Podsumowanie
- Projekt ustawy z dnia 13 kwietnia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ulepszenia środowiska prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorców zawiera głównie regulacje poprawiające sytuację podatników „kosmetycznie”.
- Jedną z ciekawych zmian w projekcie jest propozycja umożliwienia zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania od decyzji podatkowej. Może umożliwić podatnikom szybszą realizację decyzji pozytywnej lub skorygowanie rozliczeń w razie niekorzystnego rozstrzygnięcia.
Wniesienie odwołania w postępowaniach podatkowych – „niezbywalne” prawo
Wnoszenie odwołań w postępowaniach podatkowych – poza przypadkami szczególnymi – reguluje art. 220 Ordynacji podatkowej, stanowiąc, że od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji, zaś właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia.
Przepisy te regulują procedurę odwoławczą w postępowaniu podatkowym, zapewniając stronie możliwość odwołania od decyzji podatkowej, która została wydana w pierwszej instancji. Zasada ta ogranicza jednak prawo odwołania do jednej instancji, co oznacza, że decyzja organu podatkowego wyższego stopnia będzie ostateczna (przynajmniej przed etapem postępowania sądowego). Organ podatkowy wyższego stopnia ma większe uprawnienia i kompetencje do rozpatrzenia odwołania, co ma na celu zapewnienie uczciwego i obiektywnego rozstrzygnięcia sprawy – choć, w praktyce, procedura odwoławcza przed etapem postępowania sądowego rzadko jest skuteczna.
Przepisy nie przewidują jednak możliwości zrzeczenia się prawa do odwołania od decyzji organu podatkowego. Oznacza to, że nawet podatnik otrzymujący decyzję w całości czyniącą zadość jego żądaniu, nie może „przyspieszyć” jej uprawomocnienia się.
Odwołanie instrumentem w ręku podatnika
Zmianę tego stanu rzeczy przewiduje projekt ustawy z dnia 13 kwietnia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ulepszenia środowiska prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorców. Przewiduje on dodanie do Ordynacji podatkowej art. 221b, który stanowić ma, że w trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania strona może zrzec się prawa do wniesienia odwołania wobec organu podatkowego, który wydał decyzję. Z dniem doręczenia organowi podatkowemu oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania przez stronę, decyzja stawać się będzie ostateczna.
W efekcie podatnicy będą mogli przyspieszyć wejście do obrotu prawnego decyzji organów podatkowych, co otworzy nowe możliwości pod kątem należytej staranności podatkowej. W przypadku decyzji dla podatników korzystnych, zastosowanie tego instrumentu jest oczywiste. Dzięki zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania, podatnik będzie mógł przyspieszyć wejście w życie decyzji, a więc i jej wykonanie. Zmiana ma wejść w życie od 1 stycznia 2024.