Podsumowanie
- Postępowanie upadłościowe poprzedzone jest postępowaniem w przedmiocie ogłoszenia upadłości, które inicjowane jest poprzez złożenie odpowiedniego wniosku;
- W przypadku likwidacji masy upadłości, syndyk powinien podejmować takie działania w ramach tego procesu, aby możliwe było zakończenie likwidacji w ciągu 6 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości;
- Sąd stwierdza zakończenie postępowania po wykonaniu ostatecznego planu podziału albo gdy w toku postępowania wszyscy wierzyciele zostali zaspokojeni, jak również po prawomocnym zatwierdzeniu układu.
Czytaj raport: Ryzyko upadłości wśród polskich firm rośnie
Postępowanie o ogłoszenie upadłości
Krokiem poprzedzającym główne postępowanie upadłościowe jest postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości, inicjowane przez spółkę stosownym wnioskiem do sądu. Etap ten zakończony jest wydaniem przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Z dniem wydania tego postanowienia rozpoczyna się właściwa procedura upadłościowa.
Szczegółowe informacje w zakresie niezbędnych dokumentów i danych, które należy zawrzeć we wskazanym wniosku, znajdą Państwo w poprzedniej publikacji znajdującej się na naszej stronie: Upadłość spółki, jak się do niej przygotować
Podmioty w postępowaniu upadłościowym
Oprócz spółki, która ogłosiła upadłość (upadły), w postępowaniu upadłościowym występuje szereg innych podmiotów.
Po ogłoszeniu upadłości, czynności postępowania upadłościowego wykonuje co do zasady sędzia-komisarz, za wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla właściwości sądu. W związku z powyższym, to sędzia-komisarz m.in. kieruje tokiem postępowania upadłościowego oraz sprawuje nadzór nad czynnościami syndyka.
Kolejnym podmiotem występującym w postępowaniu upadłościowym jest wspomniany wyżej syndyk, który ustala skład masy upadłości na dzień ogłoszenia upadłości. Wyznacza go sąd w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości. Syndyk swoją funkcję pełni za wynagrodzeniem. W sprawach dotyczących masy upadłości dokonuje on czynności we własnym imieniu, ale na rachunek upadłego. Przy czym syndyk nie odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w sprawach dotyczących masy upadłości, lecz za szkodę wyrządzoną wskutek nienależytego wykonywania obowiązków.
Wierzyciele upadłego także biorą udział w postępowaniu
m.in. poprzez:
- zgromadzenie wierzycieli, które zwołuje sędzia komisarz, gdy wymaga tego ustawa, na stosowny wniosek albo jeżeli uzna to za potrzebne. Sędzia-komisarz w obwieszczeniu określa termin, miejsce i przedmiot obrad oraz sposób głosowania. Zgromadzenie wierzycieli podejmuje uchwały, które jednakże mogą zostać uchylone przez sędziego-komisarza w razie ich sprzeczności z prawem, naruszeniem dobrych obyczajów albo rażącym naruszeniem interesu wierzyciela, który głosował przeciw uchwale;
- radę wierzycieli, którą ustanawia (jak również powołuje i odwołuje jej członków) sędzia-komisarz – z urzędu, o ile uzna to za potrzebne, bądź na stosowny wniosek.
Rada wierzycieli posiada wiele kompetencji, w tym m.in. udziela pomocy, ale też kontroluje czynności syndyka oraz bada stan funduszów masy upadłości.
Zawiadomienie wierzycieli o ogłoszeniu upadłości i zgłoszenie wierzytelności
Kluczowym aspektem z punktu widzenia wierzycieli upadłego jest sposób zawiadamiania o ogłoszeniu upadłości podmiotu. Zawiadomienie takie odbywa się dwutorowo.
Ważny fragment
Pierwszą oraz najważniejszą drogą do powiadomienia wierzycieli jest obwieszenie wspomnianego już postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Krajowym Rejestrze Zadłużonych.
W treści tego postanowienia sąd wzywa wierzycieli upadłego do zgłoszenia wierzytelności syndykowi w terminie 30 dni od tego obwieszczenia.
Za drugi sposób powiadomienia wierzycieli o ogłoszeniu upadłości odpowiedzialny jest syndyk, który powinien niezwłocznie dokonać zawiadomienia wierzycieli o upadłości. Powyższe dotyczy jednak tych wierzycieli, których adresy są znane na podstawie ksiąg upadłego. Syndyk o upadłości zawiadamia także m.in. komorników, którzy prowadzą postępowania egzekucyjne przeciwko upadłemu.
Lista wierzytelności
Następnie, po upływie terminu do zgłaszania wierzytelności i po zweryfikowaniu tych zgłoszonych, syndyk niezwłocznie sporządza listę wierzytelności, która podlega zatwierdzeniu przez sędziego-komisarza. Warto mieć na uwadze, że lista taka może być w określonych okolicznościach uzupełniania.
Co istotne, niektóre wierzytelności będą umieszczane na liście wierzytelności z urzędu.
W zakresie spóźnionych wierzycieli, którzy nie zgłosili swoich wierzytelności w terminie, zgłoszenie przez nich dokonane nie wpływa na złożone do tej pory plany podziału. Uznaną wierzytelność takiego spóźnionego wierzyciela uwzględnia się jedynie w planach podziału sporządzonych po uznaniu tej wierzytelności.
