Spis treści
- Jawność wynagrodzeń w 2026 r.
- Nowe uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy
- Zmiany w KSH w 2026 r.
- Zasady zatrudniania cudzoziemców w 2026 r.
- Fundacje rodzinne w 2026 r. – co warto wiedzieć?
- Brak adresu do e-Doręczeń spółki po 1 stycznia 2026 r. – co dalej?
- Estoński CIT w 2026 r. - wdrożyć, przedłużyć czy zakończyć?
- Jak przygotować się na kontrolę UODO w 2026 r?
- NIS2 nowe obowiązki dla polskich przedsiębiorców
- Zmiany w 2026 r. w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego
- Nowelizacja przepisów dotyczących ochrony designu
- AI Act – co warto wiedzieć przed 2 sierpnia 2026 r.?
Jawność wynagrodzeń w 2026 r.
Znana powszechnie jako dyrektywa Pay Gap Transparency (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970 z dnia 10 maja 2023 r.), weszła w życie już w czerwcu 2023 r. Od tego momentu polscy pracodawcy mogli obserwować jedynie częściową próbę jej implementacji do krajowego porządku prawnego. Efektem tego są m.in. przepisy nakładające obowiązek publikowania widełek wynagrodzeń w ogłoszeniach rekrutacyjnych, udzielania pracownikom dodatkowych informacji o wynagrodzeniu, a także zakaz zadawania kandydatom pytań o wcześniejsze zarobki. Regulacje te wejdą w życie już 24 grudnia 2025 r.
Bardziej kompletne założenia nowej ustawy o wzmocnieniu stosowania prawa do jednakowego wynagrodzenia mężczyzn i kobiet za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości zostały przedstawione 25 listopada 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Na publikację pełnego projektu nadal czekamy. Polski ustawodawca ma jednak czas na wdrożenie dyrektywy jedynie do 7 czerwca 2026 r., co oznacza, że proces legislacyjny będzie bardzo intensywny.
Już na tym etapie pewne jest, że nowe przepisy nałożą na pracodawców szereg nowych obowiązków. W szczególności konieczne będzie, m.in. opracowanie i utrzymywanie struktur wynagrodzeń, określenie jasnych i obiektywnych kryteriów ustalania wynagrodzeń, czy realizacja obowiązków sprawozdawczych związanych z różnicami płacowymi. Niewywiązywanie się z obowiązków może skutkować nałożeniem sankcji sięgających nawet 60.000 zł. Co istotne, pracodawcy nie będą mogli już zobowiązywać pracowników do poufności w zakresie ich wynagrodzenia – zakaz tak powszechny dziś w umowach o pracę i regulaminach.
Dla wielu organizacji, które do tej pory nie rozpoczęły przygotowań, nadchodzące miesiące będą więc czasem intensywnym. Audyt wynagrodzeń, przegląd dokumentacji wewnętrznej oraz wdrożenie nowych procedur staną się koniecznością.
Więcej: Jawność wynagrodzeń – główne założenia Pay Gap Transparency Directive
Kontakt: Jolanta Zarzecka-Sawicka, radca prawny, Partner, Zespół Prawa Pracy, jolanta.zarzecka-sawicka@pl.gt.com, tel. +48 885 661 238
Nowe uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy
Kontrakty B2B w ostatnich latach cieszą się dużą popularnością i coraz częściej są proponowane kandydatom do pracy jako alternatywa wobec zatrudnienia pracowniczego. Współpraca z jednoosobowym przedsiębiorcą daje obu stronom umowy większą swobodę działania i pozwala w sposób elastyczny ustalić zasady świadczenia usług.
Korzyści wynikające ze współpracy w oparciu o kontrakt B2B przyczyniły się do tego, że ten rodzaj umowy zaczął być nagminnie stosowany, w tym przez podmioty, które oczekiwały, aby kontraktorzy realizowali usługi na ich rzecz na takich samych zasadach jak w przypadku pracy etatowej. Na rynku wykształciły się nieprawidłowe praktyki polegające na wykonywaniu przez kontraktorów pracy pod nadzorem, w wymiarze 8 godzin dziennie, z prawem do corocznego urlopu, dostępem do świadczeń socjalnych, a nawet możliwością korzystania ze zwolnień lekarskich bez uszczerbku w wynagrodzeniu kontraktora. Tak zwane usługi są w takich przypadkach w rzeczywistości pracą wykonywaną w warunkach zatrudnienia pracowniczego, a jedynym faktycznym elementem kontraktu B2B pomiędzy stronami są zasady wynagradzania (brak opodatkowania i ozusowania kontraktu B2B po stronie zleceniodawcy).
