Podatek u źródła od należności wypłacanej przez zagraniczny zakład polskiego rezydenta

Ponadto polskie przepisy nie regulują sytuacji, gdy takiej wypłaty dokonuje zagraniczny zakład polskiego rezydenta na rzecz nierezydenta i gdy nabyte świadczenie jest związane z działalnością tego zakładu. Jak wskazano w interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 15 kwietnia 2020 r., Nr SP4.8223.1.2020, zależy to od przeznaczenia przedmiotu nabycia.

Interpretacja ogólna Ministra Finansów

24 kwietnia 2020 r. została opublikowana interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 15 kwietnia 2020 r., która ma na celu wyjaśnienie kwestii obowiązku poboru podatku u źródła od wypłaty należności mieszczących się w zakresie opodatkowania WHT dokonywanych przez zagraniczny zakład polskiego rezydenta na rzecz nierezydenta.

Jak wskazano w interpretacji ogólnej, w świetle ustaw o podatku dochodowym (art. 3 ust. 3 pkt 5 Ustawy CIT i art. 3 ust. 2b pkt 7 Ustawy PIT), za dochody osiągnięte w Polsce przez podatników nieposiadających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, uważa się w szczególności wymienione w art. 21 ust. 1 Ustawy CIT (analogicznie art. 29 ust. 1 Ustawy PIT) należności wypłacane przez polskie podmioty, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia.

Ustawa CIT I PIT nie przewidują jednak szczególnych regulacji dotyczących sytuacji, gdy należność wypłacana jest przez zagraniczny zakład polskiego rezydenta na rzecz nierezydenta, a to świadczenie służy realizacji działalności gospodarczej tego zakładu.

Jak podkreślono w interpretacji, występujące w tym temacie spory interpretacyjne nie znajdują jednolitego rozstrzygnięcia również w orzecznictwie sądów administracyjnych, czy też w interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego. W ocenie Ministerstwa Finansów wyjaśnienia wymaga istotna okoliczność faktyczna, a mianowicie możliwość „przypisania” wydatku temu zakładowi.

Odrębność zagranicznego zakładu polskiego rezydenta

W praktyce międzynarodowego prawa podatkowego konstrukcja zakładu (ang. permanent establishment) służy określeniu państwa uprawnionego do opodatkowania dochodu zagranicznego przedsiębiorstwa.

W myśl Modelowej Konwencji OECD, umawiające się państwo nie może opodatkować dochodu przedsiębiorstwa drugiego umawiającego się państwa, chyba że przedsiębiorstwo osiąga na jego terytorium dochód za pośrednictwem zakładu i zyski można przypisać temu zakładowi.

Ponadto Modelowa Konwencja OECD wskazuje na stosowanie swoistej fikcji prawnej, polegającej na przypisaniu zakładowi takich zysków (dochodów), które mógłby osiągnąć, gdyby wykonywał taka samą lub podobną działalność, w takich samych lub podobnych warunkach jako samodzielny podmiot gospodarczy. Oznacza to, że zakładowi niejako przypisuje się fikcyjną samodzielność i niezależność od podatnika, traktując go do celów podatkowych jako podmiot zupełnie odrębnie funkcjonujący na rynku.

Dla celów opodatkowania zatem relacje pomiędzy zakładem a przedsiębiorstwem macierzystym („centralą”) powinny być traktowane dla celów podatkowych jako relacje między niezależnymi podmiotami, na potwierdzenie czego przywołano wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 października 2017 r. (sygn. akt II FSK 2537/15).

Należność wypłacana przez zagraniczny zakład a podatek u źródła

Biorąc pod uwagę powyższe, Minister Finansów wskazał w swojej interpretacji, że gdy zakład prowadzi działalność gospodarczą i do jej celów nabywa świadczenie określone w art. 21 ust. 1 Ustawy CIT (analogicznie art. 29 ust. 1 Ustawy PIT), czyli świadczenie, należność za które co do zasady podlega WHT, a wydatek z tytułu nabycia tego świadczenia jest ponoszony z majątku zagranicznego zakładu i w ujęciu podatkowym stanowi on koszt, który powinien być przypisany temu zakładowi, takie należności nie powinny być traktowane jako należności uzyskane na terytorium Polski, a tym samym ani polski rezydent, ani też jego zagraniczny zakład nie mają obowiązku poboru podatku u źródła.

Zdaniem Ministerstwa Finansów z inną sytuacją mamy jednak do czynienia, gdy wydatek poniesiony na nabycie świadczenia od nierezydenta nie służy w rzeczywistości działalności gospodarczej zakładu i koszt ten nie może być mu przypisany. Wówczas Ministerstwo zrównuje go z wydatkiem ponoszonym przez polskiego podatnika i uznaje, że po stronie nierezydenta (odbiorcy należności) powstanie przychód uzyskany na terytorium Polski, a wypłacający należność jako płatnik będzie miał obowiązek poboru podatku u źródła.

Tym samym sytuacja zagranicznych zakładów realnie nabywających usługi dla potrzeb własnego funkcjonowania poprawiła się; nowym polem do sporów z organami podatkowymi może być jednak ocena, jakie świadczenia są nabywane „dla potrzeb zakładu”, a jakie nie.

AUTOR: Karolina Milan, Senior Konsultant, Bieżące doradztwo podatkowe