Po obwieszczeniu listy wierzytelności zarówno wierzycielowi, jak i (pod pewnymi warunkami) upadłemu przysługuje w stosownym terminie prawo do złożenia sprzeciwu co do odpowiednio uznania, bądź odmowy uznania wierzytelności.
Spis inwentarza i plan likwidacyjny
Jak już wspomniano, syndyk ustala także skład masy upadłości na dzień ogłoszenia upadłości. Po zakończeniu tego procesu składa on spis inwentarza, który w pewnych warunkach może podlegać uzupełnieniu. Oprócz spisu inwentarza syndyk powinien dokonać także oszacowania majątku wchodzącego do masy upadłości oraz sporządzić plan likwidacyjny, który zawiera m.in. propozycje sposobów sprzedaży składników majątku upadłego.
Na podstawie spisu inwentarza, jak również innych stosownych dokumentów syndyk sporządza także sprawozdanie finansowe na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości przez upadłego.
Likwidacja masy upadłości
Następnie, po sporządzeniu wszystkich odpowiednich dokumentów syndyk przystępuje do likwidacji masy upadłości. Obowiązkiem syndyka jest takie podejmowanie działań w ramach tego procesu, aby możliwe było zakończenie likwidacji w ciągu 6 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości.
Co do zasady, likwidacja masy upadłości następuje przez:
- sprzedaż z wolnej ręki, lub
- w drodze przetargu, lub
- aukcji przedsiębiorstwa upadłego w całości lub jego zorganizowanych części, nieruchomości i ruchomości, wierzytelności oraz innych praw majątkowych wchodzących w skład masy upadłości, albo
- ściągnięcie wierzytelności od dłużników upadłego i wykonanie innych jego praw majątkowych.
Sumy uzyskane w wyniku likwidacji masy upadłości wchodzą w skład funduszy masy upadłości, które są dzielone jednorazowo, bądź kilkakrotnie w miarę likwidacji masy upadłości, po zatwierdzeniu listy wierzytelności w całości albo części, jak również planu podziału przez sędziego-komisarza. Wykonanie planu podziału polega na wydaniu lub przelaniu na rachunek bankowy kwoty wierzytelności wierzycielowi przez syndyka.
Należy mieć także na uwadze, że zaspokajanie wierzycieli z funduszów masy upadłości odbywa się wedle kolejności ściśle określonej przez ustawę.
Układ z wierzycielami
Należy mieć na uwadze, że w postępowaniu upadłościowym możliwe jest uniknięcie likwidacji masy upadłości, w sytuacji zawarcia układu z wierzycielami, jednakże pod określonymi warunkami. Propozycje układowe mogą zostać zgłoszone przez upadłego, wierzyciela oraz syndyka. Następnie sędzia-komisarz, po spełnieniu stosownych przesłanek odpowiednio może zwołać albo zwołuje zgromadzenie wierzycieli w celu głosowania nad tym układem.
Po wykonaniu ostatecznego planu podziału albo gdy w toku postępowania wszyscy wierzyciele zostali zaspokojeni, jak również po prawomocnym zatwierdzeniu układu, sąd stwierdza zakończenie postępowania.
Postępowanie upadłościowe należy do procesów złożonych oraz czasochłonnych. Z uwagi na wielość podmiotów występujących w omawianym postępowaniu oraz liczne środki zaskarżenia, które przysługują nie tylko upadłemu, ale i wierzycielom, niezbędne może okazać się wsparcie specjalisty przy przeprowadzeniu całej przedstawionej procedury, w celu kompleksowej ochrony interesów występującego w nim przedsiębiorcy.
Hubert Zieliński – doradca z Filipiak Babicz Legal Sp.k
Postępowania upadłościowe, które toczą się na podstawie wniosków złożonych po dniu 1 grudnia 2021 r. są prowadzone wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego - Krajowego Rejestru Zadłużonych. W Rejestrze można na bieżąco śledzić proces likwidacji masy upadłości oraz monitorować ponoszone przez syndyka wydatki. Aktywne uczestniczenie przez wierzyciela w postępowaniu upadłościowym także będzie wymagało od niego posługiwania się systemem teleinformatycznym.
JAK MOŻEMY POMÓC?
Eksperci Grant Thornton zapewniają wsparcie prawno-finansowe, polegające na wdrożeniu mechanizmów pozwalających na zapewnienie przedsiębiorcom osobistego bezpieczeństwa w sytuacji zaistnienia stanu niewypłacalności, poprzez przygotowanie narzędzi umożliwiających bieżący monitoring sytuacji finansowej przedsiębiorcy, a także kompleksowe wsparcie prawne w zakresie przygotowań do postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Grant Thornton współpracuje również ze specjalistami doświadczonymi we wspieraniu podmiotów już w toku postępowania upadłościowego, przez co może zapewnić przedsiębiorcom całościową obsługę podczas przeprowadzania omawianej procedury.
WSPÓŁAUTORKA: Zuzanna Piątek, Junior Associate, Zespół Kancelarii Prawnej Grant Thornton
Upadłość / restrukturyzacja spółki – dowiedz się więcej
- Upadłość czy restrukturyzacja? Dlaczego warto przygotować się do takiego wyboru?
- Jak przygotować się do restrukturyzacji?
- Upadłość spółki – jak się do niej przygotować?
- Jaki rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego wybrać?
- Jak wygląda postępowanie upadłościowe?
- Jakie są konsekwencje ogłoszenia upadłości dla prowadzonego biznesu?
