prace badawcze nad stworzeniem kombinezonów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, a następnie przestawił całą swoją produkcję na wytwarzanie opracowanych, innowacyjnych produktów. W lutym 2020 r. podatnik zaczął uzyskiwać dochody z kwalifikowanego IP. Wystąpił on również z wnioskiem do właściwego urzędu o udzielenie patentu na nowy produkt. Tym samym podatnik będzie mógł zastosować preferencyjną stawkę podatku już w momencie obliczania i wpłacania zaliczek na podatek dochodowy od kwalifikowanych IP, od marca 2020 r. – od tego miesiąca stosuje się szczególną preferencję podatkową.
- Przykład 2
W drugim przypadku MF przedstawiło podatnika, zajmującego się wprowadzeniem i rozbudowaniem systemu pracy zdalnej. W trakcie podejmowanych działań, podatnik w żadnym momencie nie prowadził działalności badawczo-rozwojowej, jak również nie posiadał praw do ulepszanego oprogramowania. Obie te przesłanki prowadzą do wykluczenia możliwości zastosowania ulgi IP Box zarówno w trakcie roku, jak i po jego zakończeniu.
Mimo Objaśnień wciąż są wątpliwości
Rozwiązania wprowadzone Ustawą COVID z pewnością miały na celu zachęcenie podatników do podejmowania działań, które w sposób bezpośredni będą służyły przeciwdziałaniu COVID-19. Ponadto, szczególne regulacje dotyczące ulgi B+R i ulgi IP Box mogą wspomóc podatników wytwarzających niezbędne materiały i innowacyjne rozwiązania, dzięki możliwości zastosowania preferencji już w trakcie roku 2020, a nie jak do tej pory – po zakończeniu roku podatkowego.
Ustawodawca zdefiniował pojęcie „przeciwdziałania COVID-19”, którym posługuje się w regulacjach dotyczących ulg innowacyjnych. Zgodnie z art. 2 ust. 2 Ustawy COVID:
Ważny fragment
Ilekroć w ustawie jest mowa o „przeciwdziałaniu COVID-19” rozumie się przez to wszelkie czynności związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków, w tym społeczno-gospodarczych, choroby COVID-19.
Niestety w Objaśnieniach MF nie odwołało się do przywołanej definicji. Spektrum działań podatników może być szerokie, a skorzystanie z omawianych preferencji, zdaje się, ma opierać się na subiektywnym osądzie przedsiębiorcy. Podatnicy mają obawy, czy organy podatkowe nie podważą ich działań podejmowanych w trakcie roku, jako działań służących przeciwdziałaniu COVID-19. Obecnie nie wiadomo, jakimi przesłankami będą kierowały się organy podatkowe podczas weryfikacji prawidłowości zastosowania szczególnych preferencji na podstawie Ustawy COVID. W przepisach jest mowa o produktach „niezbędnych” do przeciwdziałania COVID-19. Produkt, który dla podatnika mógł się wydawać niezbędny do przeciwdziałania, dla organu podatkowego może okazać się zbędny. Objaśnienia niestety nie rozwiały tych i innych wątpliwości.
Podsumowując, nowe rozwiązania podatkowe z pewnością mogą okazać się korzystne dla podatników, którzy podejmują w toku prowadzonej działalności gospodarczej prace, które w ich opinii mają na celu przeciwdziałanie COVID-19. Niestety najnowsze objaśnienia podatkowe nie rozwiewają wszystkich wątpliwości podatników.
W celu przezwyciężenia niepewności związanych ze skorzystaniem z ulgi B+R lub ulgi IP Box i uzyskać korzyści już w trakcie roku 2020, w naszej opinii warto skorzystać z pomocy praktyków specjalizujących się kompleksowo w tej kwestii.
WSPÓŁAUTOR: Joanna Krajnik, Konsultant, Bieżące doradztwo podatkowe