Każdy proces rekrutacji poprzedzony jest wstępną analizą CV. To dane zawarte w tym właśnie dokumencie, który zostaje przesłany do potencjalnego pracodawcy jako pierwszy, determinują dalsze zainteresowanie się pracodawcy aplikującym kandydatem. Dlatego też kandydaci prześcigają się w umieszczaniu najatrakcyjniejszych informacji o sobie, które zwiększą szanse kandydata u potencjalnego pracodawcy. Ubiegający się o zatrudnienie coraz częściej również umieszczają w CV swoje zdjęcia.
Dane, których może żądać pracodawca od kandydata do pracy
A co w przypadku, gdy to pracodawca chciałby dokonać wstępnej selekcji kandydatów nie tylko na podstawie danych zawartych w CV, ale również na podstawie dołączonego zdjęcia? Tu pojawią się jednak pytania: Czy pracodawca może żądać od kandydata do pracy umieszczenia w CV zdjęcia? Czy taką informację można umieścić w ogłoszeniu rekrutacyjnym? Czy to mieści się w granicach obowiązującego prawa, zdrowego rozsądku, a może przekracza granice „absurdu”?
Zgodnie z art. 22¹ Kodeksu Pracy, pracodawca może żądać od kandydata do pracy następujących danych:
- imię (imiona) i nazwisko;
- imiona rodziców;
- datę urodzenia;
- miejsce zamieszkania (adres do korespondencji);
- wykształcenie;
- przebieg dotychczasowego zatrudnienia;
a od pracownika dodatkowo:
- numer PESEL;
- innych danych jeśli jest to konieczne ze względu na korzystanie ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy (np. imion, nazwisk i dat urodzenia dzieci z uwagi na konieczność ustalenia uprawnień związanych z rodzicielstwem);
- innych danych jeśli wynika to z odrębnych przepisów.
Ponadto zgodnie z Rozporządzeniem MP i PS z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika ( Dz.U z 1996 nr 62 poz. 286 z późniejszymi zmianami) pracodawca ma prawo żądać od kandydata dostarczenia również następujących dokumentów:
- wypełniony kwestionariusz osobowy dla kandydata do pracy;
- świadectwa pracy z poprzednich miejsc pracy obejmujących rok kalendarzowy, w którym pracownik ubiega się o zatrudnienie;
- świadectwo lub świadectwa ukończenia szkoły potwierdzające wykształcenie;
- dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe;
- orzeczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku;
- innych dokumentów jeżeli obowiązek ich przedłożenia wynika z odrębnych przepisów.
Sprawdź Outsourcing kadr i płac Grant Thornton
Prawo żądania wizerunku nie wynika ani z przepisów Kodeksu Pracy ani z Rozporządzenia. Pracodawca może żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie złożenia kwestionariusza osobowego jednak wśród danych wyszczególnionych we wzorze zamieszczonym w załączniku nie ma miejsca na zdjęcie.
Tak więc żądanie umieszczenia zdjęcia w CV może stać się dla pracodawcy powodem wielu kłopotów.
Na gruncie Art. 18 (3a) & 1 K.P. oraz Art. 18 (3b) & 1 K.P. pracodawca może być posądzony o dyskryminację w zatrudnieniu. Sformułowanie „w zatrudnieniu” oznacza, że ochrona dotyczy zarówno pracowników jak i osób ubiegających się o zatrudnienie. Zdjęcie może przecież ujawnić dodatkowo niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, pochodzenie etniczne, a nawet wyznanie.
Pracodawca musi traktować pracowników i kandydatów jednakowo
Należy tu jednak pamiętać, iż zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie narusza:
- niezatrudnienie pracownika ze względu na wiek, płeć itp. jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy, warunkami jej wykonywania lub wymaganiami zawodowymi;
- różnicowanie ze względu na religię lub wyznanie, jeżeli w związku z rodzajem i charakterem działalności prowadzonej w ramach kościołów i innych związków wyznaniowych i organizacji, religia lub wyznanie pracownika stanowi istotne i uzasadnione wymaganie zawodowe.
Na gruncie Art. 23 Kodeksu Cywilnego wizerunek jest jednym z dóbr osobistych człowieka, które podlega ochronie prawnej. Wizerunek rozumiany jako wartość powiązana ściśle z konkretną osobą jest dobrem jej przynależnym, którego ochrona jest gwarantowana przez prawo. Decydujące znaczenie w zakresie dysponowania wizerunkiem kandydata będzie miała zgoda tej osoby.
Tak więc bez wyraźnego wskazania podstawy prawnej, nie ma mowy o prawie żądania zamieszczenia zdjęcia kandydata w dokumentach aplikacyjnych.
Można zatem przyjąć, iż o dołączenie do CV wizerunku kandydata będzie mógł prosić pracodawca, który ma ku temu obiektywne powody. Dotyczy to w szczególności stanowisk pracy, na których wizerunek odgrywa istotną rolę, a miła aparycja staje się „narzędziem pracy”, ułatwia nawiązanie kontaktów międzyludzkich, a w szczególności współpracę z klientem zewnętrznym np. hostessa, recepcjonistka, stewardessa. Ostateczną decyzję o zamieszczeniu lub nie własnego wizerunku w CV, zawsze podejmie pretendent do danego stanowiska.
Podstawa prawna:
- Art. 22¹ Kodeksu Pracy
- Rozporządzenie MP i PS z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika ( Dz.U. z 1996 nr 62 poz. 286 z późniejszymi zmianami)
- Art. 18 (3a) & 1 K.P. oraz Art. 18 (3b) & 1 K.P.
- Art. 23 Kodeksu Cywilnego
