Do końca 2020 r. wszystkie spółki jawne były spółkami transparentnymi podatkowo, co oznacza, że nie płaciły podatku dochodowego. Od 1 stycznia 2021 r. weszły w życie przepisy, obejmujące podatkiem CIT nie tylko spółki komandytowe, ale również niektóre spółki jawne. Które spółki jawne stały się od nowego roku podatnikami CIT? Czy w 2021 roku zysk spółki jawnej może być opodatkowany na dotychczasowych zasadach?
Podsumowanie:
- Od 1 stycznia 2021 r. spółki jawne, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, stały się podatnikami CIT
- Opodatkowaniem CIT nie będą jednak objęte spółki jawne, które w terminie złożą do właściwego urzędu skarbowego informację o podatnikach podatków dochodowych posiadających udział w ich zysku,
- Aktualne brzmienie przepisów powoduje, że w niektórych przypadkach dokonanie zgłoszenia informacji pozwalającej na utrzymanie dotychczasowych zasad opodatkowania może okazać się niemożliwe
Niektóre spółki jawne podatnikami CIT od 2021 r.
Do końca 2020 r. spółki jawne nie były podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. Podatek dochodowy był płacony wyłącznie przez wspólników spółki jawnej. Wraz z wejściem w życie nowelizacji przepisów o CIT i PIT, podatnikami podatku CIT stały się spółki jawne:
- mające siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- jeżeli ich wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, oraz
- jeżeli nie złożą przed rozpoczęciem roku obrotowego informacji o podatnikach podatku dochodowego od osób prawnych oraz o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych, posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku spółki jawnej.
Przykładowo, na mocy nowych przepisów podatnikiem CIT może stać się spółka jawna, w której jednym ze wspólników jest spółka z o.o. Jeżeli jednak spółka jawna dopełni w terminie przewidzianych ustawą formalności, zachowa status spółki niebędącej podatnikiem CIT.
Nasz ekspert Grzegorz Szysz jest do Twojej dyspozycji.
Jak i kiedy spółka jawna powinna dokonać zgłoszenia, aby pozostać transparentna podatkowo
Jak wskazano wyżej, warunkiem utrzymania transparentności podatkowej przez spółkę jawną, której wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, jest złożenie w terminie informacji o podatnikach podatku dochodowego, mających pośrednio lub bezpośrednio prawo do udziału w zysku spółki jawnej.
Zgłoszenie powinno zostać złożone przez spółkę jawną do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę spółki jawnej oraz naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla każdego podatnika osiągającego dochody z takiej spółki. Zgłoszenia dokonuje się na urzędowym formularzu CIT-15J, którego wzór określa rozporządzenie Ministra Finansów.
Zgodnie z przepisami przejściowymi ustawy nowelizującej spółki jawne, które rozpoczęły działalność przed 31 stycznia 2021 r., których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, powinny złożyć pierwszą informację na formularzu CIT-15J do dnia 31 stycznia 2021 r., według stanu na dzień:
- 1 stycznia 2021 r. – w przypadku spółki jawnej, która rozpoczęła działalność przed dniem 1 stycznia 2021 r.;
- rozpoczęcia działalności – w przypadku spółki jawnej, która rozpoczęła działalność w okresie od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 stycznia 2021 r.
Pozostałe spółki jawne, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne (a zatem te, które rozpoczną działalność po 31 stycznia 2021 r.), zgodnie z ustawą CIT powinny złożyć powyższą informację przed rozpoczęciem ich roku obrotowego. Spółki, które nie złożą takiej informacji w terminie, staną się podatnikami CIT.
Ważny fragment
W przypadku gdy w trakcie roku obrotowego informacje o składzie podatników podlegające zgłoszeniu do Urzędu Skarbowego ulegną zmianie, spółka jawna musi dokonać ich aktualizacji w terminie 14 dni, licząc od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników. Jeżeli spółka nie zgłosi aktualizacji w terminie, również stanie się podatnikiem CIT.
Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami ustawy CIT, uzyskanie przez spółkę jawną, której wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, statusu podatnika CIT ma charakter „dożywotni”. Zgodnie z ustawą CIT, spółka jawna posiada status podatnika odpowiednio od pierwszego dnia roku obrotowego albo od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników mających udział w zysku tej spółki, do dnia likwidacji spółki lub jej wykreślenia z rejestru przedsiębiorców KRS.
Problem spółek jawnych utworzonych po 31 stycznia 2021 r.