Problem został dostrzeżony przez ustawodawcę, który w ramach Krajowego Planu Odbudowy zobowiązał się ukrócić bezprawne praktyki i uszczelnić system podatkowo-składkowy. Projekt reformy Ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy przewiduje przyznanie inspektorom pracy uprawnień do przekwalifikowania fikcyjnych kontraktów B2B na umowy o pracę umów w ramach kontroli przeprowadzanej w danym zakładzie pracy. Co więcej, urzędnicy mają być znacznie lepiej przygotowani do kontroli dzięki możliwości dostępu do danych z ZUS oraz urzędów skarbowych.
Wejście w życie nowelizacji może skutkować rewolucyjnymi zmianami na rynku zatrudnienia już z początkiem 2026 r.
Więcej: Nowe uprawnienia PIP od stycznia 2026 r. – umowy cywilnoprawne pod lupą
Kontakt: Wojciech Kruk, radca prawny, Senior Associate, Zespół Prawa Pracy, tel. +48 885 888 636, wojciech.kruk@pl.gt.com
Zmiany w KSH w 2026 r.
W 2026 r. wejdą w życie istotne zmiany w Kodeksie spółek handlowych, które mają charakter deregulacyjny i porządkujący. Projekt nowelizacji przewiduje rezygnację z kary pozbawienia wolności z art. 586 KSH, pozostawiając jako sankcje jedynie grzywnę lub karę ograniczenia wolności. Zmiana ta odpowiada stosowanej dotychczas praktyce – kara więzienia była stosowana wyjątkowo – i ma zwiększyć proporcjonalność sankcji oraz zmniejszyć presję na pochopne składanie wniosków o upadłość z obawy przed najsurowszą karą.
Więcej: Brak kary pozbawienia wolności dla członków zarządu? Projekt zmian KSH
Równolegle rząd przyjął projekt dotyczący zmian w rejestrach akcjonariuszy niepublicznych spółek akcyjnych, prostych spółek akcyjnych oraz spółek komandytowo-akcyjnych, których celem jest uporządkowanie informacji o akcjach oraz zwiększenie ochrony akcjonariuszy. Nowe przepisy wprowadzą m.in. 7-dniowy termin na zgłoszenie zmian danych do podmiotu prowadzącego rejestr, obowiązek ujawniania w KRS informacji o podmiocie prowadzącym rejestr, rozszerzenie zakresu danych wpisywanych do rejestru oraz ujednolicenie klasyfikacji akcji jako skutek rezygnacji z podziału na akcje imienne i na okaziciela. Część przepisów ma zacząć obowiązywać już od 28 lutego 2026 r.
Więcej: Zmiany w rejestrach akcjonariuszy
Kontakt: Magdalena Bilicka, radca prawny, Counsel, Zespół Korporacyjnego Doradztwa Prawnego, tel. +48 661 538 507, magdalena.bilicka@pl.gt.com
Zasady zatrudniania cudzoziemców w 2026 r.
Od połowy 2025 r. pracodawcy funkcjonują już w pełni cyfrowym systemie zezwoleń na pracę. Rok 2026 będzie pierwszym pełnym okresem obowiązywania nowych procedur – w praktyce oznacza to konieczność dostosowania procesów kadrowych, monitorowania terminów i poprawności danych oraz weryfikacji rozliczeń. Szczególnym wyzwaniem pozostanie obsługa zmian warunków zatrudnienia i kontrola terminowości dokumentów.
Dodatkowym obszarem niepewności będzie przyszłość tzw. specustawy ukraińskiej, która od 2022 r. umożliwia zatrudnianie obywateli Ukrainy na uproszczonych zasadach, bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę. Obecne przepisy obowiązują do 4 marca 2026 r., a ewentualne ich przedłużenie, modyfikacja lub wygaszenie będzie miało istotny wpływ na rynek pracy w drugiej połowie 2026 r. Pracodawcy powinni przygotować się na różne scenariusze regulacyjne – od powrotu do standardowych procedur po wprowadzenie nowego, odmiennego reżimu zatrudniania – oraz na bieżąco monitorować status pobytowy i legalność pracy ukraińskich pracowników.
