Rośnie zainteresowanie inwestorów dynamicznym rozwojem branży gamingowej w Polsce. Równocześnie coraz więcej spółek poszukuje możliwości finansowania projektów za pośrednictwem rynku kapitałowego, a to wymaga przedstawienia potencjalnym inwestorom rzetelnych sprawozdań finansowych.  Jak zatem należy rozliczać nakłady poniesione na produkcję gier pod kątem bilansowym i podatkowym?

W zakresie sprawozdawczości finansowej najważniejszym problemem, z którym muszą zmierzyć się producenci gier, jest prawidłowa klasyfikacja nakładów ponoszonych na ich produkcję, a następnie ich rozliczanie w wyniku finansowym. Aby prawidłowo potraktować nakłady na produkcję gier w aspekcie bilansowym i podatkowym, deweloperzy powinni zmierzyć się z poniższymi zagadnieniami.

I. Aspekt rachunkowy (bilansowy) nakładów na produkcję gier

Wyzwaniem współczesnej rachunkowości jest ujęcie i wycena wytworzonych we własnym zakresie wartości niematerialnych. Firmy z branży gamingowej działają w różnych modelach biznesowych. Ustalenie, czym jest „nasz produkt” w kontekście obowiązujących regulacji rachunkowości nie jest takie oczywiste. Poniżej prezentujemy problemy związane z jednym z kilku obserwowanych modeli biznesowych.

Określenie, czy możemy aktywować nakłady na produkcję gier

Producenci gier, którzy tworzą gry na własne ryzyko i rachunek, a następnie sprzedają efekty swoich prac poprzez udzielanie licencji na korzystanie z nich (niezależnie od formy – sprzedaż online lub sprzedaż gry w pudełku), muszą ocenić, czy nakłady na produkcję gier spełniają definicję kosztów zakończonych prac rozwojowych (w MSR: nakładów na działalność rozwojową), czy są to nakłady na działalność badawczą. Zgodnie z MSR 38 Wartości niematerialne:

  1. Prace badawcze są nowatorskim i zaplanowanym poszukiwaniem rozwiązań podjętym z zamiarem zdobycia i przyswojenia nowej wiedzy naukowej i technicznej.
  2. Prace rozwojowe są praktycznym zastosowaniem odkryć badawczych lub też osiągnięć innej wiedzy w planowaniu lub projektowaniu produkcji nowych lub znacznie udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów technologicznych, systemów lub usług, które ma miejsce przed rozpoczęciem produkcji seryjnej lub zastosowaniem.

Wyłącznie prace rozwojowe mogą podlegać aktywowaniu po spełnieniu warunków określonych w przepisach prawa.

W większości przypadków nakłady na produkcję gier spełniają definicję kosztów zakończonych prac rozwojowych określonych w Ustawie o rachunkowości lub nakładów na działalność rozwojową opisanych w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości.

Masz pytanie lub wątpliwość?

Nasz ekspert Michał Walaszek jest do Twojej dyspozycji.

Ale czy każdy wydatek na prace rozwojowe możemy aktywować? Otóż nie, spełnione muszą być dość rygorystyczne warunki.

Zgodnie z art. 33 ust. 2 ustawy o rachunkowości, koszty zakończonych prac rozwojowych prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii, zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych, tylko jeżeli:

  • produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone,
  • techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii,
  • koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według przewidywań, przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.

Podobne zapisy znajdują się w MSR 38 Wartości niematerialne.

W przypadku nowych dynamicznych spółek, tzw. start-upów, ze względu na brak znajomości zagadnień rachunkowych problematyczne może okazać się zgromadzenie odpowiedniej dokumentacji, pozwalającej na wiarygodne określenie wartości nakładów poniesionych na produkcję gier. Ponadto nowe spółki nie posiadają jeszcze historii sukcesów (lub porażek) w produkcji gier. Rozważania, czy nakłady pokryte zostaną przychodami ze sprzedaży, są zatem szacunkiem zarządu obarczonym sporą niepewnością.

Sporządzenie odpowiedniej dokumentacji rachunkowej uzasadniającej przyjęte założenia i szacunki jest obowiązkiem kierownika jednostki czyli zarządu, nawet jeśli organizację procesu produkcji i dokumentowanie deleguje na pracowników. Również osoby sprawujące nadzór nad procesem sprawozdawczości finansowej, a więc najczęściej rada nadzorcza, są odpowiedzialne za zapewnienie, aby sprawozdawczość finansowa spełniała określone w przepisach wymogi.