O ile możliwość złożenia informacji na formularzu CIT-15J przez spółki jawne, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne i które rozpoczęły działalność przed 31 stycznia 2021 r. nie budzi wątpliwości, problem pojawia się w przypadku spółek jawnych, które rozpoczną działalność po 31 stycznia 2021 r.
Zgodnie z ustawą CIT, spółka jawna utworzona po 31 stycznia 2021 r., powinna złożyć taką informację przed rozpoczęciem swojego roku obrotowego. Problem w tym, że spółka jawna powstaje dopiero z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS, a zatem przed rozpoczęciem roku obrotowego nie będzie jeszcze istniał podmiot, który w świetle przepisów ustawy CIT powinien dokonać zgłoszenia w imieniu spółki jawnej. W konsekwencji takiego sformułowania przepisów ustawy CIT, powstały wątpliwości, czy spółki jawne utworzone po 31 stycznia 2021 r., których wspólnikami nie będą wyłącznie osoby fizyczne, będą w ogóle mogły uzyskać status podmiotu transparentnego w zakresie podatku CIT, skoro nie mają możliwości dokonania zgłoszenia informacji, która jest tego warunkiem.
Początek roku obrotowego nowo utworzonej spółki jawnej – stanowisko MF
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów, wyrażonym w odpowiedzi na zapytanie poselskie, początkiem roku obrotowego nowo utworzonej spółki jawnej jest dzień otwarcia przez nią ksiąg rachunkowych. Ustawa o rachunkowości stanowi bowiem, że nowo powstała spółka jest obowiązana otworzyć księgi rachunkowe na dzień rozpoczęcia działalności, którym jest dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym. Zdaniem Ministerstwa Finansów jeżeli spółka jawna przed tak rozumianym dniem rozpoczęcia działalności złoży informację na formularzu CIT-15J, zachowa status podmiotu podatkowo transparentnego.
Problem spółek jawnych, powstałych z przekształcenia spółek komandytowych
Wydaje się, że powyższe stanowisko Ministerstwa Finansów nie rozwiązuje jednak problemu spółek komandytowych, których wspólnicy zamierzają przekształcić spółki w spółki jawne w przypadku, gdy dzień przekształcenia przypadnie po 31 stycznia 2021 r. Wspólnikiem znacznej części spółek komandytowych jest bowiem spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która pełni w nich rolę komplementariusza,. Należy przy tym mieć na uwadze, że w przypadku spółki przekształconej księgi rachunkowe otwiera się na dzień zmiany formy prawnej (rejestracji przekształcenia w KRS), przy czym w przypadku przekształcenia spółki komandytowej w spółkę jawną dopuszczalne jest również niezamykanie ksiąg rachunkowych. Ponadto spółka jawna powstała w wyniku przekształcenia spółki komandytowej nie rozpoczyna nowej działalności, ale kontynuuje dotychczasową działalność w zmienionej formie prawnej, w tym kontynuuje również rok obrotowy rozpoczęty wcześniej przez spółkę komandytową. W tym wypadku nie będzie zatem możliwości, aby spółka jawna przed rozpoczęciem roku obrotowego dokonała wymaganego przepisami ustawy CIT zgłoszenia. W konsekwencji jeżeli dojdzie do przekształcenia spółki komandytowej, której wspólnikiem na moment przekształcenia będzie spółka z o.o., to powstała z takiego przekształcenia spółka jawna z chwilą rejestracji przekształcenia stanie się podatnikiem CIT.. Aby taki skutek nie wystąpił, dla uniknięcia wszelkich wątpliwości należałoby przed przekształceniem spółki komandytowej w spółkę jawną wyeliminować ze składu wspólników spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (a więc wspólnika niebędącego osobą fizyczną) – wówczas na moment przekształcenia spółka jawna nie będzie spełniała jednego z warunków objęcia jej CIT-em.
Istniejącym spółkom jawnym, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, pozostało już niewiele czasu na złożenie do urzędu skarbowego zgłoszenia na formularzu CIT 15-J, które pozwoli wspólnikom na zachowanie dotychczasowych zasad opodatkowania dochodów z działalności. Natomiast spółki jawne, które dopiero powstaną, będą musiały pamiętać o istotnym obowiązku złożenia deklaracji CIT-15J jeszcze przed dniem otwarcia swoich ksiąg rachunkowych, przy czym możliwość dokonania takiego zgłoszenia przez spółki powstałe w wyniku przekształcenia nadal budzi wątpliwości.
AUTOR: Magdalena Frukacz, radca prawny w kancelarii Prawnej Grant Thornton
