W trakcie kryzysu w 2008 r. wielu podatników „odpuściło” kwestie należytej staranności podatkowej, koncentrując się na ratowaniu biznesu. Później tego żałowali, bo kontrolujący wytykali im wszystkie błędy. Wyciągamy więc wnioski z historii. Przewidujemy, że wskutek uszczuplonego budżetu fiskus zwiększy liczbę kontroli podatkowych. Trzeba zatem się do tego dobrze przygotować. Ruszamy więc z nowym cyklem: 12 przykazań podatkowej staranności po koronawirusie.
Podsumowanie:
- Należytą staranność należy zachować zawsze, a w czasie epidemii szczególnie, z uwagi na zwiększoną liczbę oszustów starających się wykorzystać okazję.
- Praca zdalna sprzyja popełnianiu błędów przez pracowników, którzy mogą mieć utrudniony dostęp do informacji. Prawidłowo rozpisane procedury mogą zapobiec tej sytuacji.
- Polityka podatkowa może pomóc porządkować wiele kwestii, ułatwić delegowanie zadań i umożliwić szybkie zastąpienie osoby nieobecnej.
Mniej w budżecie
Ministerstwo Finansów podało, że dochody budżetu państwa za pierwsze cztery miesiące 2020 roku okazały się o 9 miliardów niższe niż rok wcześniej. Największe spadki dotyczą podatku CIT (29% r/r). W dodatku wydatki wzrosły o 19 miliardów złotych.
Tę dziurę trzeba będzie jakoś załatać. Przewidujemy natężone kontrole podatkowe i wnikliwe analizowanie przez kontrolujących, czy podatnicy mają wszystkie dokumenty, oświadczenia czy certyfikaty uprawniające do stosowania stawek obniżonych w podatku u źródła, stawek zerowych w VAT czy innych preferencji podatkowych. Czy właściwie wywiązali się ze wszystkich obowiązków i jak to udokumentowali.
Żniwa dla oszustów
Tym bardziej, że czas epidemii to żniwa dla oszustów. Poprzez ograniczenia nałożone w związku z COVID-19 transakcje odbywają się bez kontaktu fizycznego z kontrahentem, trudniej jest zweryfikować rzeczywistą działalność dostawcy, „złote interesy” pojawiają się jak grzyby po deszczu. To wszystko powoduje, że obecnie, łatwiej niż wcześniej, można paść ofiarą oszustwa, zostać wplątanym w karuzelę podatkową, czy zrealizować transakcję z kontrahentem, który jest nieuczciwy. Dlatego nie można zapomnieć o dochowaniu należytej staranności.
O należytej staranności
Obowiązek jej dochowania znajdziemy w wielu aktach prawnych. Zaczynając od ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, poprzez ustawy podatkowe, m.in. Ordynację podatkową, która wprost wskazuje na obowiązek posiadania procedury MDR, ustawę CIT/PIT, nakładającą wymóg dochowania należytej staranności w wielu sytuacjach, w szczególności w ramach poboru podatku u źródła. Mamy jeszcze wynikający z Ustawy VAT obowiązek kompletowania wybranych dokumentów aby zachować prawo do odliczenia oraz stosowania stawki 0%i tzw. Metodykę Ministerstwa Finansów dot. należytej staranności w VAT.
Również analiza orzeczeń sądów administracyjnych prowadzi do wniosku, że to podatnik musi ciągle udowadniać, że działał w dobrej wierze i dochował należytej staranności. Jeśli tego nie robi, grożą mu sankcje.
Wreszcie, Ministerstwo Finansów opublikowało niedawno projekt wytycznych dotyczących Ram Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego. Ważne i obowiązkowe dla podatników, którzy chcieliby zawrzeć tzw. umowę o współdziałanie. Ale inni też mogą czerpać wskazówki z tego dokumentu. Znajdziemy tam oczekiwania urzędników w stosunku do m.in.:
- strategii podatkowej,
- zarządzania ryzykiem podatkowym,
- delegowania zadań na właściwe osoby w firmie,
- zarządzania kadrami, informacjami oraz infrastrukturą IT.
Tę właśnie problematykę chcemy poruszyć w naszym nowym cyklu. Znajdziecie w nim Państwo 12 artykułów z praktycznymi poradami jak dochować należytej staranności – jakimi kryteriami się kierować, jakich pracowników zaangażować, jakim obszarom działalności poświęcić szczególną uwagę, by stworzyć własne „procedury należytej staranności podatkowej” – dla jednych mniej, dla innych bardziej szczegółowe i rozbudowane, ale zawsze poprawiające nasze bezpieczeństwo.
Braki w budżecie trzeba będzie uzupełnić, więc na wzmożone kontrole trzeba się po prostu przygotować. Jednym ze sposobów jest należyta staranność i dobrze przygotowane polityki podatkowe,
12 przykazań podatkowej staranności po koronawirusie
- Historia zatoczy koło, czyli co zrobi fiskus po koronawirusie
- Pewne są śmierć i podatki, czyli obowiązki podatników w czasie trwania i po pandemii
- Czy procedury to bzdury? Czyli o tym, czy warto mieć procedury podatkowe
- Kontrahenci lepsi i gorsi, czyli jak podzielić kontrahentów
- Nie tylko księgowi, czyli rola różnych pracowników w rozliczeniach podatkowych
- Łańcuch dowodzenia, czyli o odpowiedzialności
- Czas na dupokryjki, czyli kiedy i jak sięgać po zabezpieczenia urzędowe
- Sygnaliści wystąp, czyli anonimowe informowanie o naruszeniach
- Kiedy fiskus puka do twych drzwi, czyli zasady działania w przypadku kontroli
- Kontrola najwyższą formą zaufania, czyli nadzór rozliczeń podatkowych w firmie
- Do szuflady czy do pieca? Czyli o archiwizacji
- Nic nie może wiecznie trwać, czyli jak być czujnym