Brak odpowiedniego udokumentowania może spowodować konieczność ujęcia wydatków w kosztach okresu, w którym zostały poniesione.

Czytaj: IPO na GPW e-commerce i gamingiem stoi

Określenie, które nakłady można aktywować jako koszty wytworzenia poszczególnych prac rozwojowych

Producent gier musi ocenić, które nakłady i w jaki sposób można aktywować jako koszty wytworzenia poszczególnych prac rozwojowych. Szczególnego rozważenia wymaga m.in.:

  1. określenie budżetu produkcyjnego gry,
  2. ujęcie silnika gry wykorzystywanego w kilku różnych produkcjach,
  3. udokumentowanie budowy poszczególnych etapów gry (np. wersje beta, wersja pełna itd.),
  4. prawidłowe dokumentowanie godzin programistów poświęconych produkcji danej gry (wydzielenie czasu spędzanego na innych czynnościach),
  5. oddzielenie fazy testów, uruchomień próbnych,
  6. oddzielenie kosztów sprzedaży, marketingu, ogólnego zarządu,
  7. oddzielenie nakładów na nowe funkcjonalności (np. DLC) od nakładów na naprawy bieżących błędów/budowanie patchów naprawiających błędy produkcyjne.

Określenie okresu ekonomicznej użyteczności nakładów

W momencie zakończenia prac, gdy gra jest już gotowa, producent musi ustalić:

  1. jaki jest przewidywany okres ekonomicznej użyteczności nakładów,
  2. jaką metodą będą nakłady amortyzowane (np. liniową, naturalną w oparciu o planowaną liczbę sprzedaży).

Szacunek dot. okresu ekonomicznej użyteczności nakładów powinien być co najmniej raz w roku weryfikowany i aktualizowany. Z uwagi na dynamiczny charakter rynku gier szacunek powinien być aktualizowany częściej niż raz w roku.

Masz pytanie lub wątpliwości? Skontaktuj się z naszym ekspertem! Michał Walaszek, tel.+48 885 887 479, michal.walaszek@pl.gt.com

Skorzystaj z naszych usług w zakresie: Badanie sprawozdań finansowych
Dowiedz się więcej

II. Aspekt podatkowy nakładów na produkcję gier

Sposób kwalifikacji nakładów poniesionych na produkcję gier zależy od tego, czy prace nad tworzeniem nowej gry stanowią prace rozwojowe. Jeżeli prace nad grą nie spełniają definicji prac rozwojowych, wówczas wydatki ponoszone na produkcję gier powinny być kwalifikowane jako koszty uzyskania przychodu w momencie ich poniesienia. Jeżeli jednak prace nad produkcją gry spełniają definicję prac rozwojowych, wówczas podatnik ma możliwość wyboru sposobu rozpoznawania tych wydatków.

Koszty prac rozwojowych

Ustawy o podatkach dochodowych regulują kwestię zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na realizację prac rozwojowych, dając podatnikowi możliwość wyboru jednego z trzech możliwych sposobów rozpoznania kosztów:

  • na bieżąco w miesiącu, w którym zostały poniesione lub począwszy od tego miesiąca w równych częściach w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy,
  • jednorazowo w roku podatkowym, w którym prace rozwojowe zostały zakończone,
  • poprzez odpisy amortyzacyjne od wartości niematerialnych i prawnych, przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy.

Przy czym, aby podatnik mógł dokonywać odpisów amortyzacyjnych, niezbędne jest spełnienie następujących warunków:

  1. prace rozwojowe zakończyły się wynikiem pozytywnym, oraz
  2. produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone, oraz
  3. techniczna przydatność produktu lub technologii została przez podatnika odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie podatnik podjął decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii, oraz
  4. z dokumentacji dotyczącej prac rozwojowych wynika, że koszty prac rozwojowych zostaną pokryte spodziewanymi przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.

Tym samym, na gruncie prawa podatkowego, ustawodawca nie nakłada jedynego słusznego sposobu rozliczania wydatków, które zostały poniesione na prace rozwojowe. W konsekwencji, może dojść do sytuacji, w której to odmiennie zostaną rozliczone koszty prac rozwojowych na gruncie prawa podatkowego oraz na gruncie prawa podatkowego.

