Rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest co do zasady nierozerwalnie związane z koniecznością przeprowadzenia procedury likwidacji. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie informacji na temat pierwszego etapu tego procesu, tj. otwarcia likwidacji. Wskazane zostaną przede wszystkim przyczyny rozwiązania spółki z o.o., jak również konkretne kroki, jakie należy poczynić w celu otwarcia likwidacji w związku z podjęciem uchwały o rozwiązaniu spółki przez wspólników.
Przyczyny rozwiązania spółki z o.o.
Kodeks spółek handlowych wskazuje przyczyny rozwiązania spółki z o.o. Należą do nich:
- przyczyny przewidziane w umowie spółki;
- uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza;
- w przypadku spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, również uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki opatrzona przez wszystkich wspólników kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym;
- ogłoszenie upadłości spółki;
- inne przyczyny przewidziane prawem (np. sytuacja, gdy w chwili podpisywania umowy spółki osoby podpisane pod tą umową nie posiadały zdolności do czynności prawnych).
Ważny fragment
Należy pamiętać, że rozwiązanie spółki z o.o. nie następuje jednocześnie ze ziszczeniem się przyczyny jej rozwiązania, ale dopiero po przeprowadzeniu procedury likwidacji i wykreśleniu spółki z rejestru.
Istnieją wyjątki od tej reguły, gdy rozwiązanie spółki następuje np. po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego i wykreśleniu spółki z rejestru.
Uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki
W przypadku dobrowolnej likwidacji spółki z o.o. kluczowym elementem skutecznego rozpoczęcia likwidacji jest podjęcie uchwały wspólników o rozwiązaniu spółki. Uchwała taka dla swojej skuteczności musi zostać zaprotokołowana w formie aktu notarialnego. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja określona w pkt 3 powyżej, tzn., gdy umowa spółki została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy. W takim przypadku rozwiązanie spółki z o.o. powoduje także uchwała opatrzona przez wszystkich wspólników kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.
Co do zasady uchwała dotycząca rozwiązania spółki z o.o. powinna zapaść większością 2/3 głosów.
Otwarcie likwidacji następuje z dniem powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki. Od tego momentu do firmy spółki dodaje się oznaczenie „w likwidacji”.
Likwidatorzy spółki
Oprócz uchwały o rozwiązaniu spółki z o.o., wspólnicy powinni powziąć także uchwałę o powołaniu likwidatorów spółki. Likwidatorami spółki mogą być osoby fizyczne, w tym także inne niż dotychczasowi członkowie zarządu, jeżeli spełniają wymagania przewidziane przez ustawę.
Co prawda członkowie zarządu, wobec braku innych postanowień w umowie spółki albo uchwały wspólników, stają się likwidatorami spółki z o.o. z mocy prawa. Jednakże nawet w przypadku, gdyby wspólnicy spółki nie planowali modyfikacji w tym zakresie, tzn. postanowili, że funkcję likwidatorów powinni pełnić dotychczasowi członkowie zarządu, rekomendujemy podjęcie uchwały o ich powołaniu do pełnienia tej funkcji. W praktyce bowiem niektóre sądy rejestrowe wymagają przedłożenia przedmiotowej uchwały niezależnie od tego, czy jako likwidatorów ustanowiono dotychczasowych członków zarządu, czy osobę trzecią.
Dodatkowo należy także wskazać w uchwale sposób reprezentacji spółki w okresie likwidacji.
Należy pamiętać, że w braku innych postanowień w umowie spółki, likwidator może zostać odwołany w trakcie trwania procesu likwidacji na mocy uchwały wspólników. Odwołać likwidatorów może także z ważnych powodów sąd, na wniosek osób mających w tym interes prawny.
Z dniem otwarcia likwidacji przestaje funkcjonować zarząd spółki z o.o.
Zgłoszenie otwarcia likwidacji
Fakt otwarcia likwidacji, jak również dane likwidatorów muszą zostać zgłoszone przez likwidatora do sądu rejestrowego w ciągu 7 dni od dnia otwarcia likwidacji. Zgłoszenie może zostać dokonane także przez pełnomocnika procesowego (radcę prawnego albo adwokata), legitymującego się odpowiednim pełnomocnictwem od spółki.
Do zgłoszenia należy także dołączyć inne, niezbędne dokumenty jak m.in. oświadczenia likwidatorów o wyrażeniu zgody na pełnienie takiej funkcji.
Wniosek wraz z załącznikami składa się elektronicznie, w Portalu Rejestrów Sądowych albo w systemie S24 (jeśli spółka została założona w tym systemie). Takie zgłoszenia podlega opłacie. W związku z otwarciem likwidacji, spółka posługuje się oznaczeniem „w likwidacji”, co oznacza, że dane spółki powinny zostać zaktualizowane dodatkowo w urzędzie skarbowym, poprzez złożenie formularza aktualizacyjnego NIP-8 oraz w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych. Spółka powinna również zaktualizować swoje dane w innych rejestrach i instytucjach oraz w powszechnie dostępnych źródłach informacji (np. strona www).
Nadto, likwidatorzy w spółce z o.o. muszą też w ciągu 2 tygodni ogłosić otwarcie likwidacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, na formularzu MSiG-M1, wzywając wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia tego ogłoszenia. Wniosek o publikację ogłoszenia składa się odrębnie, niezależnie od wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
Bilans likwidacyjny
Otwarcie likwidacji skutkuje koniecznością zamknięcia i ponownego otwarcia ksiąg rachunkowych likwidowanej spółki oraz sporządzenia odpowiedniego sprawozdania. Nadto, likwidatorzy są zobowiązani do sporządzenia bilansu otwarcia likwidacji, na dzień otwarcia likwidacji, który następnie przedkładają zgromadzeniu wspólników do zatwierdzenia.
Otwarcie likwidacji jak wskazano wyżej, stanowi złożoną, wieloetapową procedurę. Za jej najważniejszy element można uznać podjęcie stosownej uchwały przez wspólników, gdyż stanowi ona niejako początek całego procesu. Jednakże, spółka powinna jeszcze przed dokonaniem pierwszej czynności, ustalić także kompleksowy harmonogram całej likwidacji, celem sprawnego i skutecznego jej przeprowadzenia. Po realizacji czynności związanych z otwarciem likwidacji, likwidatorzy mogą przystąpić do prac związanych z faktycznym zakończeniem bieżącej działalności spółki i przygotowaniem jej do zamknięcia.
Podsumowanie:
- Rozwiązanie spółki z o.o. nie następuje jednocześnie ze ziszczeniem się przyczyny jej rozwiązania, ale dopiero po przeprowadzeniu procedury likwidacji (jeżeli zgodnie z przepisami taki proces jest wymagany) i wykreśleniu spółki z rejestru.
- Otwarcie likwidacji następuje z dniem powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki, chociaż spółka zobowiązana jest do zaktualizowania swoich danych w dostępnych rejestrach, m.in. w KRS, urzędzie skarbowym oraz Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych.
- W przypadku sprawnie przeprowadzonej likwidacji trwa ona zwykle około 7-8 miesięcy.
WSPÓŁAUTOR: Zuzanna Piątek, Junior Associate w Zespole Kancelarii Prawnej Grant Thornton