Więcej: Nowe przepisy o zezwoleniach na pracę cudzoziemców: cyfryzacja i nowe obowiązki od 1 czerwca 2025 r. oraz Specustawa ukraińska przedłużona do 4 marca 2026 r.
Kontakt: Paulina Załęska, Supervisor ds. cudzoziemców, Zespół Prawa Pracy, tel.+48 885 893 621, paulina.zaleska@pl.gt.com
Fundacje rodzinne w 2026 r. – co warto wiedzieć?
Planowane zmiany w ustawie o fundacjach rodzinnych miały wejść w życie od 1 stycznia 2026 r., obejmując m.in. okres lock’up przy sprzedaży aktywów. Prezydenckie veto wstrzymało nowelizację – co oznacza, że od początku 2026 r. obowiązywać będą dotychczasowe regulacje. W praktyce fundacja rodzinna pozostaje atrakcyjnym narzędziem sukcesji i ochrony majątku, zapewniając stabilność struktury właścicielskiej i korzystne zasady podatkowe (m.in. brak CIT od zysków reinwestowanych w ramach fundacji). Dla przedsiębiorców oznacza to, że w 2026 roku nadal będzie można korzystać z fundacji rodzinnej przy zachowaniu najszerszych benefitów podatkowych.
Kontakt: Maja Jabłońska, radca prawny, Partner maja.jablonska@pl.gt.com, tel. +48 661 530 073
Brak adresu do e-Doręczeń spółki po 1 stycznia 2026 r. – co dalej?
Z początkiem 2026 roku komunikacja podmiotów publicznych z przedsiębiorcami ulegnie pełnej cyfryzacji. Korespondencja urzędowa będzie doręczana wyłącznie elektronicznie – na adres do e-Doręczeń albo, w przypadku jego braku, za pośrednictwem powszechnej usługi hybrydowej. Choć przepisy nie przewidują sankcji za niedopełnienie obowiązku posiadania skrzynki, brak własnego adresu może w praktyce prowadzić do opóźnień, wątpliwości co do bezpieczeństwa doręczeń oraz ograniczonej kontroli nad przepływem informacji.
Obowiązujący do końca 2025 r. okres przejściowy dobiega końca, dlatego tym bardziej warto już teraz przygotować organizację do korzystania z dedykowanej skrzynki. Należy przy tym podkreślić, że zarówno osoba składająca wniosek o założenie skrzynki do e-Doręczeń, jak i administrator (osoba odpowiedzialna za konfigurację skrzynki, zarządzanie użytkownikami oraz nadzór nad jej działaniem) muszą posiadać numer PESEL oraz profil zaufany. W przypadku cudzoziemców konieczne jest ponadto posiadanie kwalifikowanego podpisu elektronicznego wydanego na podstawie numeru PESEL.
Grant Thornton świadczy kompleksowe wsparcie w zakresie wdrożenia e-Doręczeń – od pozyskania numerów PESEL, przez złożenie wniosku o założenie skrzynki w imieniu klienta, do asystowania w jej aktywacji podczas spotkania online.
Więcej: Brak adresu do e-Doręczeń spółki po 1 stycznia 2026 r. – co dalej?
Kontakt: Agnieszka Lorenz, radca prawny, Counsel, Zespół Korporacyjnego Doradztwa Prawnego, agnieszka.lorenz@pl.gt.com, tel. +48 693 973 135
Estoński CIT w 2026 r. – wdrożyć, przedłużyć czy zakończyć?
Decyzja o kontynuacji Estońskiego CIT po zakończeniu pierwszego, czteroletniego okresu rozliczeń z końcem 2025 r., wymaga indywidualnej analizy sytuacji spółki. Estoński CIT pozostaje korzystny przede wszystkim dla podmiotów, które zatrzymują zyski, by je reinwestować i rozwijać swoją działalność. Warto przy nim pozostać, jeśli spółka spełnia warunki stosowania ryczałtu, nie planuje zmian właścicielskich ani inwestycji kapitałowych oraz nie generuje wysokiego poziomu ukrytych zysków.
Rezygnacja z Estońskiego CIT może być natomiast opłacalna, gdy spółka ponosi straty operacyjne, zamierza uzyskiwać dochody pasywne, planuje reorganizację wykluczającą dalsze korzystanie z ryczałtu lub chce korzystać z ulg dostępnych wyłącznie na zasadach ogólnych CIT. Powrót do klasycznych zasad wymaga złożenia odpowiedniej informacji w zeznaniu rocznym CIT-8E oraz wiąże się z dodatkowymi obowiązkami, takimi jak m.in. korekta „na wyjście” czy powrót do ustalania podatku odroczonego. Co istotne, po rezygnacji ponowny wybór Estońskiego CIT jest możliwy dopiero po trzech latach.
