W dniu 11 stycznia 2019 r., został skierowany do Sejmu projekt ustawy z dnia 5 września 2018 r., odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary.
Pokazuje to, że prace nad projektem ustawy są na coraz bardziej zaawansowanym poziomie, a jej wejście w życie jest coraz bliższe. Przedsiębiorcy powinni się więc przygotowywać do wdrażania procedur, które uchronią ich przed odpowiedzialnością za ewentualne popełnienie czynu zabronionego.
Najważniejsze, z punktu widzenia firmy, są kary jakie mogą zostać nałożone w przypadku popełnienia czynu zabronionego.
Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie następujących kar/zmian w ich zakresie:
- zwiększenie minimalnej kary pieniężnej do 30 000 zł;
- zwiększenie maksymalnej kary pieniężnej do 30 milionów złotych (dziś do 5 mln zł);
- likwidację ograniczenia wysokości kary do 3% przychodu osiągniętego w roku obrotowym, w którym doszło do popełnienia przestępstwa;
- sankcję polegająca na możliwości likwidacji bądź rozwiązania podmiotu zbiorowego. Dodatkowo wprowadzony zostanie obowiązek zwrotu na rzecz Skarbu Państwa środków publicznych, a także zakaz korzystania z dotacji, subwencji i innych podobnych form wsparcia publicznego oraz zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne.
Kary te mogą wynikać z popełnienia czynu zabronionego tzw. „własnego” w przypadkach gdy zaniechanie pozostaje bezpośrednio w związku z prowadzoną działalnością przez dany podmiot bądź czyn zabroniony popełniony przez pracownika lub osobę trzecią, np. zleceniobiorcę lub kontrahenta.
Ważny fragment
Firmy mogą się ochronić przed odpowiedzialnością w przypadku, gdy wszystkie organy i osoby uprawnione do działania w jego imieniu lub interesie zachowały należytą staranność wymaganą w danych okolicznościach w organizacji działalności tego podmiotu oraz w nadzorze nad tą działalnością.
Powyższe wiązałoby się natomiast z wdrożeniem odpowiednich procedur oraz systemów monitorowania, m.in. takie jak:
- regulaminy, wytyczne i procedury postępowania, które służą zapobieganiu nadużyciom i pokazują ścieżkę zachowania osób pracujących w organizacji w przypadku, gdy do takiego nadużycia dojdzie;
- monitoring działalności podmiotu, a także działań osób odpowiedzialnych za dane procesy (zamiany w systemach operacyjnych);
- procedury weryfikacyjne uprawnienie i kompetencje osób, którym określone uprawnienia są przyznane;
- cykliczne szkolenia pracowników i współpracowników kreujące prawidłowy wzorzec postępowania;
- audyty komunikacji, dokumentacji i procesów wewnętrznych.
Projekt ustawy przewiduje, że przepisy wchodzą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
