Dotychczas znaczna część sporów między podatnikami i organami dotyczyła możliwości rozliczenia w ramach ulgi B+R kosztów poniesionych na wynagrodzenia pracowników za okres ich nieobecności. W tym zakresie warto odnotować kolejny korzystny dla podatników wyrok NSA, który zapadł 14 grudnia 2022 r. (sygn. II FSK 1204/20). Orzeczenie wpisuje się w kształtującą się obecnie linię orzeczniczą NSA.
Podsumowanie
- W ocenie NSA przepisy nie dają podstaw do wyłączenia z ulgi B+R kosztów wynagrodzeń dotyczących urlopów, choroby lub innej usprawiedliwionej nieobecności.
- To kolejny korzystny dla podatników wyrok sądu kasacyjnego. Analogiczny pogląd przeważa również w aktualnym orzecznictwie wojewódzkich sądów administracyjnych.
Problem absencji pracowniczych na kanwie ulgi B+R
Preferencja na działalność badawczo-rozwojową obowiązuje w polskim prawie relatywnie krótko (jej pierwsza wersja weszła w życie w roku 2016). W związku z tym, podatnikom brakuje praktycznych i ogólnodostępnych wskazówek związanych z weryfikacją prawa do skorzystania z ulgi przez organy podatkowe. Większość dotychczas znanych sporów sądowych między organami podatkowymi oraz podatnikami dotyczy wydawanych interpretacji indywidualnych.
Na podstawie ogólnodostępnych danych można dojść do wniosku, iż duży odsetek sporów sądowych pomiędzy podatnikami oraz Dyrektorem KIS dotyczy możliwości rozliczenia w kosztach kwalifikowanych wynagrodzeń pracowników za czas absencji. Organ interpretacyjny w wydawanych na przestrzeni lat interpretacjach obstaje przy stanowisku, że przedmiotowy rodzaj kosztów nie może być rozliczony przez innowacyjne przedsiębiorstwo w ramach ulgi B+R. Podnoszony jest przy tym argument, że przepisy uzależniają prawo do rozliczenia w ramach ulgi kosztów wynagrodzeń pracowniczych w proporcji w jakiej pracownik faktycznie pozostawał w danym miesiącu do dyspozycji pracodawcy. Zatem wynagrodzenie przypadające za czas faktycznej (ale usprawiedliwionej) nieobecności pracownika w pracy – w ocenie Dyrektora KIS – nie może być rozliczone w ramach ulgi B+R.
Część podatników skarży do sądów administracyjnych interpretacje indywidualne w opisanym wyżej zakresie. W momencie przygotowania niniejszego wpisu wojewódzkie sądy administracyjne wydały kilkanaście wyroków w przedmiotowym zakresie (w zdecydowanej większości stwierdzających nieprawidłowość stanowiska Dyrektora KIS). Część spraw doczekała się również oceny przez Naczelny Sąd Administracyjny. W tym zakresie można przywołać korzystne dla podatników wyroki:
- z dnia 5 lutego 2021 r., sygn. II FSK 1038/19;
- z dnia 29 czerwca 2022 r., sygn. II FSK 2921/19;
- z dnia 1 września 2022 r., sygn. II FSK 3033/19.
Niemniej sąd kasacyjny zaprezentował również przeciwny pogląd. Dotyczy to wyroku z 23 listopada 2021 r., sygn. II FSK 1039/21.
Jakie stanowisko zaprezentował Naczelny Sąd Administracyjny?
W wyroku z 14 grudnia NSA zasadniczo zaprezentował zbieżne poglądy z wyrażanymi dotychczas w ramach korzystnej dla podatników linii orzeczniczej. Podniesiono, że wypłacone wynagrodzenie za czas absencji również stanowi koszt kwalifikowany. NSA odwołał się do art. 12 ust. 1 Ustawy PIT, zgodnie z którym przychodami ze stosunku pracy są m.in. wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne. Wynagrodzenie za okres usprawiedliwionej nieobecności stanowi te należności.
Ważny fragment
W ocenie NSA należy wyraźnie odróżnić należności od przychodów. Termin „należności” jest pojęciem szerszym. Wobec tego, nie ma znaczenia, czy wynagrodzenie jest przychodem pracownika, ale to czy stanowi należność pracownika.
W niniejszej sprawie skarżący wskazał, że zatrudnia pracowników na podstawie umowy o pracę. Czas pracy jest określony przez Kodeks pracy. Przepisy wskazują, iż pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, nie tylko za czas, kiedy fizycznie wykonuje pracę, ale również za czas, kiedy w sposób usprawiedliwiony nie świadczy faktycznie pracy.
W ocenie NSA, nie ma zatem podstaw do wyłączania z kosztów kwalifikowanych wynagrodzenia za czas, kiedy pracownik nie wykonuje fizycznie pracy. W przypadku gdy pracownik wykonuje w ramach całości obowiązków pracowniczych prace badawczo-rozwojowe, to 100% jego wynagrodzenia stanowi dla pracodawcy koszt kwalifikowany.
NSA stwierdził, że faktyczny czas świadczenia pracy ma znaczenie wyłącznie dla obliczania proporcji (pomiędzy czasem poświęconym na działalność badawczo-rozwojową oraz resztą). Sąd końcowo stwierdził, że aprobuje poglądy wytyczone przez korzystną dla podatników linię orzeczniczą, a także nie podziela zapatrywań wyrażonych w orzeczeniach zawierających pogląd przeciwny.
Komentowany wyrok wpisuje się w korzystną dla podatników linię orzeczniczą. Tym samym, podatnicy zyskali kolejny argument w zakresie możliwości rozliczenia w ramach ulgi B+R kosztów kwalifikowanych od wynagrodzeń z tytułu absencji pracownika. Pozostaje liczyć, że organy podatkowe ostatecznie zaaprobują poglądy prezentowane w komentowanym wyroku.
CZYTAJ RAPORT: Rośnie zainteresowanie ulgami na innowacje
WSPÓŁAUTOR: Jakub Babańczyk, Konsultant, Doradztwo podatkowe