Na proces decyzyjny wpływają również planowane zmiany legislacyjne, które mają uszczelnić ryczałt i potencjalnie ograniczyć jego atrakcyjność. Dlatego końcówka roku to właściwy moment, aby zweryfikować opłacalność tej formy opodatkowania i określić najlepszy model rozliczeń na kolejne lata.
Więcej: Estoński CIT w 2026 r. – nowe rozdanie
Kontakt: Grzegorz Szysz, doradca podatkowy, radca prawny, Partner, Zespół Podatkowe Doradztwa Transakcyjnego, tel. +48 661 530 233, Grzegorz.Szysz@pl.gt.com
Jak przygotować się na kontrolę UODO w 2026 r?
Już na początku stycznia 2026 r. dowiemy się, które podmioty i z jakich obszarów działalności zostaną objęte kontrolami sektorowymi UODO. Organ od lat intensyfikuje działania nadzorcze, koncentrując się na branżach przetwarzających duże ilości danych lub dane wrażliwe. Kontrole te mają na celu ocenę realnego stosowania zasad RODO, identyfikację specyficznych ryzyk oraz powtarzających się błędów charakterystycznych dla poszczególnych sektorów.
Warto być przygotowanym już teraz, ponieważ kontrola może pojawić się nie tylko w ramach planu sektorowego, lecz także w wyniku zgłoszonego naruszenia, skargi osoby fizycznej albo zauważonych nieprawidłowości. Najczęstsze problemy dotyczą m.in. nieaktualnych analiz ryzyka, braków w dokumentacji, nieprawidłowego spełniania obowiązku informacyjnego, nieprawidłowych umów powierzenia czy nieskutecznych procedur reagowania na incydenty. Konsekwencje mogą być dotkliwe – UODO wydaje zalecenia pokontrolne, decyzje nakazowe, a w poważniejszych sytuacjach nakłada kary finansowe sięgające nawet 20 mln euro lub 4% globalnego rocznego obrotu przedsiębiorstwa.
Grant Thornton wspiera przedsiębiorców w kompleksowym zapewnieniu zgodności firmy z przepisami RODO, w szczególności opracowujemy i audytujemy dokumentację RODO, szkolimy pracowników oraz pełnimy funkcję outsourcingowego Inspektora Ochrony Danych (IOD). Zapewniamy również wsparcie podczas obsługi naruszeń oraz potencjalnej kontroli.
Więcej: Kontrola UODO w firmie – kiedy, dlaczego i jak się przygotować?
Kontakt: Emilia Martynowicz-Mamajek, Associate, Zespół Ochrony Danych Osobowych, emilia.martynowicz-mamajek@pl.gt.com, tel. +48 667 778 891
NIS2 nowe obowiązki dla polskich przedsiębiorców
Pierwotny termin wdrożenia unijnej dyrektywy NIS2 minął w 2024 roku, jednakże przedłużający się proces legislacyjny w Polsce sprawił, że to rok 2026 najprawdopodobniej będzie czasem wejścia w życie nowych przepisów. Projekt ustawy o zmianie ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa oraz niektórych innych ustaw, wdrażającej unijne wymogi, został skierowany przez rząd do sejmu i jest już na ostatniej prostej legislacyjnej.
Nadchodzący rok przyniesie rewolucję w odpowiedzialności za cyberbezpieczeństwo. Nowe przepisy obejmą tysiące średnich i dużych firm, które dotychczas nie podlegały tak ścisłym regulacjom. Wśród sektorów, które zostaną objęte nowymi przepisami są między innymi branża informatyczna, energetyczna, chemiczna, spożywcza, medyczna, farmaceutyczna, ale też produkcyjna czy odpadowa. Możliwe, że już w 2026 roku organy nadzorcze rozpoczną weryfikować firmy pod kątem zgodności działalności z nowymi przepisami, a brak przygotowania się na implementację NIS2 do polskiego porządku prawnego może oznaczać nałożenie przez urzędy surowych kar. Niestosowanie się do nowych przepisów może kosztować firmę nawet 10 mln euro lub 2% światowych obrotów dla podmiotów kluczowych
Kancelaria Prawna Grant Thornton świadczy kompleksowe wsparcie w zakresie identyfikacji, czy firma jest podmiotem kluczowym lub ważnym w rozumieniu NIS2.