Wybór metody rozliczania kosztów prac rozwojowych na gruncie prawa podatkowego podyktowany będzie indywidualną sytuacją danego przedsiębiorcy. W przypadku start-upów, najczęściej koszty te zostaną rozliczone w ramach odpisów amortyzacyjnych, co pozwoli na przeniesienie kosztów na kolejne okresy, kiedy to wytworzona gra zacznie generować przychody. Z kolei w przypadku podmiotów, które działają na rynku od kilku lat, a ponoszone koszty prac rozwojowych dotyczą już kolejnych gier, może się okazać, że z podatkowego punktu widzenia korzystniejsze będzie rozliczenie tych kosztów w roku ich poniesienia.

Podobnie jak na gruncie prawa bilansowego, również dla celów podatkowych, wymagane jest właściwe dokumentowanie wydatków poniesionych na prace rozwojowe. Co ważne, w przypadku zamiaru rozliczania kosztów prac rozwojowych poprzez odpisy amortyzacyjne, podatnik jest zobowiązany do „wiarygodnego określenia kosztów produktu lub technologii”. Z tego powodu, ważne jest właściwe ewidencjonowanie ponoszonych wydatków, dzięki czemu podatnik zmniejszy ryzyko ewentualnego zakwestionowania „wysokości określonych kosztów” przez organy podatkowego.

Ulgi podatkowe dla twórców gier komputerowych

Mając na uwadze, że jak wskazano wcześniej, gry komputerowe powstają w wyniku prac rozwojowych, podatnicy powinni rozważyć prawo do skorzystania z dedykowanych dla nich ulg podatkowych. Można zaliczyć do nich ulgę Innovation Box (tzw. IP Box) oraz ulgę badawczo-rozwojową (B+R).

Skorzystaj z naszych usług w zakresie: Ulga: B+R, IP Box, na prototyp, na ekspansję, na robotyzację
Dowiedz się więcej

Ulga IP Box ta pozwala na preferencyjne opodatkowanie przychodów uzyskiwanych z udzielania licencji na korzystanie z gier komputerowych, z zastosowaniem stawki opodatkowania 5%. Z kolei ulga B+R pozwala na ponowne odliczenie od podstawy opodatkowania wydatków, które zostały poniesione na  prace rozwojowe (ulepszanie/tworzenie gry komputerowej).

Masz pytanie lub wątpliwości? Skontaktuj się z naszym ekspertem! Michał Rodak, tel. +48 661 538 594, michal.rodak@pl.gt.com

Z jakiej ulgi możesz skorzystać? Sprawdź!

Ponoszenie nakładów na produkcję gier pociąga za sobą konieczność ich właściwego rozliczenia. Obowiązki w tym zakresie różnią się na gruncie prawa podatkowego i bilansowego. Produkcja gier to także preferencje podatkowe.

Z tego też względu, przed poniesieniem wydatków na produkcję gier, należy zapoznać się zarówno z obowiązującymi zasadami, jak i możliwościami skorzystania z ulg podatkowych.

Porozmawiajmy o Twoich wyzwaniach

Świadczymy usługi w zakresie Badanie sprawozdań finansowych

Skontaktujemy się z Tobą w najbliższym dniu roboczym aby porozmawiać o Twoich potrzebach i dopasować do nich naszą ofertę.

Pole zawiera niedozwolone znaki

Nieprawidłowy format. Wprowadź twojadres@twojadomena.pl lub nr telefonu: XXXXXXXXX.

Poproś o kontakt

Niniejsza publikacja została sporządzona z najwyższą starannością, jednak niektóre informacje zostały podane w formie skróconej. W związku z tym artykuły i komentarze zawarte w „Newsletterze” mają charakter poglądowy, a zawarte w nich informacje nie powinny zastąpić szczegółowej analizy zagadnienia. Wobec powyższego Grant Thornton nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani dokładniejszym omówieniem niektórych kwestii poruszonych w bieżącym numerze „Newslettera”, zachęcamy do kontaktu i nawiązania współpracy. Wszelkie uwagi i sugestie prosimy kierować na adres jacek.kowalczyk@pl.gt.com.