Więcej: Dyrektywa NIS-2: Czym jest, kogo dotyczy i kiedy wchodzi w życie?
Kontakt: Magdalena Bilicka, radca prawny, Counsel, Zespół Korporacyjnego Doradztwa Prawnego, tel. +48 661 538 507, magdalena.bilicka@pl.gt.com
Zmiany w 2026 r. w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego
Zmieniona ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadziła do porządku prawnego nowy akt planistyczny – Plan ogólny. Zgodnie z obecnym stanem prawnym, gminy mają obowiązek uchwalić Plany ogólne do dnia 30 czerwca 2026 roku. Plany ogólne zastąpią studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, które utracą moc.
Od 1 lipca 2026 roku decyzje o warunkach zabudowy będą mogły być wydane wyłącznie dla terenów oznaczonych w Planie ogólnym jako Obszary uzupełnienia zabudowy. Nie będzie możliwe uzyskanie nowej decyzji o warunkach zabudowy w gminach, w których Plany ogólne nie zostaną uchwalone do dnia 30.06.2026 r. lub uchwalony Plan ogólny nie będzie przewidywał Obszaru uzupełnienia zabudowy. Nowe decyzje o warunkach będą obowiązywały, co do zasady, przez 5 lat od dnia, w którym stały się prawomocne.
Więcej: Zmiany w planowaniu inwestycji w 2026 r.
Kontakt: Krzysztof Wojciechowski, Lider Zespołu Prawa Nieruchomości i Budownictwa, tel. +48 885 888 601, krzysztof.wojciechowski@pl.gt.com
Nowelizacja przepisów dotyczących ochrony designu
W Unii Europejskiej w życie wchodzi największa od lat reforma systemu ochrony wzorów przemysłowych – rozporządzenie 2024/2822 całkowicie przebudowuje zasady rejestracji i ochrony, czyniąc je prostszymi, tańszymi i bardziej dostosowanymi do cyfrowej rzeczywistości. Od zmian w nazewnictwie po nową definicję wzoru – system staje się przyjazny dla twórców i firm, zwłaszcza z sektora MŚP.
Ochrona obejmie teraz również grafiki cyfrowe, animacje, interfejsy i projekty do druku 3D, a samo zgłoszenie będzie można przeprowadzić szybko i wygodnie za pośrednictwem wspólnego unijnego urzędu EUIPO. Uproszczone procedury, jednolite opłaty i możliwość zgłoszenia nawet 50 wzorów w jednym wniosku sprawiają, że rejestracja staje się bardziej przystępna.
To idealny moment, aby zabezpieczyć swoje projekty równolegle we wszystkich państwach UE i zwiększyć konkurencyjność marki na rynku europejskim. Zarejestruj unijny wzór przemysłowy – chroń swoje pomysły, zanim zrobi to ktoś inny.
Kontakt: Wojciech Biernacki, prawnik, Senior Associate, Zespół Prawa Nowych Technologii, tel. +48 601 722 023, wojciech.biernacki@pl.gt.com
AI Act – co warto wiedzieć przed 2 sierpnia 2026 r.?
AI Act zmienia europejski krajobraz technologiczny, ustanawiając nowe zasady korzystania ze sztucznej inteligencji. Wymogi zawarte w akcie wchodzą stopniowo, a pierwsze z nich są już w mocy. O AI Act mówi się, że stanowi rewolucję, która obejmie wszystkie organizacje, niezależnie od tego, czy tworzą systemy AI, czy jedynie z nich korzystają. W praktyce oznacza to zarówno konieczność kontroli danych, audytu modeli, jak i szkolenia personelu. Jedno jest pewne: przygotowanie „na ostatnią chwilę” może okazać się ryzykowne. Podstawowym pytaniem wielu firm jest jednak w jakim zakresie AI Act będzie miał zastosowanie w ich organizacji? Wymogi są zróżnicowane.
Więcej: AI Act nadchodzi wielkimi krokami. Czy Twoja firma jest gotowa na 2 sierpnia 2026?
Kontakt: Wojciech Biernacki, prawnik, Senior Associate, Zespół Prawa Nowych Technologii, tel. +48 601 722 023, wojciech.biernacki@pl.gt.com